Форма № рп-07 17-2009 ж

Құрастырған: Сулейменова А.Ю.

Астана, 2011 ж

1. Тақырыбы: Меланин түзуші және жүйке жүйесінің ісіктері.
2. Мақсаты: Студенттерімен меланин түзуші және жүйке жүйесінің ісіктерінің жіктелу принциптерді және олардың морфологиялық белгілерін талдау.
3. Оқыту мақсаты: сабақ барысында студенттерді қатерлі және қатерсіз меланин түзуші және жүйке жүйесінің ісіктердің макроскопиялық және микроскопиялық белгілерін суреттеп жазуды үйрету.

4. Өткізу түрі: шағын топталарда жүмыс істеп макропрепараттарды суреттеп жазу, бұл патология бойынша микропрепараттарды зертеп суреттеп салу.

5. Тақырып бойынша тапсырмалар:

1. 
   Жүйке жүйесімен ми қабықшалар ісіктерінің гистогенетикалық жіктелуі.
   
2. 
   Жүйке жүйесі ісіктерін жалпы клиника морфологиялық сапаттамасы.
   
3. 
   ОНЖ нейроэктодермалды және менинготамырлық ісіктерінің жіктелуі
   

4. 
   Вегетативті және перифиялық жүйке жүйесінің ісіктерінің жіктелуі және
   

5. 
   Меланин түзетін тіндердің ісіктерінің жіктелуі және морфологиясы
   

а) Менингиома. Анықтау керек: - ісіктің орналасуы, - кескіндегі ісіктің түрі, ісіктің түсі, айналасындағы тіндермен шекарасы, жетілу дәрежесі, өлшемі, процестің нәтижесі мен асқынулары, гистогенезі, ііктің синонимі, қатерлі аналогы.

б) Меланоманың бауырға метастазы. Анықтау керек: - ісіктің орналасуы, - кескіндегі ісіктің түрі, ісіктің түсі, айналасындағы тіндермен шекарасы, жетілу дәрежесі, өлшемі, процестің нәтижесі мен асқынулары, гистогенезі, ісіктің синонимі, қатерлі аналогы.

в) Мультиформды глиобластома (Г-Э бояуы). Табу керек: Полиформды ісік жасушаларын табу, некроз ошағына қан кетуді анықтау.

г) Невринома (Г-Э бояуы). Табу керек: Созылған Шванн клеткаларынан дамитын ісіктік құрылымдарды табу (Верокаи денешіктері).

д) Меланома (Г-Э бояуы). Табу керек: - полиморфты, атипиялық ісік жасушаларын, некроз ошақтары мен қан кету ошақтарын.

е) Микроскоптар.
7. Әдебиет:

Қазақ тілінде:

1. Струков А.И., Серов В.В. Патологиялық анатомия: медициналық жоғары оқу орындарының студенттеріне арналған оқулық. Орысшадан аударған доцент М.Т. Айтқүлов\\ Алматы: "Орталық Қазақстан" БПК, "Қазақстан".- 1993.-170 б.

2. Струков А.И., Серов В.В. Патологиялық анатомия: медициналық жоғары оқу орындарының студенттеріне арналған оқулық. Орысшадан аударған доцент М.Т. Айтқүлов \\ Алматы, Карағанды:"Ғылым", "Қазақстан". - 1996.- 2-бөлім, 1-кітап, 175-274 б.

3. Струков А.И., Серов В.В. Патологиялық анатомия: медициналық жоғары оқу орындарының студенттеріне арналған оқулық. Орысшадан аударған доцент М. Айтқұлов \\ Алматы, Карағанды:"Ғылым", "Қазақстан". - 1996.- 2-бөлім, 2-кітап, 275-535 б.

4. Ахметов Ж.В. Патологиялық анатомия. \\ Алматы.- 2003, 393 б.

Қосымша:

2. Iшкi аурулар // Т.З.Сейсембеков, А.Е.Тәменов, М.Т.Айтқүлов М.Т.\\Алматы.-1995.-298 б.

3. М.М.Түсiпбекова М.С.Усеева Перинатустық кезең патологиялық анатомиясының өзектi мәселелерi.\\ Медицина и экология.- N3.- 2000.- C.55 – 57.

