«Физика пәнінен есептер шығару әдістемесі» 10-11 сыныптары үшін
Электромагниттік тебелістер мен толқындар
- Бұл бет үшін навигация:
- Есептер шығару үлгілері
- Жауабы: H=3мм
| Электромагниттік тебелістер мен толқындар
|
12 |
|
| ||
|
| |||||
| |
Электромагниттік индукция құбылысын сипаттау әр түрлі есептер: электромагниттік индукция заңы, Ленц ережесі, индуктивтілік. |
1 |
0,5 |
0,5 |
Талдау |
| |
Айнымалы электр тогына есептер: айнымалы электр тогының сипаттамалары. |
1 |
0,4 |
0,6 |
Есеп шығару |
| |
Айнымалы электр тогына есептер: электр машиналар, трансформатор. |
1 |
0,4 |
0,6 |
Есеп шығару |
| |
Электромагниттік толқындардың қасиеттерін сипаттауға арналған есептер: жылдамдық, шағылу, сыну, интерференция. |
1 |
0,3 |
0,7 |
Есеп шығару |
| |
Электромагниттік толқындардың қасиеттерін сипаттауға арналған есептер: дифракция, поляризация. |
1 |
0,4 |
0,6 |
Есеп шығару |
| |
Геометриялық оптикаға есептер: айналар, оптикалық схема. |
1 |
0,5 |
0,5 |
Есеп шығару |
| |
Салыстырмалы теориясына есептерді топтастыру және оларды шығару мысалдары. |
1 |
0,6 |
0,4 |
Талдау |
| |
Трансформатор, дыбыс генераторы, осциллографтың қолданыумен эксперименттік есептерді шығару. |
1 |
0,3 |
0,7 |
Есеп шығару |
| |
Есеп құруға мәлімет жинау мақсатымен экскурсия. |
1 |
0,8 |
0,2 |
Экскурсия |
| |
Жобалы есептер: берілген сыйымдылығымен жазық конденсатор. |
1 |
0,5 |
0,5 |
Жоба |
| |
Жобалы есептер: әр түрлі тербелістегі генераторлар. |
1 |
0,5 |
0,5 |
Жоба |
| |
Жобалы есептер: электр энергиясын жеткізу моделі. |
1 |
0,5 |
0,5 |
Жоба |
|
| Кванттық физика |
4 |
|
|
|
| |
Стефан-Больцман және Вин заңдарына есептер. |
1 |
0,1 |
0,9 |
Есеп шығару |
| |
Рентген сәулелерінің медицинада қолданылуына жоба қорғау |
1 |
0,3 |
0,7 |
Жоба |
| |
Жарықтың қысымы. |
1 |
0,1 |
0,9 |
Есеп шығару |
| |
Жобалы есептер: жарықтың кванттық есептер. |
1 |
0,1 |
0,9 |
Тест |
|
| Атомдық физика |
4 |
|
|
|
| |
Бальмер формуласын қолдануға арналған есептер. |
1 |
0,2 |
08 |
Есеп шығару |
| |
Де Бройль толқындары. Сызықтық емес оптика. |
1 |
0,2 |
0,8 |
Есеп шығару |
| |
Радиактивті ыдырау заңы. Радиактивті заттың активтілігі. |
1 |
0,3 |
0,7 |
Есеп шығару |
| |
Курс бойынша қорытынды сабақ |
1 |
0,5 |
0,5 |
Сынақ |
Есептер шығару үлгілері:
1. Массасы m болат құйманы судан қатаңдығы k арқанмен а үдеумен көтереді. Болаттың тығыздығы ρ1, судың тығыздығы ρ2. Арқанның х ұзаруын табыңдар. Судың кедергі күші ескерілмейді.
Берілгені Шешуі:
m m
k ma=kx-mg-p2gV2
a x= )
p1-су тығыздығы
p2-болат тығыздығы x= (p1g+p1a+p2g)
Т/К: Х-?
2. Ауырлық күші оның Жер бетіндегі мәнінің 36°/о –ын құрайды Оның Жер бетінен биіктігі (Жердің радиусы 6300 км)
Берілгені
Fn=0.36F
R=6300км
h -?
