Оқу мекемелер желілерінің қайта құрулары басталды. Ауылдық жерлерде орта мектептер саны біртіндеп өсе бастады.1921-1925 жылдары бойында 17 жастан 15-ке дейін жалпы білім беретін мектептерде оқушылар жасы азайтылды, мектеп желілері қысқартылды, көптеген оқу мекемелері мемлекет қолдауынан айырылып жергілікті тұрғындар есебінен өмір сүрді, 1 және 2 деңгейдегі мектептерде ақылы оқу енгізілді. 1920 жылдың екінші жартысында мектептерде білім беру терең дағдарыстан біртіндеп шыға бастады.Мемлекет жалпы бастауыш оқытуды енгізуге келді.1930 жылы міндетті бастауыш (4 сыныптық) оқу енгізілді.
1920 жылы ерекше тәжірибелі педагогтар: С.Т.Шацкий (Бірінші тәжірибелі станция), М.М.Пистрак (мектеп-коммуна), А.С.Толстой (Гатчиндік станция), Н.И.Попов (Екінші тәжірибелі-үлгілі станция) және басқалардың басшылығымен тәжірибелі-үлгілі мекемелер өз зерттеулерін жалғастыра берді. Олар Ресейдегі революцияға дейінгі ғылыми-тәжірибелік мектептер өмірін сақтады, кешенді оқу бағдарламалары, оқытудың батыс үлгілері мен әдістері («Дальтон -жоспар», «Жобалап оқыту»), еңбектік оқыту және басқа да әр түрлі жаңалықтардың енгізілуіне ықпал етті.1920 жылдар аралығында бірнеше оқу мекемелер жүйесі мен үлгілері тәжірибелі тексерістерден өтті: 9-жылдық жалпы білім беру мектебі (4+5 немесе 5+4), 9 жылдық кемістігі бар мектеп (профконцентраль), 9 жылдық фабрика-завод мектебі. Өлкенің жағдайы, оқушылар контингентінің ерекшеліктері және басқаларды оларды ұйымдастыру кезінде ескерілуге тырысты. Бірақ тұтастай 1920 жылдары оқытудың тиімділігін өркендеуі байқалмады.1930 жылдары мектеп білім беруінде үлкен өзгерістер болды. Мемлекет басшысы және КП (б) «Бастауыш және орта мектеп» жөнінде қаулы қабылданды (1931), онда оқушылардың әлсіз дайындығы айтылды және мектептің пәндік бағдарламаларға көшуі байқалды.Біртіндеп оқытудың сапасы жақсартылды. Ол ең алдымен, сабақтас дейгейлермен бірге тұрақты мектеп жүйесінің пайда болу нәтижесінде мүмкін болды. Оқытудың тұрақты бағдарламалары мен нақты ұйымдасуы білім берудің дағдарыстан шығуына ықпал етті.
1930 жылғы реформалардың тиімді жақтары:сабақтас жүйелердің тұрақты құрылысының пайда болуы (бастауыштан жоғарыға дейін);тұрақты пәндік оқыту;оқу сағаттарының біртұтас тәртібі;стандартты бағдарламалар мен әдебиеттерді енгізу.Халықтың білім деңгейін көтеру бағытының көрінісі ретінде 1930 жылдың соңына қарай қалада жалпы 7 жылдық оқытуды ұйымдастыру болды.Сауатсыздық негізгі өзекті мәселенің бірі ретінде қала берді: 1930 жылы әрбір 10 жастан үлкен 5-ші тұрғын оқып, жаза алмады.1930 жылдың 20-шы жылдарындағы мақсатталған педагогикалық енгізулерден бас тартты. Жалпы білім беретін мектептерде еңбектік оқыту жинақталды және гимназиялық білім берудің консервативтік дәстүрлеріне оралу байқалды.
Достарыңызбен бөлісу: |