Ағылшын тілінде:

Негізгі:

1. Rоbbins S.W., Kumar V. Basic Pathology. / 6 nd Ed, W.B. Saunders Company. - Philadelphia-London-Toronto-Sydney, 2003. – 158p.

2. Rоbbins S.W., Kumar V. Basic Pathology. / 6 nd Ed, W.B. Saunders Company. - Philadelphia-London-Toronto-Sydney, 2003. – 158p.
Орыс тілінде

Негізгі:

2. Пальцев М.А., Аничков Н.Н. Патологическая анатомия: Учебник. Том 1, 2. М.:Медицина,2001.

3. Абдуллахождаева М.С. Основы патологии человека. - Ташкент, 1998. – 300с.

Қосымша:

1. Пальцев М.А., Пауков В.С., Улумбеков Э.Г. Патология: Издательский дом: «ГЭОТАР-МЕД» 2002.- 959 с.

2.Руководство к практическим занятиям по патологической анатомии /В.В.Серов, Т.Н.Дрозд, В.А.Варшавский, Г.О.Тетевосянц. - М.: Медицина, 1987.– 285с.-(Учеб. лит. для студ. мед. вузов).

3. Руководство к практическим занятиям по патологической анатомии: Учеб. пос. /В.В.Серов, М.А.Пальцев, Т.Н.Ганзен.-М:Медицина, 1998.-544с.-(Учеб. лит. для студ. мед. вузов).
4. Струков А.И. Патологическая анатомия: Учебник/А.И.Струков, В.В.Серов.-4-е изд., стереотип. М.:Медицина,1995.- 688с.- (Учеб. лит. для студ. мед. вузов).

5. Общая патология человека: Руководство /Под ред. А.И. Струкова. - М.: Медицина, 1990. – Т.1, 2..

6. Саркисов Д.С. Очерки истории общей патологии. - М.: Медицина, 1998. – 115с.

7. Серов В.В., Ярыгин Н.Е., Пауков В.С. Патологическая анатомия: Атлас. - М.: Медицина, 1986. – 305с.

Астана, 2011 ж

1. 
   Гемобластоздардын жіктелуі.
   
2. 
   Лейкоздардың анықмасы мен жіктелуі.
   
3. 
   Жедел лейкоздардың патологялық анатомиясы.
   
4. 
   Созылмалы лейкоздардың морфологиялық белгілері.
   
5. 
   Қатерлі лимфомалардың жеке түрлерінің морфологиялық белгілері.
   

а) Созылмалы лимфолейкоз кезіндегі лимфа түйіндері. Белгілеңіз: лимфа түйіндердің өлшемін, консистенциясын, бір – бірімен қатнасын, кесіндідегі түрні, өзгерістердің мағынасың түсіндеріңіз.

б) Лимфогранулематоз кезіндегі лимфа түйіндер. Белгілеңіз: колемін, консистенцияны, - лимфа түйіндердің қарым қатнасына, кесіндегі турін.

в) Лимфогранулематоз кезіндегі көк бауыр. Сипаттаңыз: ағзаның колемін,- кесіндегі турін, көк бауырды сыртқы көрінісіне қарай атаңыз; ағзаға шұбар түрін берітін пульпанын қай өзгерістері көрсетіңіз; диагностикалық мәні бар инфильтраттардағы жасушаларды атаңыз; автор бойынша ауруды атаңыз; қай аурулурдын тобына бұл ауру жатады.

г) Миелолейкоз кезіндегі бауыр (г. э. бояуы) Табу керек: бөліктер ішіндегі, бауырдың балка аралығында, синусоидтарда лейкемиялық инфильтраттарды, лейкоздық жасушаларды атаңыз, олар не үшін бұл жерге шоғырланғанын түсіндіріңіз, лейкозды жасышалардың ошақтары мен жиналуының атаңыз.

д) Лимфогранулемацитоз кезіндегі лимфа түйіндері (г. э. боял). Лимфа түйіндердің анық емес құрылысты суреттіне назар аударыңыз. Инфильтрат ошақтарын тауып, олардың түрленуін көрсетіңіз (лимфоциттер, эозинофилдер, ретикулярлы жасушалар, плазматикалиқ жасушалар, фиброциттер, Березовски – Штернберг көп ядролы алып жасушалары), аурудың гистологиялық түрін сипаттаңыз, қандай жасушалар диагностикалық маңызды.

