Информатика пәні басқа да пәндермен тығыз байланысты

Информатика пәні басқа да пәндермен тығыз байланысты.

«Есеп шығара білу – бұл практикада қалыптасқан өнер»-деп әдіскер Д. Пойа айтқандай математикалық есептер шығару және оның бағдарламасын құру оқушылардың ой-өрісін, шығармашылық қабілетін, өз бетінше жұмыс істеу дағдысын қалыптастырады.

Есептерді шығарған кезде оқушылар есептердің ұтымды әдістерін тауып, неғұрлым тиімді жақтарын анықтаудың маңызы ерекше зор екенін айқындайды. Оларды оқып-үйрену, игеру нәтижесінде оқушылар түрлі есептердің бағдарламасын құруға мүмкіндік алады.

Математикалық, физикалық қиындығы жоғары деңгейдегі есептердің шешімін табу үшін оқушыларға жан-жақты жүйелік білім және тапқырлық элементтері қажет.

Бұл жинақта әр түрлі есептердің шығарылу жолы мен Паскаль бағдарламалау тіліндегі бағдарламасы көрсетілген. Информатика пәнінің мұғалімдеріне көмекші құрал ретінде ұсынамын.

№1

b_n=2 геометриялық прогрессияның n мүшесін табу.

var b1,bn,q,n: real;

begin

cls;

writeln('n мэнiн енгiз');

readln(n);

bn:=b1*exp((n-1)*ln(q));

writeln (bn);

end.

var a1,an,d,n,Sn: real;

begin

cls;

writeln('n мэнiн енгiз');

readln(n);

Sn:=2*a1+(n-1)*d;

writeln (Sn);

end.

var an,n: real;

begin

cls;

readln(n);

an:=exp((2*n-1)*ln(2))-1;

writeln (an);

end.
№4
Берілген сөздердегі кездесетін әр түрлі әріптер санын анықтау бағдарламасы.
program arip;

var s: string;

r: real;

I,j,n:integer;

begin

r:=0;

for i=1 to length(s) do begin

n:=0;

for j:=1 to length(s) do begin

end;

end.
№5

var s: string; i,j,n:integer;

begin

readln(s);

writeln (s);

end.
№6
Берілген натураль санға бөлінетін барлық сандарды шығару бағдарламасы.
program san;

var a,n,c,d:word;

begin

readln(a);

while (n(=sqrt(a)) do begin

c:=a mod n;

d:=a div n;

if c=0 then begin

writeln (n);

if n<>d then writeln (d);

end;

end;

var a:array[1..10] of integer;

s:longint;

i,j: integer;

begin

s:=0; n:=0;

for i=1 to 10 do begin

readln(a[i]);

s:=s+a[i]; inc(n);

end;

writeln (‘массивтің элементтерінің орта мәні:’,s/n);

№8
Берілген бір өлшемді массив элементтерінің қосындысын табу бағдарламасы.

var a:array[1..10] of integer;

s:longint;

i: integer;

begin

writeln (‘массивтің 10 элементін енгіз:’);

readln(a[i]);

s:=s+a[i];

end;

end.

var a:array[1..10,1..2] of integer;

s:longint;

I,j: integer;

begin

writeln (‘массивтің 20 элементін енгіз:’);

for i=1 to 10 do begin

for j=1 to 2 do begin

readln(a[i,j]);

s:=s+a[i,j];

end;

writeln (‘массивтің элементтерінің қосындысы:’,s);

end.
№10
Берілген бір өлшемді массив элементтерінің ең үлкен элементін табу бағдарламасы.
program massiv;

var a:array[1..10] of integer;

max:integer;

i: integer;

begin

writeln (‘массивтің 10 элементін енгіз:’);

for i=1 to 10 do begin

readln(a[i]);

if max

end;

writeln (‘массив элементтерінің ең үлкені :’,max);

№11
Берілген бір өлшемді массив элементтерінің ең кіші элементін табу бағдарламасы.

