- Тамақ өнеркәсібінің даму болжауының процесі бірнеше кезеңдерді қамтуы мүмкін (кезеңдердің саны мәселенің күрделілігіне байланысты):
- 1. Болжаудың мақсаты мен міндеттерін анықтау. Тамақ өнеркәсібінде болжам жасаудың міндетті шарты - ақпарат алу. Болжау процесі жоспарлаудан бұрын болғандықтан, бұл ақпарат жоспарларды, бағдарламаларды әзірлеу, мемлекеттік реттеудің басымдықтарын белгілеу кезінде қажет болады.
- 2. Болжам көрсеткіштерінің құрамын анықтау. Әр жағдайда болжамның өзіндік ерекшеліктері болады. Болжамдалған көрсеткіштердің құрамы нақты болжамдық нәтижелерге қажеттілікпен анықталатын болады.
- 3. Болжау кезеңін анықтау. Болжамды уақыт көрсеткіші әр түрлі болуы мүмкін. Әдетте, бұл болжам деңгейіне (нақты кәсіпорынға, аймақтық немесе федералды деңгейдегі кәсіпорындарға) және тапсырыс берушінің нақты мақсаттарына байланысты.
- 4. Әрі қарай, болжау объектісін талдау қажет. Оның негізгі факторларын, тәуелділігін, даму тенденциясын және т.б.
- 5. Болжаудың түрі мен әдісін алдын ала анықтау.
- 6. Таңдалған әдістердің сәйкестігін, бастапқы ақпараттың жеткіліктілігін анықтайтын тексеру болжамдық есептеулерін жүргізу.
- 7. Болжау әдістерін түзету. Кезең қажет болған жағдайда және болжам нәтижелері сенімділік пен дәлдік талаптарына сәйкес келгенше орындалады.
- 8. Болжамдық есептеулерді орындау, оларды талдау.
- 9. Болжамды процесті бақылау. Болжам үнемі бақылауда болуы керек және қажет болған жағдайда жаңартылуы керек, себебі өзгерген жағдай қорытындыларды өзгертуді қажет етуі мүмкін.
- Болжау процесін жүзеге асыру кезінде зерттеу объектісіне әсер ететін әр түрлі факторларды ескеру қажет. Және факторлар неғұрлым көп ескерілсе, болжам дәлірек болады.
- Халықтың азық - түлікке сұранысы, оның қалыптасуы тамақ өнеркәсібінің дамуын болжаудың негізгі проблемаларының бірі болып табылады, оған бірқатар факторлар әсер етеді - экономикалық, демографиялық, әлеуметтік және т.б.
- Қазіргі кезеңде тамақ өнеркәсібінің дамуын болжау мемлекеттің қадағалауынан шықпауы керек, өйткені азық - түлік нарығы сапалы өнімдермен және қолжетімді бағамен қаныққан болуы керек, бұл өз кезегінде кәсіпорындардың тиімділігін сипаттайды. Тамақ өнеркәсібінің дамуын болжау, оның негізінде тұрғындарды азық - түлікпен қанағаттандыра алатын, даму перспективаларын анықтау арқылы әлеуметтік міндеттердің орындалуына айтарлықтай ықпал етуі мүмкін.
- Тамақ өнеркәсібінің дамуына әсер ететін факторлардың алуан түрлілігіне байланысты оның дамуын болжау әдістер жиынтығының көмегімен жүзеге асырылуы мүмкін. Мысалы, экстраполяция әдістерін азық - түлікке сұранысты болжаудың ең кең тараған әдістерінен ажырату керек. Экстраполяция өткен тәжірибеге негізделген кезектілік үрдістерді анықтауға және оларды болашаққа беруге мүмкіндік береді.
- Қандайда әдіс болмасын - бұл болжаудың мақсатына, объектінің сипаттамасына және болжам түріне байланысты. әдісін жағдайды, оның заңдылықтарын талдап, әртүрлі әдістердің комбинациясын қолдану арқылы қол жетуге болады.
Достарыңызбен бөлісу: |