е) Лимфа түйіндердің лимфосаркомасы(г. э. бояуы). Лимфат түйіндердің анық емес құрылысының суретіне назар аударыңыз. Лимфоцитер, лимфобласты
ісіктік жасушаларды зерттеңіз. Лимфа түйіндердің капсуласынан, ісіктік жасушалардың өсуі, бұл қандай патологиялық топқа жатады.

ж) Микроскоптар.

Қазақ тілінде:

1. Струков А.И., Серов В.В. Патологиялық анатомия: медициналық жоғары оқу орындарының студенттеріне арналған оқулық. Орысшадан аударған доцент М.Т. Айтқүлов\\ Алматы: "Орталық Қазақстан" БПК, "Қазақстан".- 1993.-170 б.

2. Струков А.И., Серов В.В. Патологиялық анатомия: медициналық жоғары оқу орындарының студенттеріне арналған оқулық. Орысшадан аударған доцент М.Т. Айтқүлов \\ Алматы, Карағанды:"Ғылым", "Қазақстан". - 1996.- 2-бөлім, 1-кітап, 175-274 б.

3. Струков А.И., Серов В.В. Патологиялық анатомия: медициналық жоғары оқу орындарының студенттеріне арналған оқулық. Орысшадан аударған доцент М. Айтқұлов \\ Алматы, Карағанды:"Ғылым", "Қазақстан". - 1996.- 2-бөлім, 2-кітап, 275-535 б.

4. Ахметов Ж.В. Патологиялық анатомия. \\ Алматы.- 2003, 393 б.

Қосымша:

1. Ахметқалиев С.Е., Қамбаров Ж.А. Клиникалық патоморфологияға кiрiспе: Оқу құралы.\\ -Ақтөбе: Ақтөбе медициналық академиясы.-1999. - С.5-34.

2. Iшкi аурулар // Т.З.Сейсембеков, А.Е.Тәменов, М.Т.Айтқүлов М.Т.\\Алматы.-1995.-298 б.

3. М.М.Түсiпбекова М.С.Усеева Перинатустық кезең патологиялық анатомиясының өзектi мәселелерi.\\ Медицина и экология.- N3.- 2000.- C.55 – 57.

Ағылшын тілінде:

Негізгі:

2. Rоbbins S.W., Kumar V. Basic Pathology. / 6 nd Ed, W.B. Saunders Company. - Philadelphia-London-Toronto-Sydney, 2003. – 158p.

Негізгі:

2. Пальцев М.А., Аничков Н.Н. Патологическая анатомия: Учебник. Том 1, 2. М.:Медицина,2001.

3. Абдуллахождаева М.С. Основы патологии человека. - Ташкент, 1998. – 300с.

Қосымша:

1. Пальцев М.А., Пауков В.С., Улумбеков Э.Г. Патология: Издательский дом: «ГЭОТАР-МЕД» 2002.- 959 с.

2.Руководство к практическим занятиям по патологической анатомии /В.В.Серов, Т.Н.Дрозд, В.А.Варшавский, Г.О.Тетевосянц. - М.: Медицина, 1987.– 285с.-(Учеб. лит. для студ. мед. вузов).

3. Руководство к практическим занятиям по патологической анатомии: Учеб. пос. /В.В.Серов, М.А.Пальцев, Т.Н.Ганзен.-М:Медицина, 1998.-544с.-(Учеб. лит. для студ. мед. вузов).

4. Струков А.И. Патологическая анатомия: Учебник/А.И.Струков, В.В.Серов.-4-е изд., стереотип. М.:Медицина,1995.- 688с.- (Учеб. лит. для студ. мед. вузов).

5. Общая патология человека: Руководство /Под ред. А.И. Струкова. - М.: Медицина, 1990. – Т.1, 2..

6. Саркисов Д.С. Очерки истории общей патологии. - М.: Медицина, 1998. – 115с.

