2. Машина-трактор паркінің құрамын есептеу
2.1. Механикаландырылған жұмыстың жылдық көлемін және ДК қолданбай МТП құрамын анықтау
Жұмыс көлемін және МТП құрамын анықтауға арналған бастапқы мәліметтер мыналар: жоспарланған жылға арналған егіс алқаптарының құрылымы, ауылшаруашылық дақылдарын өсірудің технологиялық карталары, сонымен қатар шаруашылықтың ауыспалы егіс алқаптарынан тыс жұмыстар тізімі (шабындықтарда, жайылымдарда, мелиоративті жұмыстар, тыңайтқыштарды егістікке шығару және т.б.) ...
Шаруашылыққа арналған МТП құрамын есептеу 1-суреттегі кестеде келтірілген. Бұл кестеде ДК-де есептеу үшін бастапқы мәліметтерді кодтау кезінде қолдануға болатын ауылшаруашылық жұмыстарының түрлері, тракторлар мен ауылшаруашылық машиналары көрсетілген.
Күнтізбелік кезектегі ауылшаруашылық жұмыстарының барлық түрлері және олардың машина-трактор агрегаттары орындайтын көлемдері кестеге 1 және 2 бағандарға енгізілуі керек.
Әртүрлі механикаландырылған жұмыстардың көлемін шартты эталондық гектарға айналдыру (3-баған) формула бойынша жасалады
(2.1)
Мұндағы, Fi - жұмыс көлемі, мысалы, га;
Qi - физикалық бірліктердегі жұмыс көлемі, га;
Wэ - трактордың ауысымдағы жұмыс уақыты, с.а. га;
Wcм - өзгермелі жұмыс уақыты, га, т.
Агрегаттарға (5 - 7 топтар) фермада бар тракторлар мен ауылшаруашылық машиналары кіреді, олар ферма орналасқан табиғи-климаттық аймақ үшін машина жүйесі ұсынған. Сонымен бірге біз жоғары өнімділікті, жұмыстың талап етілетін сапасын және орындалатын жұмыс бірлігіне жұмсалатын еңбек пен ақшаның ең төменгі пайдалану шығындарын қамтамасыз ететін әмбебап, монтаждалған және гидравликалық машиналарға артықшылық береміз.
Механикаландырылған жұмыстарды орындаудың күнтізбелік күндері (8-баған) 2.1-кестенің деректері бойынша алынады. Өзара байланысты операциялардың уақытын таңдау кезінде технологиялық операцияларды бір уақытта орындау принципін басшылыққа алу керек.
Кесте 2.1 - Ауылшаруашылық жұмыстарының күнтізбелік максималды ұзақтығы
Жұмыс түрлері
|
Ұзақтығы,күн
|
Сүдігер жырту
|
25
|
Көктемгі тырмалау
|
5
|
Егіс алдындағы топырақты өңдеу
|
8
|
Дәнді дақылдарды егу
|
8
|
Шөп егу
|
5
|
Сүрлемге жүгері егу
|
12
|
Дәнді-бұршақты дақылдарды егу
|
5
|
Картоп отырғызу
|
10
|
Дәнді-бұршақты дақылдарды жинау
|
15
|
Картоп жинау
|
15
|
Жүгеріні сүрлемге жинау
|
15
|
Ауылшаруашылық жұмыстарын орындау үшін жұмыс күндерінің санын мына формула бойынша анықтауға болады
Др=Дк*Км (2.2)
мұндағы, Др -жұмыс күндерінің саны;
Дк -күнтізбелік күндер саны (гр.9);
Км -метеожағдайлар бойынша жай агрегаттарды ескеретін коэффициент.
Км коэффициенті ауылшаруашылық кезеңіндегі күнтізбелік күндердің жалпы санына жұмыс істеуге болатын күндер санының қатынасы ретінде анықталады. Красноярск өлкесінің фермалары үшін метеожағдайлар бойынша Қарапайым қондырғыларды ескеретін коэффициентті қабылдауға болады: қыста жұмыс жасағанда - 1,0, көктемде – 0,9, жазда – 0,8, күзде – 0,7.
Тәулік ішінде агрегат жұмысының ұзақтығы (гр.10) орындалатын ауыл шаруашылығы жұмысының түрін және механизаторлармен қамтамасыз етілуін ескере отырып, шаруашылықта қабылданған жұмыс күні режимінің негізінде белгілейміз. Кезеңдер бойынша жұмыс күнінің ұзақтығын ұсынуға болады:
1) қысқы (қар тоқтату, азықтарды шығару және т. б.) - 7 сағат;
2) көктемгі (егіс алдындағы топырақты өңдеу, егу және т. б.) - 14 сағат;
3) жазғы (шөп дайындау, қатараралық өңдеу және т. б.) – 10 сағат;
4) күзгі (астық, картоп және т.б. жинау) – 10 сағат.
Негізгі топырақты өңдеуде жұмыс күнінің ұзақтығы-14 сағат.
Осының негізінде ауысымдылық коэффициентін анықтаймыз (гр.11)
(2.3)
Мұндағы, Трq - жұмыс күнінің ұзақтығы, сағ;
Тсм -ауысым ұзақтығы 7 сағат.
Агрегаттардың жұмыс істеуінің ауысымдық нормасы (гр.12) және жұмыс бірлігіне отын шығыны (гр.18) егістік және егістік емес жұмыстар бойынша шаруашылық жататын нормативтік топты ескере отырып, үлгілік нормалар негізінде қабылдаймыз.
Норма ауысымдарының саны (гр.13) жұмыстың барлық көлемін өндірістің ауысымдық нормасына бөлу арқылы анықтаймыз (гр.12).
Берілген жұмыс көлемін орындау үшін тракторлар мен комбайндар саны (гр.14) формула бойынша анықтаймыз.
(2.4)
Мұнда, КГ -машиналардың техникалық дайындық коэффициенті.
Бұл коэффициент ауылшаруашылық жұмыстарының ұзақтығына байланысты: 15 күнге дейін КГ = 0,95, 15 күннен артық – КГ = 0,90 алынады.
Ауыл шаруашылығы машиналарының қажетті саны (гр.15) жұмысқа тартылған тракторлардың санын негізге ала отырып анықтаймыз.
Механизаторлардың қажетті саны (гр.16) тракторлардың бүтін саны бойынша анықтаймыз (гр.14) ауысымдылық коэффициентін ескере отырып (гр.11), ал көмекші жұмысшылар (гр.17) - агрегаттарға қызмет көрсету қажеттілігіне байланысты.
Жұмыстың барлық көлеміне отын шығыны (гр.19) формула бойынша есептейміз
GT=gj*Qj, (2.5)
Мұндағы, GT -жұмыстың барлық көлеміне жұмсалатын отын шығыны, л;
Gj -i жұмыс бірлігіне отын шығыны, л / га, л / т;
Qj –физикалық бірліктердегі i-ші жұмыс көлемі, га, т, ткм.
Орындалған жұмыс бірлігіне еңбек шығындары (гр .20) формула бойынша анықтаймыз
, (2.6)
мұндағы Зед -жұмыс бірлігіне еңбек шығындары, адам-Ш/га, адам-ш/т, адам-Ш / ткм;
mМЕХ -тракторист-машинистер саны;
mВСП-көмекші жұмысшылардың саны.
Жұмыстың барлық көлеміне еңбек шығындары (гр.21)
Зобщ = Зед*Qi. (2.7)
Есептеулер нәтижесінде біз МТП құрамын түзетуді қажет ететін мәселенің алдын-ала шешімін алдық.
Достарыңызбен бөлісу: |