Ы шшкшрім атында

ДЩріс 2

2 Идеалды жЩне на›ды газдардыЈ жылусыйымдылы“ы.

3 Массалы›, кйлемдік жЩне мольдік жылусыйымдылы›. Арасында“ы байланыс.

4 На›ты жЩне реалды газдардыЈ Майер теЈдеуі.

5 Жылусыйымдылы›тыЈ температуралы› тЩуелділігі

6 На›тылы жЩне орташа жылусыйымдылы“ы. Жылусыйымдылы“ыныЈ кестесі.

7 Газ ›оспасыныЈ жылусыйымдылы“ы.
Газ (франц. gaz, грек chaos ) деген сйз молекулалары арасында йзара Щсер (Щрекеттестік) Щрекет ету кЇш жо›, ал молекулалардыЈ йзі кйлемсіз жЩне олар йздерін материалды› нЇкьелер ретінде кйрсететін газдарды идеал газдар деп атайды.

ГаздыЈ ›оспасы

Газ ›оспасы деп бір-бірімен химиялы› реакция“а кірмейтін жеке газдар ›оспасын айтады. љоспада“ы Щр газ бас›а газдардан тЩуелсіз йзініЈ бар ›асиеттерін са›тайды жЩне ол йзі “ана толтырыл“ан кйлемдегі сия›ты Щсер етеді.

ЫдыстыЈ ›абыр“асына газдыЈ молекулалары парциалды (›±рамдас бйліктері) деп аталатын ›ысым ту“ызады.

Газ ›оспасыныЈ жылусыйымдылы“ы

ДененіЈ температурасын 1⁰С йзгерту Їшін, берілетін немесе одан алынатын жылу мйлшерін жылусыйымдылы› деп атайды.

Жылусыйымдылы›тыЈ зат мйлшеріне ›атынасын меншікті жылусыйымдылы› деп атайды. Меншікті жылусыйымдылы›тыЈ мынадай тЇрлері бар:

массалы› , Дж/(кгК);

кйлемдік , Дж/(м³К);

молдік , Дж/(кмольК).

Идеал газдыЈ жылусыйымдылы“ы температурадан тЩуелді. Б±л белгілері бойынша на›тылы жЩне орташа жылусыйымдылы›тар болып ажыратылады.

ТемператураныЈ шексіз аз йзгеруіне сЩйкес келетін жылусыйымдылы›ты на›ты жылусыйымдылы› деп атайды.

На›ты газдардыЈ жылусыйымдылы“ы олардыЈ таби“и ›асиеттерінен, температурасы мен ›ысымынан да тЩуелді.

Газдар Їшін жылыту жЩне суыту кезіндегі т±ра›ты кйлемдегі жЩне т±ра›ты ›ысымда“ы газ кЇйініЈ йзгерістері ерекше ескеріледі:

Жылусыйымдылы› жылудыЈ берілу жЩне Щкетілу тЇрінен тЩуелді. Т±ра›ты ›ысымда“ы жылусыйымдылы›- изобаралы› с_р-деп аталады.

- , Дж/(кгК);

- , Дж/(м³К);

- , Дж/(кмольК).

Т±ра›ты кйлемдегі жылусыйымдылы›- изохоралы› с_v деп ажыратылады.

- , Дж/(кгК);

- , Дж/(м³К);

- , Дж/(кмольК).

Б±л жылусыйымдылы›тардыЈ йзара байланысын Майер теЈдеуі кйрсетеді:

Немесе:

Изохоралы› процесте берілетін жылу тек газды ішкі энергиясын йзгертуге ж±мсалады, ал изобаралы› процесте ол жылу ж±мыс жасау Їшін де ж±мсалады. Сонды›тан с_р>с_v .

Техникалы› термодинамикада жылусыйымдылы›тардыЈ ›атынасы адиабат кйрсеткіші деп аталады (Пуассон коэффициенті).

(5)

ГаздыЈ температурасымен бірге жылусыймдылы“ы Їлкейеді.

1 кг газдыЈ жылыту кезіндегі бастап›ы температурасынан соЈ“ы температурасына дейін жылу мйлшері мына формуламен аЈы›талады:

.(6)Осы интегралды есептеу Їшін мына функцияны білу керек .

Егер жЩне температурадан тЩуелді емес деп есептесек, молдік жылусыйымдылы›тар шамалы теЈ болып, газдыЈ атомды›тан тЩуелді болады.

Жылусыйымдылы›ты кесте бойынша аЈы›тау“а болады. Жылусыймдылы› аддитивті болады, соЈды›тан газ ›оспасында“ы массалы› жЩне кйлемдік жылусыймдылы›тар“а мына аЈы›тамалар ›ажет:

, (7)

. (8)

издік ба›ылау с±ра›тары
1 Меншікті жылусыйымдылы›тыЈ аны›тамасын беріЈіз

2 Орта жЩне на›ты жылусыйымдылы›тардыЈ йзара айырмашылы“ы

3 Жылусыйымдылы›тардыЈ тЇрлерін айтыныз

4 Майер теЈдеуініЈ физикалы› мЩнін тЇсіндір

5 Газ ›оспасыныЈ жылусыйымдылы“ын ›алай аны›тайды

6 Жылусыйымдылы›тыЈ йлшем бірліктерін атаЈыз

2 Нащокин В.В. «Техническая термодинамика и теплопередача». - М.: Высшая школа, 1980. - б.3-15

3 Асамбаев А.Ж. «Техникалы› термодинамиканыЈ негіздері» - 2006. – б.4-16

4 Кабашев Р.А. «Жылу техникасы» - М.: Полиграфсервис., 2008. – б. 32-66

5 Баскаков Б.В., Берг О.К., Витт и др. «Теплотехника» - М.: Энергоатомиздат., 1991. – б. 4-11, б. 40-41

6 ЭнергетиканыЈ электронды› энциклопедиясы.

• 
  
  жүктеу/скачать 1.01 Mb.
  
  Достарыңызбен бөлісу: