2.3 Кәсіпорынның мүліктік жағдайын бағалау мен табыстылықты талдау.
Кәсіпорынның мүліктік жағдайын бағалауда 1- ші көрсеткіші:
Кәсіпорын активтерінің құнын анықтағанда кәсіпорынның қызмет ауқымы мен сенімділік деңгейін марапаттайды, кәсіпорынның қаржылық жағдайының индикаторларын есептеуге негіз болады. Бұл көрсеткішті анықтауда баланс активінің екі бөлімінің қорытындысының қосындысы, яғни баланс валютасы.
Өндірістік мақаттағы мүлік коэффициенті – кәсәпорынның өндірістік потенциялын сипаттайды.
2. Кмүлік=негізгі құралдар+өндірістік құралдар+аяқталмаған өндіріс/баланс валютасы>0,5
Кмүлік=4322400+294342\18434809=0,25(2005жыл)
Кмүлік=4374837+256332\5364227=0,86(2006жыл)
Кәсіпорын активтерінің қозғалыс коэффициент – қарызды өтеудегі қаражат үлесін немесе кәсіпорын активтерінің жалпы құнындағы ағымдағы активтерінің үлесін сипаттайды.
3. Активтер қозғалысы=ағымдағы активтер\баланс =0,5-тен кіші емес;
Кактивтер қозғалысы=27063900\30684491=0,88(2005жыл)
442606672\47900511=0,92(2006жыл)
Қозғалыстағы және иммобилизацияланған қаражаттардың арақатынас коэффициені-ағымдағы және ұзақ мерзімді активтердің арасындағы арақатынасты көрсетеді. Бұл арақатынастың оптималды және қауіпті мөлшері салалық ерекшеліктерге байланысты.
4.Киммобилизацияланған қаражаттардың арақатынас коэффициенттері =ағымдағы активтер\ ұзақ мерзімді активтер.
=0,5-тен кем емес:=14209519\4225290=3,4(2005жыл)
1195433\4168794=0,3(2006жыл)
5.Негізгі құралдардың нақты құнының коэффициенті кәсіпорынның материалды-техникалық базасын сипаттайды.
Кнақты құны бойынша=құндық бойынша негізгі құралдар \баланс=4322400\18434809=0,2(2005 жыл)
1195433\4168794=0,3(2006жыл)
Қаржылық көзқараспен айтсақ оның өсуі және жоғары деңгейі кәсіпорынның қаржылық жағдайын онды деп сипаттайды: бұл кезде меншікті қаражаттар мобильді олардың ол бөлігі негізгі құралдарғада, айналымынан тыс активтерге де емес, айналым қаражаттарына салынған. Сондықтан жұмсау коэффициентінің өсуі кәсіпорын мүліктің нақты ұрылымындағы мүмкін болатын шектерінде ғана тиімді. Егер коэффициент негізгі құралдардың құнының азаюынан емес, негізгі құралдарға қарағанда меншікті қаражат көздерінің тез өсуіне байланысты көбейсе, онда коэффициенттің жоғарылауы шыеымен кәсіпорынның қаржылық тұрақтылығының артқанын дәлелдейд. Кәсіпорынның қаржылық тұрақтылығын тек қана қаражат көздерінің құрамымен емес, сонымен бірге қаржылық есеп берудің активтеріне салудың дұрыстылығымен мен сипатталады.
6. Негізгі құралдардың тозу коэффициенті – негізгі құралдардың техникалық жағдайын сипаттайды. Бұл көрсеткішті бағалау 2.3.1. кестеде көрсетілген.
7. Негізгі құралдардың жаңарту коэффициенті – бұл негізгі құралдардың техникалық жағдайын сипаттайды. Бұл коэффициенті анықталады:
Кезең ішінде келіп түскен жаңа негізгі құралдардың құны/ кезең соңындағы негізгі құралдардың бастапқы құны;
8. Негізгі құралдардың жарамдылық коэффициент анықталады келесі формуламен:
Негізгі құралдардың қалдық құны/ негізгі құралдардың бастыпқы құны. Бұл коэффициент 0,5-тен кем болмауы тиіс.
9. Негізгі құралдардың істен шығу коэффициенті –кезең ішінде есептен шығырылған негізгі құралдарды сипаттайды.
Бұны анықтау кезінде келесі формуланы қолданады:
Есеп кезінде есептен шыққан негізгі құралдардың құны/кезең басындағы негізгі құралдардың бастапқы құны.
Кесте -9
Достарыңызбен бөлісу: |