Шешуі
Fn=
G
36(R+h)2=100R2
6(R+h)=10R
h=
3.Абсолют қара дененің сәуле шығаруының қуаттылығы 17,3 Вт-қа тең. Осы дененің бет ауданын 3,05 -ге тең деп алсақ, онда кезіндегі температураның мәні
Берілгені
Ф=17,3Вт
S=3,05 м2
T-?
Шешуі:
R=
4.Колба ішінде 0°С температурада су бар. Колбадағы ауаны сорып, суды булану жәрдемімен қатырады. Егер сырттан келетін жылу болмаса, судың буланатын бөлігі (rсу = 23∙10 Дж/кг; λ = 3,3∙10 Дж/кг)
Берілгені
r=23 Дж/кг
Дж/кг
Шешуі:
Q1=r mбу Q2= мұз
мұз=mcy-mбу
5.Жиілігі 450 Гц, жылдамдығы 360 м/с толқынның таралу бағытындағы бір-бірінен 20 см-ге қалатын екі нүктесінің фаза айырмасы
Берілгені
см
Гц
м/с
T/K
Шешуі:
=
6.Зарядтары q және -2q болатын нүктелік зарядтардың арақашықтығы 6а. Зарядтарды қосатын түзу бойында өріс потенциалы нольге тең болатын нүктенің q зарядтан қашықтығы (k = 9∙109 Н∙кг2/Кл2)
Берілгені:
q
-2q
R=6a
r1-?
Шешуі:
-
2r1=r-r1
r1=
7.Массасы 2 т ұшақ горизонталь бағытта 50 м/с жылдамдықпен ұшып барады. 420 м биіктікте ол двигателін өшіріп, төмендей бастады да, 30 м/с жылдамдықпен аэродром жолына келіп жетті. Ұшақ қалықтап төмен түскенде ауаның кедергі күшінің жұмысы (g = 10 м/с2)
Берілгені:
m=2m=2 . 103кг
h=420м
Ак -?
Шешуі:
Ак = Е1-Е2
Е1=mgh + E2=
Ak=m(gh+
8. 39,2 м/с жылдамдықпен вертикаль жоғары атылған жебенің көтерілу биіктігі және 5 с кейінгі орын ауыстыруы мен жүрген жолы (g = 10 м/с2 )
Берілгені: Шешуі
V0 = 39.2м/с H =
t = 5c
H , y, l y = V0t -
l = H + (H – y) = 2H – y = 2 . 78,4 – 73,5
=83,3м
9. Аялдамадан шыққан автобус үдемелі қозғала үшінші секундта 2,5 м жол жүрсе, оның бесінші секундтағы жүрген жолы
Берілгені: Шешуі:
S3-S2=2,5м S3-S2= - 2)
S 5-S4=? a =
S5-S4=
S5-S4 =
10. Екі поезд бірдей уақыт аралығында бірдей жол жүрді. Бір поезд үдемелі қозғалып, жолды 0,03 м/с2 үдеумен жолды жүріп өтсе, екіншісі 18 км/сағ жылдамдықпен бірінші жартысын және 54 км/сағ жылдамдықпен екінші жартысын жүреді. Әр поездің жүрген жолы
Берілгені: Шешуі:
S1=S2 S1=
a1=0,03м/с2 S2=Vорт . t = 22,5t
V1=18км/сағ=5м/с Vорт =
V2=54км/сағ=15м/с S1=S2
T /K S1, S2 0,015t2=7,5t
0,015t2-7,5t=0
t(0,015t-7,5)=0
t=0 t=
S=7,5м/c . 500с = 3750м = 3,75км
11. Судың ішіндегі адам, су бетінен 14,72 м биіктікте орналасқан дыбыс көзінен шыққан дыбысты 50 мс өткен соң естиді. Адамның суда орналасқан тереңдігі (ауадағы дыбыс жылдамдығы; ; судағы дыбыс жылдамдығы )
Берілгені: Шешуі:
tауа = tсу h = hсу + hауа
h = 9,35 h = Vсуtсу + Vауаtауа = Vсуtсу + 5Vауаtсу
Т /К hауа tсу=
Һауа =һ – һсу = һ – Vcy