var a:array[1..10] of integer;

min:integer;

i: integer;

begin

writeln (‘массивтің 10 элементін енгіз:’);

for i=1 to 10 do begin

readln(a[i]);

if min>a[i] then min:=a[i];

end;

writeln (‘массив элементтерінің ең кішісі :’,max);

var a:array[1..10] of integer;

c,d:integer;

i: integer

begin

writeln (‘массивтің 10 элементін енгіз:’);

writeln (‘cd’);

readln(c,d);

for i=1 to 10 do begin

if (a[i]>=c) and (a[i]<=d) then writeln(a[i]);

end;

var a:array[1..10] of integer;

x:integer;

i: integer;

begin

writeln (‘массивтің 10 элементін енгіз:’);

x:=a[10];

for i=10 to 2 do begin

a[i]=a[i-1];

end;

a[1]=x

for i=1 to 10 do writeln(a[i]);

end.
№14
Берілген бір өлшемді массив элементтерінің ішіндегі ең көп кездесетін элементті табу бағдарламасы.
program massiv;

var a:array[1..10] of integer;

I,j,m,p,n: integer;

begin

for i=1 to 10 do readln(a[i]);

m:=1; p:=1;

for i=1 to 10 do begin

n:=0;

for i=1 to 10 do begin

end;

m:=n; p:=I;

end;

end;

end.
№15

var a:array[1..10] of integer;

i,j: integer;

begin

for i=1 to 10 do readln(a[i]);

for i=1 to 9 do begin

for j=i+1 to 10 do begin

if a[i]=a[j] then break;

end;

else writeln(‘Массив элементтері әр түрлі:’);

end.
№16
Берілген бір өлшемді массив элементтерін өсу реті бойынша орналастыру бағдарламасы.
program massiv;

const n=10;

var a:array[1..n] of integer;

i,j,x: integer;

begin

writeln (‘массивтің 10 элементін енгіз:’);

for i=1 to n-1 do begin

for j=i+1 to n do begin

if a[i]>a[j] then begin

x:=a[i]; a[i]:=a[j]; a[j]:=x;

end;

end;

for i:=1 to n do writeln(a[i]);

end.

№17
ax²+bx+c=0 теңдеуін шешу бағдарламасы.

var a,b,c,d,x: real;

begin

writeln(‘a,b,c – мәндерін енгіз=’)

d:=sqr(b)-4*a*c;

if d<0 then begin

writeln(‘теңдеудің шешімі жоқ’);

end else if d=0 then begin

x:=(-b)/2*a;

writeln (‘теңдеудің шешімі=’,x);

end else begin

x:=(-b+sqrt(d))/2*a;

writeln (‘1 - теңдеудің шешімі=’,x);

x:=(-b-sqrt(d))/2*a;

writeln (‘2 - теңдеудің шешімі=’,x);

end;

end.
№18

var a: longint;

function DEC_BIN(x:longint):string;

const digits:array[0..1] of char = (‘0’,’1’);

Var res, ves,: longint; i,j: byte;

begin

while (x<>0) do begin

d:=x mod 2; res:= digits[d]+res;

x:=x div 2;

end;

DEC_BIN:=res;

begin

writeln(DEC_BIN(a));

end.
№19

Екілік жүйедегі сандарды ондық жүйеге аудару бағдарламасы.

program esep;

var a: string;

function DEC_BIN(x string:): longint;

const digits:array[0..1] of char = (‘0’,’1’);

begin

res:=0; ves:=1;

j:=0;

res:= res+ves*j;

ves:=ves*2;

end;

end;

readln(a);

writeln(DEC_BIN(a));

end.
№20

var a: longint;

function DEC_HEX(x: longint): string;

const digits:array[0..15] of char = (‘0’,’1’,’2’,’3’,’4’,’5’,’6’,’7’,’8’,’9’,’A’,’B’,’C’,

’D’,’E’,’F’);

Var res:string; d:0..15;

begin

res:=’’;

d:=x mod 16;

x:=x div 16;

res:= digits[d]+res;

end;

DEC_HEX:=res;

begin

writeln(DEC_HEX(a));

end.

№21
Он алтылық жүйедегі сандарды ондық жүйеге аудару бағдарламасы.

var a: string;

function HEX _ DEC (x: string): longint;

const digits:array[0..15] of char = (‘0’,’1’,’2’,’3’,’4’,’5’,’6’,’7’,’8’,’9’,’A’,’B’,’C’,

’D’,’E’,’F’);

Var res, ves,: longint; i,j: byte;

begin

res:=0; ves:=1;

j:=0;

while (digits [j]<>x[i]) do inc(j);

res:= res+ves*j;

ves:=ves*16;

end;

HEX _ DEC:=res;

begin

writeln(HEX _ DEC (a));

end.
№22
Екі санның көбейтіндісі (ЕСК- HOD) және ортақ бөлінетін санын (ЕСБ- HOK) табу алгоритмі.
program esep;

var a,b,: longint;

function NOD(x,y: longint;) longint;

begin

end;

begin

end;

readln(a,b);

writeln(‘берілген сандардың ЕОБ - ’HOD (a,b));

writeln(‘берілген сандардың ЕСК - ’HOK (a,b));

end.

№23
Берілген бір өлшемді массив элементтерін өсу реті бойынша сұрыптау бағдарламасы.

var a:array[1..10] of integer;

n: integer;

procedure QuickSort(L, R: integer);

var I,j,x,y:integer;

begin

x:=a[(L+R) div 2];

repeat

while (a[i]

while (x

if (i<=j) then

begin

y:=a[i]; a[i]:=a[j]; a[j]:=y;

end;

if (i

if (i

end;

writeln (‘массивтің 10 элементін енгіз:’);

for n:=1 to 10 do readln(a[n]);

QuickSort(1,10);

writeln(‘сұрыпталғаннан кейін:’);

for i:=1 to n do writeln(a[n]);

end.
№24
Берілген санның дәрежесін есептеу бағдарламасы.

1 – түрі

var x,y: integer;

function Degree(a,b: integer;) longint;

var r: longint;

begin

r:=1;

r:=r*a;

end;

end;

writeln (‘Санды енгіз және орын тастап дәрежесін енгіз =’);

readln(x,y);

writeln(Degree(x,y));

end.
2 – түрі
program esep;

var x,y: integer;

function Degree(a,b: integer;) longint;

var r: longint; c:integer;

begin

r:=1; c:=a;

if odd(b) then begin

r:=r*c;

dec(b);

c:=c*c;

end;

Degree:=r;

end;

begin

readln(x,y);

writeln(Degree(x,y));

end.
№25

program esep;

const Alpha: set of char=[‘A’..’Z’,’A’..’П’,’P’..’Я’,’a’..’z’,’a’..’п’,’р’..’я’];

var s:string;

i: integer;

wc:integer;

begin

writeln (‘Сөйлемді енгіз =’);

i:=1; wc:=0;

Repeat

while NOT(s[i] in Alpha) and (i<=Length(s)) do inc(i);

while (s[i] in Alpha) and (i<=Length(s)) do inc(i);

until (i> Length(s));

writeln(‘Сөйлемдегі сөздер саны:’,wc);

end.
№26
Берілген сөйлемдегі сөздерді анықтау бағдарламасы.

program esep;

const Alpha: set of char=[‘A’..’Z’,’A’..’П’,’P’..’Я’,’a’..’z’,’a’..’п’,’р’..’я’];

var s,t:string;

i: integer;

begin

readln(s);

i:=1;

Repeat

t:=’’;

t:=t+s[i];

inc(i);

end;

until (i> Length(s));

end.
№27
Берілген сөйлемдегі сандарды анықтау бағдарламасы.

program esep;

const Digits: set of char=[‘0’..’9’];

var s,d:string;

i: integer;

begin

readln(s);

writeln (‘сөйлемдегі сандар =’);

i:=1;

while NOT(s[i] in Digits) and (i<=Length(s)) do inc(i);

d:=’’;

while (s[i] in Digits) and (i<=Length(s)) do begin

inc(i);

if Length(d)<>0 then writeln(d);

until (i> Length(s));

end.
№28

program esep;

function SmallAlpha(ps:string):string;

var i: integer;

begin

for i:=1 to Length(ps) do begin

‘A’..’Z’,’A’..’П’: inc(ps[i],32);

’P’..’Я’ : inc(ps[i],80);

end;

SmallAlpha:=ps;

end;

begin

readln(s);

writeln(‘Сөз кішкентай әріптермен:’);

writeln(SmallAlpha(s));

end.

№29

program esep1;

var a,b,c:integer;

begin

 read(a,b,c);

  if (a<>b) and (b<>c) and (a<>c) then writeln(‘жоќ’) else if (a=b) and (b=c) and (a=c)

then writeln(‘бәрі тең’) else writeln(‘екеуі тең’);                                 

end.

№30

program esep2;

var a,b,c,d,e,f,p1,p2,S1,S2:real;

begin

readln(a,b,c);

writeln(’2-ші үшбұрыш қабырғаларын енгіз:’);

readln(d,e,f);

p1:=(a+b+c)/2;

p2:=(d+e+f)/2;

S1:=sqrt(p1*(p1-a)*(p1-b)*(p1-c));

S2:= sqrt(p2*(p2-d)*(p2-e)*(p2-f));

if S1>S2 then writeln(‘үлкені 1-үшбұрыш, ауданы =’, S1:8:2)

                    else writeln(‘үлкені 2-үшбұрыш, ауданы =’, S2:8:2)

end.

var a,b,c,d:integer;

begin

writeln(’үзындықтарды енгіз:’);

write(’b=’); read(b);

write(’c=’); read(c);

write(’d=’); read(d);

if (a=b) and (a=c) and (a=d) and (b=c) and (b=d) and (c=d)

      then writeln(‘Квадрат қабырғалары бола алады’);

if (a=c) and (b=d) then writeln(‘Тікбұрышты төртбұрыштың қабырғалары бола алады’)

      else writeln(‘Тікбұрышты төртбұрыштыњ да, квадраттың да қабырѓалары бола алмайды’)

end.

Үшбұрыштың қабырғалары x, y және z берілген. Осы үшбұрыштың тікбұрышты үшбұрыш екенін анақтау  керек. Егер солай болып шықса, онда оның қай қабырғасы гепотенуза болатынын табыңдар.       

program ushburish;

  uses crt;

  var x, y, z:real;

begin

        writeln;

        writeln('үшбұрыш қабырғаларын енгіз:');

        write('x='); readln(x);

        write('y='); readln(y);

        write('z='); readln(z);

        if (z<>sqrt(sqr(x)+sqr(y))) and (x<>sqrt(sqr(z)+sqr(y))) and (y<>sqrt(sqr(x)+sqr(z)))

        then writeln('тік бұрышты үшбұрыш бола алмайды');

        if (z=sqrt(sqr(x)+sqr(y)))

        then writeln('тік бұрышты үшбұрыш бола алады, гипотенузасы z=',z:6:2);

        if (x=sqrt(sqr(z)+sqr(y)))

        then writeln('тік бұрышты үшбұрыш бола алады, гипотенузасы x=',x:6:2);

        if (y=sqrt(sqr(x)+sqr(z)))

        then writeln('тік бұрышты үшбұрыш бола алады, гипотенузасы y=',y:6:2);

    end.

var i,n:integer;

      p,a,S:real;

 begin

     readln(n);

     a:=5;

     S:=1; p:=1;

     for i:=1 to n do

     begin

           S:=S*exp(p*ln(a));

           writeln('a= ',a:8:2,'   p= ',i:5, ' S =',S:8:2);

      end;

end.

    While do

 var i,n:integer;

      p,a,S:real;

begin

     readln(n);

     a:=5;

     S:=1; p:=1;

     while i

     begin

           i:=i+1;

           S:=S*exp(p*ln(a));

           writeln('a= ',a:8:2,'   p= ',i:5, '  S =',S:8:2);

      end;

end.

№34

a)  program esep;

     var  i,n:integer;

             S: real;

   begin

        writeln('n-ді енгіз:');

        readln(n);

        S:=0;

        for i:=1 to n do

        S:=S+1/i;

        write(S:8:4)

 end.
ә)  program esep;

     var  i,n:integer;

          S:real;

     begin

         readln(n);

        S:=0;

         for i:=2 to n do

        S:=S+1/((i-1)*i);

        write(S:8:4)

    end.
б) program esep;

     var  i,n:integer;

                  S:real;

    begin

         readln(n);

        S:=0;

         for i:=1 to n do

         if i mod 2=0 then S:=S+(-1)/i else S:=S+1/i;

         write(S:8:4);

    end.

в)  program esep;

                S:real;

     begin

         readln(n);

        S:=1;

         for i:=1 to n do

         S:=S*(1+1/(sqr(i)));

         write(S:8:4);

  end.
г)  program esep;

     var  i,n:integer;

              S:real;

     begin

         readln(n);

         S:=0;

         for i:=0 to n do

         S:=S+(1/(sqr((2*i)+1)));

         write(S:8:4);

   end.

var i, k, t,n,S1,S2 :integer;

begin

writeln('n-ді енгіз:');

t:=0; k:=0;

for i:=1 to n do

if i mod 2=1 then begin t:=i; S1:=S1+i; end else begin k:=i; S2:=S2+i; end;

write('1-ден ', n, ' -ге дейінгі тақ сандардың қосындысы ', S1:6, ' жұп сандардың қосындысы', S2:6);

end.

Әрбір бактерия бір минутта екіге бөлінеді. Басында бір бактерия берілген деп, 5, 7, 9, ... 15 минуттан           кейін неше бактерия пайда болатынын табыңдар. Жаңа пайда болған бактериялар да минут сайын         көбейіп отырады.      

     program bakterialar;

var a,S:real;

begin

writeln('минут санын енгіз:');

S:=exp(a*ln(2));

writeln(a:6:2,'-минуттан кейін бактериялардың саны ',S:6:2, ' болады' );

end.       

№37

Бірөлшемді массивтің ішіндегі индексі жұп болатын ең кіші элементті анықтау.   

var a,b:array[1..10] of integer;

    i:integer;

    min:integer;

begin

    for i:=1 to 10 do

    for i:=1 to 10 do

    min:=a[1];

    for i:=2 to 10 do

    if (i mod 2 =0) and (a[i] < min) then  min:=a[i];

    write(min:8);

end.  

№38

program massiv;

var a:array[1..10] of integer;

    i:integer;

    max:integer;

begin

    read(a[i]);

    for i:=1 to 10 do

    max:=a[1];

    for i:=2 to 10 do

    if a[i] > max then  max:=a[i];

    write(max:8);

end. 
№39

Бірөлшемді массивтің элементтерін өсу реті бойынша сұрыптау.
program suriptau;

const n=10;

var z:array[1..n] of integer;

    i,j,k:integer;

 begin

     for i:=1 to n do read(z[i]);

                        begin

                              for i:=1 to n-1 do

                              if z[i]>z[i+1] then begin k:=z[i];

                                                                 z[i]:=z[i+1];

                                                                 z[i+1]:=k;

                                                       end;

                        end;

      for i:=1 to n do write(z[i],' ');

 end.
№40

Бірөлшемді массивтің ішіндегі ең үлкен элементті алып тастау.

program massiv;

label 1;

const n=5;

var a,b:array[1..5] of integer;

    i,k:integer;

    max:integer;

begin

    read(a[i]);

    for i:=1 to 5 do

    max:=a[1]; k:=1;

    for i:=2 to 5 do

    if a[i] > max then  begin max:=a[i]; k:=i; end;

    if k=1 then  begin for i:=2 to n do  write(a[i],' '); goto 1; end;

    for i:=1 to k-1 do

    write(a[i],' ');

    for i:=k+1 to 5 do

    write(a[i],' ');

end. 

Екіөлшемді 5х4 массив берілген. Екінші жолдың бойынан ең кіші элементті анықтау.

program matrica;

 var a:array[1..5,1..4] of integer;

     min:integer;

     i,j:integer;

 begin

      for i:=1 to 5 do

      read(a[i,j]);

      min:=a[2,1];

      for j:=2 to 4 do

      if a[2,j]

      write(min:8);

 end. 

№42

program matrica;

 var a:array[1..5,1..4] of integer;

     p:integer;

     i,j:integer;

 begin

      for j:=1 to 4 do

      read(a[i,j]);

      p:=1;

      for i:=1 to 5 do

      p:=p*a[i,4];

      write(p:8);

 end.

var a:array[1..3,1..3] of integer;

     p:integer;

     i,j:integer;

 begin

      for i:=1 to 3 do

      read(a[i,j]);

      for i:=1 to 3 do

                      begin

                       for j:=1 to 3 do

                       if (i+j) mod 2=1 then

                                               write(a[i,j],' ');

                       writeln;

                      end;

  end.
№44

Екіөлшемді 4х5 массив берілген. Осы массивтің жұп элементтерін 0-ге, тақ элементтерін 1-ге айналдыру   қажет.

program matrica;

var a:array[1..4,1..5] of integer;

     p:integer;

     i,j:integer;

 begin

      for j:=1 to 5 do

      read(a[i,j]);

       for i:=1 to 4 do  begin

      for j:=1 to 5 do

      if a[i,j] mod 2=1 then a[i,j]:=1 else a[i,j]:=0;

                             end;

      for i:=1 to 4 do begin

      for j:=1 to 5 do

      write(a[i,j],' ');

      writeln;

                       end;

 end.

 

№45

program matrica;

var a:array[1..5,1..5] of integer;

     S:integer;

     i,j:integer;

 begin

      for j:=1 to 4 do

      read(a[i,j]);

      S:=0;

      for i:=1 to 4 do

      for j:=1 to 4 do

      if i=j then  S:=S+a[i,j];

      write(S:8);

  end.

№46
Екіөлшемді 4х4 матрица берілген. Осы массивтің кері диагоналінің астыңғы бөлігіндегі теріс элементтердің         санын табу.

 const n=4;

 var a:array[1..n,1..n] of integer;

     S:integer;

     i,j:integer;

 begin

      for j:=1 to n do

      read(a[i,j]);

      S:=0;

      for i:=1 to n do

      for j:=1 to n do

      if ((i+j)>(n+1)) and (a[i,j]<0) then  S:=S+1;

      write(S:8);

  end.

 

№47

program matrica;

const n=5;

 var a:array[1..n,1..n] of integer;

     S:integer;

     i,j:integer;

 begin

      for i:=1 to n do

      read(a[i,j]);

      S:=0;

      for i:=1 to n do

      for j:=1 to n do

      if (i

      write(S:8);

 end.
№48

20 элементтен тұратын бүтін сандар массиві берілген. Осы массивтің әрбір төртінші орында тұрған элементтерін нөлге айналдыру.

program auistiru;

const n=20;

 var a:array[1..n] of integer;

       i:integer;

 begin

  read(a[i]);

  for i:=1 to n do

  if i mod 4=0 then  a[i]:=0;

 for i:=1 to n do write(a[i],' ');

 end.

№49

program suriptau;

const n=4; m=5;

 var a:array[1..n,1..m] of integer;

     i,j,s,k:integer;

 BEGIN

  for j:=1 to m do

  read(a[i,j]);

  for i:=1 to n do begin

  for j:=1 to n do  begin

  for s:=1 to n do

                   if a[i,s]>a[i,s+1] then

                                       begin

                                            k:=a[i,s];

                                            a[i,s]:=a[i,s+1];

                                            a[i,s+1]:=k;

                                       end;

                    end;

                   end;

  for i:=1 to n do begin

                       for j:=1 to m do

                        write(a[i,j],' ');

                        writeln;

                  end;

       END.

№50
Алмаста N алма бар. Сыныптағы M бала одан әрқайсысы 1 алма беруден сұрады. Алмасқа әр алманың салмағы қанша грамм екені белгілі. M баланың әрқайсысына бір алмадан бере отырып, Алмас өзінде қалған алмалардың (N-M) жалпы салмағы максимум болуын басты назарда үстауы керек.

25 85 1 6 9 23 41 2 6 10

Нәтиже: 151
program almalar;

 const n1=100;

 var a:array[1..n1] of integer;

     i,j,k,m,n:integer;

     f1,f2:text;

     S:integer;

 BEGIN

      Writeln('Алмалардың санын енгіз:');

     Writeln('балалардың санын санын енгіз:');

      readln(m);

if (m>n) or (m=n) then writeln('балалардың саны алмалардың санынан аспауы немесе тең болмауы керек');

      for i:=1 to n do  read(a[i]);

      for j:=1 to n-1 do

      begin

      for i:=1 to n-1 do

      if a[i]>a[i+1] then

      begin

         k:=a[i];

         a[i]:=a[i+1];

         a[i+1]:=k;

      end;

      end;

      S:=0;

      for i:=m+1 to  n do S:=S+a[i];

      writeln(S:8);

 END.  

№51
Төмендегі өрнекті есептеу:

 var a,b,c,d,n,m,r,k,Z,f1,f2,f3,f4:real;

 procedure darezhe(s,t:real; var q:real);

begin

end;

       read(a,n,b,m,c,r,d,k);

       darezhe(a,n,f1);

       darezhe(b,m,f2);

       darezhe(c,r,f3);

       darezhe(d,k,f4);

       Z:=(f1+f2)*f3-f4;

       write(Z:8:2);

 END.       
№52

Берілген жолдың ішіндегі сөздердің санын анықтау.   

 program sozder;

 var S:string;

     k,i:integer;

 BEGIN

       k:=0;

       for i:=1 to length(S) do

       if S[i]=' ' then k:=k+1;

       write(k+1:8,' сөз');

 END.      

Берілген жолдың ішіндегі 3 символдан тұратын сөздерді экранға шығару.

program esep;

var s:string; i,k:integer;

begin

       read(S); k:=0; i:=1;

        begin

      if s[i]<>' ' then begin

     k:=k+1;

     i:=i+1;

      end

           else begin

      if k=3 then begin

         writeln(copy(S,i-k,k));

          k:=0; i:=i+1;

          end

           else begin

           k:=0;

           i:=i+1;

           end;

         end;

end;

      if k=3 then writeln(copy(S,i-k,k));

№54

var s1,s2: string;

i:integer;

begin

for i=length(s1) downto 1 do begin

s2:=s2+s1[i];

end;

else writeln (s1,‘аударылмайды’);

end.

Қолданылған әдебиеттер және басқа да ақпарат көздері:

-Москва «Наука»,1987г

5. Окулов. С.М., Основы программирования. – 3-е изд. – Mосква: БИНОМ. Лаборатория знаний, 2006.

6. Тен А.С., Кабдулов Г. С. Практические задания по Паскль, Алматы, 2005г

7. Мұхамбетжанова С. Т. Паскаль бағдарламалау тілі, Алматы-2007 жыл.