7. Серов В.В., Ярыгин Н.Е., Пауков В.С. Патологическая анатомия: Атлас. - М.: Медицина, 1986. – 305с.
8. Бақылау: Тесттік тапсырмалар.

ОҚЫТУШЫНЫҢ ЖЕТЕКШІЛІГІМЕН СТУДЕНТТІҢ ӨЗ БЕТІНШЕ АТҚАРАТЫН ЖҰМЫСЫНА АРНАЛҒАН ӘДІСТЕМЕЛІК ӨҢДЕУ

Тақырыбы: Аралық бақылау.

Құрастырған:Сулейменова А.Ю.

Қазақ тілінде:

1. Струков А.И., Серов В.В. Патологиялық анатомия: медициналық жоғары оқу орындарының студенттеріне арналған оқулық. Орысшадан аударған доцент М.Т. Айтқүлов\\ Алматы: "Орталық Қазақстан" БПК, "Қазақстан".- 1993.-170 б.

2. Струков А.И., Серов В.В. Патологиялық анатомия: медициналық жоғары оқу орындарының студенттеріне арналған оқулық. Орысшадан аударған доцент М.Т. Айтқүлов \\ Алматы, Карағанды:"Ғылым", "Қазақстан". - 1996.- 2-бөлім, 1-кітап, 175-274 б.

3. Струков А.И., Серов В.В. Патологиялық анатомия: медициналық жоғары оқу орындарының студенттеріне арналған оқулық. Орысшадан аударған доцент М. Айтқұлов \\ Алматы, Карағанды:"Ғылым", "Қазақстан". - 1996.- 2-бөлім, 2-кітап, 275-535 б.

4. Ахметов Ж.В. Патологиялық анатомия. \\ Алматы.- 2003, 393 б.

Қосымша:

1. Ахметқалиев С.Е., Қамбаров Ж.А. Клиникалық патоморфологияға кiрiспе: Оқу құралы.\\ -Ақтөбе: Ақтөбе медициналық академиясы.-1999. - С.5-34.

2. Iшкi аурулар // Т.З.Сейсембеков, А.Е.Тәменов, М.Т.Айтқүлов М.Т.\\Алматы.-1995.-298 б.

3. М.М.Түсiпбекова М.С.Усеева Перинатустық кезең патологиялық анатомиясының өзектi мәселелерi.\\ Медицина и экология.- N3.- 2000.- C.55 – 57.

Ағылшын тілінде:

Негізгі:

2. Rоbbins S.W., Kumar V. Basic Pathology. / 6 nd Ed, W.B. Saunders Company. - Philadelphia-London-Toronto-Sydney, 2003. – 158p.

Орыс тілінде

Негізгі:

2. Пальцев М.А., Аничков Н.Н. Патологическая анатомия: Учебник. Том 1, 2. М.:Медицина,2001.

3. Абдуллахождаева М.С. Основы патологии человека. - Ташкент, 1998. – 300с.

Қосымша:

1. Пальцев М.А., Пауков В.С., Улумбеков Э.Г. Патология: Издательский дом: «ГЭОТАР-МЕД» 2002.- 959 с.

2.Руководство к практическим занятиям по патологической анатомии /В.В.Серов, Т.Н.Дрозд, В.А.Варшавский, Г.О.Тетевосянц. - М.: Медицина, 1987.– 285с.-(Учеб. лит. для студ. мед. вузов).

3. Руководство к практическим занятиям по патологической анатомии: Учеб. пос. /В.В.Серов, М.А.Пальцев, Т.Н.Ганзен.-М:Медицина, 1998.-544с.-(Учеб. лит. для студ. мед. вузов).

4. Струков А.И. Патологическая анатомия: Учебник/А.И.Струков, В.В.Серов.-4-е изд., стереотип. М.:Медицина,1995.- 688с.- (Учеб. лит. для студ. мед. вузов).

5. Общая патология человека: Руководство /Под ред. А.И. Струкова. - М.: Медицина, 1990. – Т.1, 2..

6. Саркисов Д.С. Очерки истории общей патологии. - М.: Медицина, 1998. – 115с.

7. Серов В.В., Ярыгин Н.Е., Пауков В.С. Патологическая анатомия: Атлас. - М.: Медицина, 1986. – 305с.
8. Бақылау: жазбаша түрінде жүмыс.