12. Су ішіндегі адам мен су бетінен жоғары орналасқан дыбыс көзінің арақашықтығы 9,35 м. Дыбыс адамға суға қарағанда ауда 5 есе ұзақ жетеді. Дыбыс көзінің орналасқан биіктігі (ауадағы дыбыс жылдамдығы; ; судағы дыбыс жылдамдығы )
Б ерілгені: Шешуі:
Һауа = 14,72м hcy = Vcy . tcy
t = 50мс = 0,05с t = taya +tcy =
Т/К: һсу tcy = t -
hcy = Vcy (t - = 1483 (0,05 -
13. Су астында 5 м тереңдікте, екі жағы бекітілген шыны трубканың төменгі аузы ашылды. Осы кезде трубкаға 1,95 г су енді. Трубка көлемі 2 см3, атмосфералық қысым 105 Па болса, бітеу шыны трубканың қысымы (g = 10м/с2 ; ρсу =103 кг/м3)
Берілгені: Шешуі:
Һ = 5м P1V1 = P2V2
m=1,95г=1,95.10-3кг P1V1= (Pcy + Pa)V2
V=2см3=2.10-6м3 P1 =
P=105Па P1= Па
g=10м/с2
cy=103кг/м3
T /K: P1
14. 20 нКл, 5 нКл нүктелік зарядтар бір-бірінен 50 см қашықтықта орналасқан. Олардың арақашықтығын 5 есе арттыру үшін электр өрісінің атқаратын жұмысы (k = 9∙109 Н∙кг2/Кл2)
Б ерілгені: Шешуі:
q1= 20нКл А= Wp1-Wp2=q(1- 2)=q ( - )= kq1q2
q2=5 нКл
r1=50см
r2=5r1
k = 9∙109 Н∙кг2/Кл2
т/к А
15. Өте ұзын жылуизолияциялы құбыр ішінде,бірдей екі поршень арасында температурасы Т0 1 моль біратомды газ бар(суретті қараңыз). Поршеньдер массасы m.Бастапқы мезетте поршеньдер бір бағытта 3ϑ және ϑ жылдамдықпен қозғалған болса, газ қандай максимал температураға дейін қызады?Поршеньдер жылу өткізбейді. Газ массасын поршень массасымен салыстырғанда ескермеңіз.
Берілгені: Шешуі:
1моль
Жүйе 2 поршень және температурасы Т0-
Болатын 1 моль газдан тұрады.
-?
Жүйенің бастапқы энергиясы ;
-поршеннің кинетикалық энергиясы; -поршеннің кинетикаылқ энергиясы;
-газдың ішкі энергиясы; 3-газ молекуласының еркіншілік дәрежесі.
газ« -болғандықтан. Газдың алған кинетикалық энергиясын ескермеуге болады.
Жүйенің соңғы қалыптасқан энергиясы W2 есептелік. 3 -шар газ арқылы -шармен серпімсіз соқтығысады: ;
; Бұдан ;
Сақталу заңы бойынша ; ;
; ;
Жауабы:
16. Нәрсе мен экран арасында жұқа жинағыш линза орналастырылған. Линзаны қозғай отырып, экранда нәрсенің анық кескіні болатын екі жағдайды анықтайды.Бірінші жағдайда экрандағы кескін өлшемі h1=2,0 мм, екінші жағдайда h2=4,5 мм болса, нәрсенің өлшемі қандай?
Берілгені:
h1= 2.0мм
h2= 4.5мм
H -?
Шешуі:
; ; линзалардың
1-2 жағдайындағы
ұлғайту коэффиценті. Мүшелеп көбейтеміз.
; f1=d2; f2=d1 кескіннен кері затты салу жолымен дәлелдеуге болады.
Бұдан немесе : жұқа линзалар үшін.
Бұдан ;
; және теңдіктері шығады.
;
Немесе ; мұндағы - линзаның 1-ші 2 жағдайдағы ара қашықтығы.
