И. А. Зимняя педагогикалық психология
жүктеу/скачать 2.21 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Якунин В.А.
- Педагогикалық іс-әрекет формалары
|
*** Оқытылушының ӛзіндік жҧмысы оның ӛзіндік білім беруі контекстінде қарастырыла отырып, ӛзіндік реттеу және мақсатты ҧйғару критерийлері бойынша оқу іс-әрекетінің жоғарғы формасы болып табылады; ол басқару кӛзіне, тҥрткі сипатына және т.б. байланысты сараланып жіктеліне алады. Ӛ з і н - ӛ з і т е к с е р у г е а р н а л ғ а н с ҧ р а қ т а р 1. Оқу іс-әрекетінің дербестілігі нені анықтайды (критерийлері)? 2. Ӛзіндік жҧмысқа қандай талаптар қойылады? 3. Ӛзіндік жҧмыстың даралық-психологиялық детерминанттары ретінде не бола алады? Ә д е б и е т Вербицкий А.А. Самостоятельная работа студентов младших курсов // Высш. шк. России. 1995. № 3. Осницкий А.К. Психология самостоятельности. М., Нальчик, 1996. Якунин В.А. Психология учебной деятельности студентов. М., 1994. 247 V БӚЛІМ ТҤРЛІ БІЛІМ БЕРУ ЖҤЙЕЛЕРІНДЕГІ ПЕДАГОГИКАЛЫҚ ІС-ӘРЕКЕТ Ешбір басқыншы, ешбір мем- лекет қайраткері бҧқара мәнін ӛзгерте алмайды... Алайда, мҧғалімнің бас- қыншылар мен мемлекет басшылары- нан айырмашылығы - мен бҧл сӛзді ең кең мағынасында қолданып отырмын, олар, мҧғалімдер адамзат- тың жасырын кҥштерін босатып, жаңа қиял тудыруға қабілетті. Николай Рерих. Половодье 1 тарау. Педагогикалық іс-әрекеттің жалпы сипаттамасы § 1. Педагогикалық іс-әрекет: формалары, сипаттамалары, мазмұны Педагогикалық іс-әрекет формалары Педагогикалық іс-әрекет дегеніміз оқушының тҧлғалық, интеллектуалдық, іс-әрекеттік дамуына бағытталған және сонымен бірге оның ӛзін-ӛзі дамытуы мен ӛзін-ӛзі жетілдіруінің негізі болып табылатын мҧғалімнің тәрбиелеуші және оқытушы ықпалы болып табылады. Бҧл іс-әрекет ӛркениет тарихында мәдениеттің пайда болуымен бірге, «ӛндірістік іскерліктер үлгілері (эталондарын) мен әлеуметтік мінез-құлық нормаларын жасау, сақтау және ӛсіп келе жатқан ұрпаққа беру» [63, 134 б.] міндеті қоғамдық даму ҥшін маңыздылардың бірі болған кезде пайда болған. Бҧл тіпті алғашқы қауымнан басталған, мҧнда балалар ҥлкендермен қарым-қатынас жасау барысында, оларға еліктеп, оларға ере отырып ҥйренген. Дж. Брунер оны «контексте оқыту» деп анықтайды [34]. Дж. Брунер бойынша, адамзат «жас ұрпақты оқытудың тек үш негізгі тәсілін ғана» біледі: жоғары приматтарда ойын процесінде дағдының қҧраушы компоненттерін ӛндіру, туземдік халықтарда контексте оқыту және тікелей практикадан оқшау мектептегі абстрактілі оқыту [34, 386 б.]. 248 Біртіндеп қоғам дамуымен бірге алғашқы сыныптар, мектептер, гимназиялар қалыптаса бастады. Тҥрлі елдерде тҥрлі сатыларда оқыту мазмҧнында, оның мақсаттарында тҥрлі ӛзгерістерге тҥсе отырып, мектеп сонда да әлеуметтік институт болып қалды, оның арнаулы – мҧғалімдер мен педагогтардың педагогикалық іс-әрекеттері арқылы әлеуметтік-мәдени тәжірибені беру. Әлеуметтік-мәдени тәжірибені беру формалары мектептің даму тарихында ӛзгеріп отырды. Бҧл әңгіме (сократтық әңгіме) немесе майевтика; шеберханалардағы жҧмыс ( қыш ӛнімдерін жасау , тері ӛңдеу, тоқу және ӛндірістік оқытудың басқа тҥрлі бағыттарының тәжірибесі), мҧнда, шәкірттің технологиялық ҥрдіске жҥйелі және мақсатты қатысуы, оның біртіндеп ӛндірістік операцияларды игеруі негізгісі болды; вербалды насихат (гувернерлер, «ағатайлар» институты, монастырьлар т.б.). Я.А. Коменскийдің кезінен бері сыныптық-сабақтық оқыту бекіді, мҧнда оның сабақ, лекция, семинар, сынақ, практикум сияқты формалары жіктеліп бӛлінді. Соңғы он жылдарда тренингтер пайда болды. Оқытушылар ҥшін оның іс-әрекетінің ең қиын формаларының бірі лекция болып табылса, студент, оқушы ҥшін – семинар сабақтары, сынақтар екенін атап ӛту қажет. жүктеу/скачать 2.21 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|