ОҚЫТУШЫНЫҢ ЖЕТЕКШІЛІГІМЕН СТУДЕНТТІҢ ӨЗ БЕТІНШЕ АТҚАРАТЫН ЖҰМЫСЫНА АРНАЛҒАН ӘДІСТЕМЕЛІК ӨҢДЕУ

Тақырыбы: Өкпенің созылмалы ерекшеліксіз ауруы. (ӨСЕА).

Құрастырған: Сулейменова А.Ю.

Астана, 2011 ж
1. Тақырыбы: Өкпенің созылмалы ерекшеліксіз ауруы. (ӨСЕА).
2. Мақсаты: ӨСЕА-ның негізгі жіктеу принциптері мен олардың морфологиялық көріністерін, асқынуларын талдау.
3. Оқыту мақсаты: сабақ барысыңда студенттерді макро- және микропрепараттарды суреттеп жазуды мен оларда бұл патологияны диагностикалауды үйрету қажет.
4. Өткізу түрі: шағын топталарда жүмыс істеп макропрепараттарды суреттеп жазу, бұл патология бойынша микропрепараттарды зертеп суреттеп салу.
5. Тақырып бойынша тапсырмалар:

1. Созылмалы бронхит- морфогенезі, асқынулары мен нәтижелері.

2. Өкпе эмфиземасы - морфогенезі, асқынулары мен нәтижелері.

3. Бронхоэктатикалық ауру- морфогенезі, асқынулары мен нәтижелері.

а) Бронхоэктаздар: Сипаттап жазыңыз: өкпенің кесіндідегі түрін, бронхтар кеңістіктерінің кеңеюі мен деформациясын, жағаласқан өкпе тінінің жағдайын, бронхоэктаздардың пішінісін. Себептері мен мүмкіндік асқынулары атаңыз.

б) Өкпенің буллезді эмфиземасы. Жазу керек: плевра астынғы өкпе боліғінің жағдайын, аумен толған, қабырғасы жұқа торсықтар қалыптасуымен альвеолардын өте кенеюін. Шектескен тіндердін жағдайын белгілеңіз. Себептері мен мүмкіндік асқынулары атаңыз.

в) Өкпе эмфиземасы (г-э бояуы): Сипаттаңыз: альвеолалырдын біркелкі емес көлемін, көбінесе альвеолар мен альвеолярлы өзектер кеністтіктердің өте кенеюін, кей учаскаларда тұтастығы бұзылуымен альвеолааралық бөгеттерінің жұқаруын.

г) Бронхоэктаздар ( окр. г-э.) Белгілеңіз: орта калибірлі бронхтар кеністіктерінің өте кенеюін мен кеністіктерде экссудат болуын. Бронх эпителиідін жағдайын сипаттаңыз, бронх қабырғасындағы инфильтраттың жасушалық құрамын бағалаңыз, шектесен өкпе тіннің өзгерістерді сипаттаңыз.

д) Микроскоптар.

Қазақ тілінде:

1. Струков А.И., Серов В.В. Патологиялық анатомия: медициналық жоғары оқу орындарының студенттеріне арналған оқулық. Орысшадан аударған доцент М.Т. Айтқүлов\\ Алматы: "Орталық Қазақстан" БПК, "Қазақстан".- 1993.-170 б.

2. Струков А.И., Серов В.В. Патологиялық анатомия: медициналық жоғары оқу орындарының студенттеріне арналған оқулық. Орысшадан аударған доцент М.Т.

3. Струков А.И., Серов В.В. Патологиялық анатомия: медициналық жоғары оқу орындарының студенттеріне арналған оқулық. Орысшадан аударған доцент М. Айтқұлов \\ Алматы, Карағанды:"Ғылым", "Қазақстан". - 1996.- 2-бөлім, 2-кітап, 275-535 б.

4. Ахметов Ж.В. Патологиялық анатомия. \\ Алматы.- 2003, 393 б.

Қосымша:

2. Iшкi аурулар // Т.З.Сейсембеков, А.Е.Тәменов, М.Т.Айтқүлов М.Т.\\Алматы.-1995.-298 б.

3. М.М.Түсiпбекова М.С.Усеева Перинатустық кезең патологиялық анатомиясының өзектi мәселелерi.\\ Медицина и экология.- N3.- 2000.- C.55 – 57.

Ағылшын тілінде:

Негізгі:

1. Rоbbins S.W., Kumar V. Basic Pathology. / 6 nd Ed, W.B. Saunders Company. - Philadelphia-London-Toronto-Sydney, 2003. – 158p.

2. Rоbbins S.W., Kumar V. Basic Pathology. / 6 nd Ed, W.B. Saunders Company. - Philadelphia-London-Toronto-Sydney, 2003. – 158p.
Орыс тілінде

Негізгі:

2. Пальцев М.А., Аничков Н.Н. Патологическая анатомия: Учебник. Том 1, 2. М.:Медицина,2001.

3. Абдуллахождаева М.С. Основы патологии человека. - Ташкент, 1998. – 300с.

Қосымша:

1. Пальцев М.А., Пауков В.С., Улумбеков Э.Г. Патология: Издательский дом: «ГЭОТАР-МЕД» 2002.- 959 с.

2.Руководство к практическим занятиям по патологической анатомии /В.В.Серов, Т.Н.Дрозд, В.А.Варшавский, Г.О.Тетевосянц. - М.: Медицина, 1987.– 285с.-(Учеб. лит. для студ. мед. вузов).

3. Руководство к практическим занятиям по патологической анатомии: Учеб. пос. /В.В.Серов, М.А.Пальцев, Т.Н.Ганзен.-М:Медицина, 1998.-544с.-(Учеб. лит. для студ. мед. вузов).

4. Струков А.И. Патологическая анатомия: Учебник/А.И.Струков, В.В.Серов.-4-е изд., стереотип. М.:Медицина,1995.- 688с.- (Учеб. лит. для студ. мед. вузов).

5. Общая патология человека: Руководство /Под ред. А.И. Струкова. - М.: Медицина, 1990. – Т.1, 2..

6. Саркисов Д.С. Очерки истории общей патологии. - М.: Медицина, 1998. – 115с.

Тақырыбы: Бауыр мен өт жолдарының аурулары.

Құрастырған: Сулейменова А.Ю.

Астана, 2011 ж

1. Бауырдың токсикалық дистрофиясының кезендерінің морфологиясы.

2. Вирусты гепатиттердің жіктелуі мен морфологиялық көріністері.

3. Алкоголды гепатиттердің морфологиялық қөріністері.

4. Бауыр ауруларымен аурулардың өлім себептері.
6. Таратылатын материал:

а) Бауырдың токсикалық дистрофиясы. Белгілеңіз: ағзанын көлемінің ұлғаюін, борпылдақ тығыздылығын, кесіндідегі тіннің түсіннің өзгеруін. Бауырдың токсикалық дистрофияның кезеніні бағалауңыз. Себептерін, мүмкіндік асқынулары мен аурудың нәтижелерін атаңыз.

б) Бауырдың порталды циррозы. Белгілеңіз: ағзанын көлемінің кішіреюін, қатқыл тығыздылығын; диафрагмалды мен висцералды беттерін кедір-бұдырлы болуын; капсуланың біркелкі емес қалындауын. Пішіні мен көлемі әр түрлі түйіндердің қалыптасуына байланысты тіннін кесіндідегі түрі біркелкілі емес екенін. Себептерін, мүмкіндік асқынулары мен аурудың нәтижелерін атаңыз.

в) Бауырдың токсикалық дистрофиясының нәтижесіндегі циррозы (г-э бояуы). Белгілеңіз: баурлық бөлікшелердің ортасындағы гепатоциттердің некрозын, баурлық бөлікшелердің шеттеріндегі гепатоциттердің майлы дистрофиясын, тыртық аумақтардың қалыптасуымен дәнекер тіннің учаскелерін, гепатоциттер өлу жерлеріндегі жасушалық құрамына.

г) Жедел вирусты гепатиті (г-э бояуы). Белгілеңіз: а) гепатоциттер дисрофиялардың түрлері, бауырлық бөлекшелер зоналардың көбінесе зақымдануын; б) коагуляциялық некрозы мен Каунсильмен денешектерін, в)бөлешекішілік строма мен порталды аумақтардың сіңбелерінің сипаттамасын.

д) Бауырдың порталды циррозы (г-э бояуы). Белгілеңіз: а) бауыр құрылысының бұзылуын, б) жалған бөлешектер мен олардың сипаттамасын, в)дәнекер тіннің жағдайы мен оның орналасуын, г) порталды жолдарындағы лимфогистиоцитарлы сіңбелерін.

е) Микроскоптар
7. Әдебиет:

Қазақ тілінде:

1. Струков А.И., Серов В.В. Патологиялық анатомия: медициналық жоғары оқу орындарының студенттеріне арналған оқулық. Орысшадан аударған доцент М.Т. Айтқүлов\\ Алматы: "Орталық Қазақстан" БПК, "Қазақстан".- 1993.-170 б.

2. Струков А.И., Серов В.В. Патологиялық анатомия: медициналық жоғары оқу орындарының студенттеріне арналған оқулық. Орысшадан аударған доцент М.Т. Айтқүлов \\ Алматы, Карағанды:"Ғылым", "Қазақстан". - 1996.- 2-бөлім, 1-кітап, 175-274 б.

3. Струков А.И., Серов В.В. Патологиялық анатомия: медициналық жоғары оқу орындарының студенттеріне арналған оқулық. Орысшадан аударған доцент М. Айтқұлов \\ Алматы, Карағанды:"Ғылым", "Қазақстан". - 1996.- 2-бөлім, 2-кітап, 275-535 б.

4. Ахметов Ж.В. Патологиялық анатомия. \\ Алматы.- 2003, 393 б.

Қосымша:

1. Ахметқалиев С.Е., Қамбаров Ж.А. Клиникалық патоморфологияға кiрiспе: Оқу құралы.\\ -Ақтөбе: Ақтөбе медициналық академиясы.-1999. - С.5-34.

2. Iшкi аурулар // Т.З.Сейсембеков, А.Е.Тәменов, М.Т.Айтқүлов М.Т.\\Алматы.-1995.-298 б.

3. М.М.Түсiпбекова М.С.Усеева Перинатустық кезең патологиялық анатомиясының өзектi мәселелерi.\\ Медицина и экология.- N3.- 2000.- C.55 – 57.

Ағылшын тілінде:

Негізгі:

2. Rоbbins S.W., Kumar V. Basic Pathology. / 6 nd Ed, W.B. Saunders Company. - Philadelphia-London-Toronto-Sydney, 2003. – 158p.

Негізгі:

2. Пальцев М.А., Аничков Н.Н. Патологическая анатомия: Учебник. Том 1, 2. М.:Медицина,2001.

3. Абдуллахождаева М.С. Основы патологии человека. - Ташкент, 1998. – 300с.

Қосымша:

1. Пальцев М.А., Пауков В.С., Улумбеков Э.Г. Патология: Издательский дом: «ГЭОТАР-МЕД» 2002.- 959 с.

2.Руководство к практическим занятиям по патологической анатомии /В.В.Серов, Т.Н.Дрозд, В.А.Варшавский, Г.О.Тетевосянц. - М.: Медицина, 1987.– 285с.-(Учеб. лит. для студ. мед. вузов).

3. Руководство к практическим занятиям по патологической анатомии: Учеб. пос. /В.В.Серов, М.А.Пальцев, Т.Н.Ганзен.-М:Медицина, 1998.-544с.-(Учеб. лит. для студ. мед. вузов).

4. Струков А.И. Патологическая анатомия: Учебник/А.И.Струков, В.В.Серов.-4-е изд., стереотип. М.:Медицина,1995.- 688с.- (Учеб. лит. для студ. мед. вузов).

5. Общая патология человека: Руководство /Под ред. А.И. Струкова. - М.: Медицина, 1990. – Т.1, 2..

6. Саркисов Д.С. Очерки истории общей патологии. - М.: Медицина, 1998. – 115с.

7. Серов В.В., Ярыгин Н.Е., Пауков В.С. Патологическая анатомия: Атлас. - М.: Медицина, 1986. – 305с.