; ; : мм
Жауабы: H=3мм
17. Магнит индукциясы В магнит өрісі мен ауырлық күші өрісінде , көлбеу жазықтықпен қозғалған дененің максимал жылдамдығын анықтаңыз.Дененің массасы m, заряды q. Магнит өрісі көлбеу жазықтыққа параллель және ауырлық күші өрісіне перпендикуляр. Жазықтықтың көлбеулік бұрышы α. Дене мен жазықтық арасындағы үйкеліс коэффиценті µ < tgα .
Б
ерілгені:
В
M
q
?
Шешуі:
Денеге үш күш әсер етеді:
1 Ауырлық күш
А) -күшін тудырады.
Б) күшін тудырады.
2. Лоренц күші Fл ; Бұл денені бетке қысады. Дене бетпен қозғалады бетке -бағытта қозғалмайды. Сондықтан ; немесе ;
Дене есептің шарты бойынша тұрақты жылдамдықпен қозғалады. a=0 Олай болса
0 . Бұдан ;
Оқушыларға арналған әдебиеттер:
А.Б.Мәженова. Физика есептерінің жинағы. 9-11 сыныптар
Б.Дүйсембаев, Д.Қазақбаева. Физика анықтамалық құрал.
Баканина Л. П. и др. Сборник задач по физике: Учебное пособие для углубленного изучения физики в 10-11 класс, М.: Просвещение, 1995.
Балаш В. А. Задачи по физике и методы их решения. М.: Просвещение, 1983.
Всероссийские олимпиады по физике. 1992—2001 / Под ред. С. М. Козела, В. П. Слободянина. М.: Вер-бум-М, 2002.
Гольдфарб И. И. Сборник вопросов и задач по физике. М.: Высшая школа, 1973.
Кабардин О. Ф., Орлов В. А. Международные физические олимпиады. М.: Наука, 1985.
Кабардин О. Ф., Орлов В. А., Зильберман А. Р. Задачи по физике. М.: Дрофа, 2002.
Ланге В. Н. Экспериментальные физические задачи на смекалку. М.: Наука, 1985.
Малинин А. Н. Сборник вопросов и задач по физике. 10—11 классы. М.: Просвещение, 2002.
Меледин Г. В. Физика в задачах: Экзаменационные задачи с решениями. М.: Наука, 1985.
Перелъман Я. И. Знаете ли вы физику? М.: Наука, 1992.
Слободецкий И. Ш., Орлов В. А. Всесоюзные олимпиады по физике. М.: Просвещение, 1982.
Черноуцан А. И. Физика. Задачи с ответами и решениями. М.: Высшая школа, 2003.
Мұғалімдерге арналған әдебиеттер:
Д.Қазақбаева, Ш.Кәрібаева. Бағдарлы оқытуды ұйымдастыру жолдары. Физика және Астрономия, №1, 2006ж.
С. Муканова. Проектирование рабочих учебных планов профильного обучения в 10-11-х классах общеобразовательных учебных заведений. Алматы, РОНД, 2005г.
Аганов А. В. и др. Физика вокруг нас: Качественные задачи по физике. М.: Дом педагогики, 1998.
Бутырский Г. А., Сауров Ю. А. Экспериментальные задачи по физике. 10—11 кл. М.: Просвещение, 1998.
Каменецкий С. Е., Орехов В. П. Методика решения задач по физике в средней школе. М.: Просвещение, 1987.
Малинин А. Н. Теория относительности в задачах и упражнениях. М.: Просвещение, 1983.
Новодворская Е. М., Дмитриев Э. М. Методика преподавания упражнений по физике во втузе. М.: Высшая школа, 1981.
Тульнинский М. Е. Качественные задачи по физике. М.: Просвещение, 1972.
Тульнинский М. Е. Занимательные задачи-парадоксы и софизмы по физике. М.: Просвещение, 1971.
А.П. Рымкевич. Физика есептерінің жинағы. «Мектеп», Алматы, 1983.
Г.С. Смолина, А.С. Тулеуханова, Физика, методическое пособие для абитуриентов, Усть-Каменогорск, 2004.
Достарыңызбен бөлісу:
