Екінші ретті және құрылған кезіндегі индекстерді айтамыз.
Екіншіретті индекстерге , яғни ыңғайлы болады. Егер индекс бірнеше өріс ал бірінші өрісте бірдейнәтижелері бар үшін – өріс қызметкерлердеректер базасын отделдер бойынша, ал әр бір –алфавит бойынша реттеуге болады.Деректер базалары көптеген кестелерден тұрады. Мысалы бір мекеменіңдеректер әр бір мүмкін. Бөлек, бөлек кестелер болған жақсы бірақ кестелержиынтығынан көбірек қарастыру керек.Байланысқан кестелерде біреуі басты кесте болып, ал екіншісі немесебасқалары – бағынышты және кілт арқылы байланысады. Кілт ретінде екі кестеніндеқұрамына кіретін өрістер бола алады.
БАҚЫЛАУ СҰРАҚТАРЫ
Бірінші ретті индекс деп?
Екінші ретті индекс деп?
механизмдерді қамтамасыздандыру дегеніміз не?
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ.
1. Наумов А.Н. Системы управления базами данных и знаний / А.Н. Наумов – М.: Финансы, 2004-231 с.
2.Бешелов С.Д. Математико-статистические методы экспертных оценок / С.Д. Бешелов, Ф.Г. Гурвич .
ЛЕКЦИЯ №15
Тақырыбы: Деректер базалары типтері
ЛЕКЦИЯ ЖОСПАРЫ
Ақпараттың көлемі бойынша және байланыстарды көрсету тәсілдері бойынша жіктелуі. деректер базаларының
Реляциялық моделі. Реляциялық деректер базаларының құрамы және құрылымы.
Деректер базасының желілік моделі. деректер базаларын әкімшіліктендіру.
ЛЕКЦИЯ ТЕЗИСТЕРІ:
Реляциялық модельде файлдар арасында байланыс нақты түрде қарастырылмайды. Олар орнатылады динамикалық түрде деректердің өңдеу кезіндегі сәйкес жолдардың тендік мағыналарда.
Желілік және иерархиялық модельдерде жазу құрылымы кез – келген болуы мүмкін. Реляциялық модельдерде жазу құрылымы сызықтық болуы қажет. Аңықталуы бойынша әрбір қатынастың өзіндік кілті болады атрибут (қарапайым кілт) немесе атрибуттардың жиынтығын (құрама кілті) сәйкестіретін кортеж. Кейбір жағдайларда қатынастарда бірнеше мүмкін болатын кілттер болады. Өкінішке орай реляциялық МББЖ – дің ішінен барлығы кілттік концепциясын қолданбайды, себебі осы жағдайда көптеген проблемалар (көбінесе, кілттің уникалды болуын тексеру және кейбір шектеулерін қадағалауды ескеру) қолдануға жүктеледі. Тәуілдігіне қарамастан МББЖ жазуда кілттердің сипатталуын талаптардың бар немесе жоқ болуына қарамастан, деректер базасының жобалаушы түсіну керек, қандай кілт әрбір қатынастың болады. Бірнеше мүмкін болатын кілттердің ішінен біреуі таңдалады да бірінші кілт болып сипатталады.
Атрибут немесе атрибуттар группасы қарастыратын қатынастарда кілт болатыны сипаттайтын, ал басқа қатынастарда керісінше кілті саналатын сыртқы кілті болып аталады.
Егерде кез – келген таблица өзінің құрамында сыртқы кілтті ұстайтын болса, онда ол
а)құрамына бірінші кілті ұстайтын таблицамен логикалық түрде байланысқан.
б) сол қатынастың өзіндік белгісі “біреудің – көбілергге ”(құрамында сыртқы кілті ұстайтын таблица осы қатынастың “көбілер ”жағында орналасады ) .
Өзінше түсініктері бойынша “ата - ана” – “бала ” иерархиялық модельде файл “иеленуші ” – файл “мүше” желілік модельдерде және байланыс “кілт ” – “сыртқы кілт ” реляциялық модельдерде біртүрлі қатынасты береді – жазудың ішінде сәйкес файлдарда 1 : М қатынастың болуы. Реляциялық МББЖ – де көбінде “көзқарас” (viev) мағынасы қолданылады. Ол виртуалдық таблицаны сипаттайды. Бірнеше жолдармен бағаналардың жалпы мағыналар логикалық қосылу нәтижесінде және мүмкін жолдардың біріккендігін көптүрлігін кірістіреді. Берілген немесе таңдалған шартпен болады. Осы мағына деректер банкінің дәстүрлі “сызбанұсқа” мағынасы кеңейтеді. Айыру және жалпы модельдердің әртүрлі класстардың түсінігі деректер базасының құрылымын жобалауда жалпы қатынасты қолдануға мүмкіндік береді, модельдердің бір түрден екінші түрге өзгертілуі мүмкіндігінің, құралдарын қолдануға көбінесе тілдік бір модельдің классымен басқаларымен жүмыс істеуге арналған.
Мәліметтер базасында жобалау кезендері.
Мәліметтер базасында белгілі – бір пәндік облыс туралы ақпарат көрінеді. Пәндік облыс (ПО) деп нақты зертеу үшін қызығұшылық білдіретін реалды әлемнің бөлігі аталады. Автоматтандырылған ақпараттық жүелердепәндік облыстың көрінісі мәліметтердің бірнеше деңгейлерінің модельдерімен ұсынылады. Модельдердің деңгейлерінің саны МББЖ – нің ерекшеліктеріне тәуельді болады. Әрі қарай біздер МББЖ - ге деректер базаларын жобалауда сұрақтарын қарастырамыз, құрылымдық деректер модельдерін қолдаймыз. Модельдер логикалық және физикалыһ деңгейде бөлек түрінде қолданатына қарамастан, методологиялық көзқарастан мөдельдердің деңгейлерін және деректер базаларының жобалау кезендерін бәрі – бір белгілеуге болады.
Деректер қорын семантикалық жобалау
Деректер қоры құрудың екінші кезеңі даталогиялық модель болып табылады. Бұл модельде пәндік аймақтағы негізгі түсініктердің қасиеттері, олардың арасындағы байланыстар және деректерге қойылған шектеулер жазылады. Даталогиялық модель болашақ деректер қорының бастапқы прототипі болып табылады.
Деректер қоры құрудың үшінші кезеңі физикалық модель болып табылады. Физикалық модель арнайы ДҚБЖ программасында деректерді сипаттайды. Даталогиялық модельдерде құрылған қатынастар кестелерге, атрибуттар бағандар, ал кортеждер жазбаларға айналады.
Деректер қорын жобалау
Деректер қорын құрылымын жобалау кезде тапсырыс беруші бағдарламашыға қолданатын формалар мен бланктерді береді. Егер қағаз бетіндегі деректерді кестелерге түсірсек онда кейбір проблемалар туы мүмкін. Сондықтан деректер қорын жобаламас бұрын жобалаудың мақсатын бөліп алғанымыз жөн. Бұл мақсаттарға келесі жатады:
Деректер қорын сақтаудың қажеттілігі;
Артық деректерден бас тарту;
Кестелер санын минимумге дейін алып бару.
Деректер қорын жобалаудың негізгі мақсаты артық деректерден бас Тарту болып табылады. Бұл жадыны экономды пайдалауға және қарама-қайшы мәліметтерді жинамауға алып келеді
Нормальдау және оның қажеттілігі
Әмбебеап кестені пайдаланғанда келесі проблемалар шығады:
Деректердің артық болуы проблемасы. Барлық бағандардағы деректер бірнеше реет қайталанады.
Деректерді жаңарту проблемасы . Деректердің артық болуынан тапсырыс берушінің мекен жайын бір қатарда өзгертуімізге болады, ал қалған қатарларда өзгеріссіз қла бареді . Сондықтан екі адрес пайда болады. Ал бәрін өзгерту үшін бүкіл кестені қарап шығуымызға болады.
Деректерді қосу проблемасы. Жаңа дерек енгізу деректер жазылып тұрсада барлық бағандарға деректерді енгізуді талап етеді. Бұл деректердің артықшылығына алып келеді.
Деректерді жою проблемасы. Қатарды жойған кезде қандай да бір керекті информация жойылуы мүмкін.
Достарыңызбен бөлісу: |