Исахметов т. И., Ж азд ы кбаева д. П
Исахметов Т.И., Жаздыкбаева Д.П
жүктеу/скачать 3.61 Mb. Pdf көрінісі
|
| Исахметов Т.И., Жаздыкбаева Д.П.
жұмыс барысында тиісті мэлімеіті тексеруші немесе бақылап- басқарушы тыңдаушы болған. Сондықтан ерте заманда «аудитор»- «тыңдаушы» дегенді білдіретін, яғни қандай да бір нәрсені тыңдайтын адам. Ол адам қызмет барысында аудитор деп аталынған. Орта ғасырдың соңғы жылдарына дейін барлық елде эріп танитын жэне жаза алатын адамдар өте аз болғандықтан, аудитор деп-лауазымды қызметкерледің қорытынды есебін тыңдауға тиісті қызметкерлерді «аудитор» едп атаған. Бір қызығы сол, алыс, ерте кездерде адамдар аудитор қызметінде есеп берудің жазбаша түрінен, ауызша түрінде мэлімет есеп беруін артық санаған. өйткені кез-келген жазба қүжатты қолдан эр түрлі етіп жазуға, өзгертуге болады деп түсінген. Ал, ауызша есеп, мэлімет беруде көзбе-көз отырғанда, есеп беруші өтірік айта алмайды деген. Қазақтың: «бет көрсе-жүз үялады»,-деген үлы сөзінің мағынасы осы негізге келетін шығар, екіншіден «тыңдаушы» мен саған «сенемін»-деген, адамгершілік қасиет негізге алынған деп түжырымдауға болады. Аудит бізге осы уақытқа дейін белгісіз болды деп айтуға болмайды. Ш етелдерде аудит ерте заманда д амыған. Бухгалтерлік есеп жүргізуде, экономикалық талдау жасауда, басшылық жүргізуден үлкен орын алған. Себебі, кэсіпорында басшылық жүргізуде, шаруашылықта бақылау жасауда, оған бірден-бір негіз болатын, бухгалтерлік есеп жэне аудит қызметі екеніне үлкен көңіл бөлінген. Сондықтан да, шет елдерде ерте кезден бастап арнайы бухгалтер-сарапшы, аудитор дайындау өте қажет жүмыс деп табылған. Америка Қүрама Ш таттарындағы ғалымдар аудиторлық фирмалардың жүмыстарын, атқаратын функциясы зерттеу қорытындысына: «бүл аудит-қызметінің идеясы, мазмүны мен мағынасына ерекше көңіл бөліп қарастыруға, талдауға түрарлық жүмыс, біздің жағдайымызда оны қолдану, есепті жетілдіру мен өндірісті басқару ісінде зор әлеуметтік үйымдастырушылық жэне экономикалық эффект берер еді.»-деп жазған. Аудит мамандарын шет елдерде эр түрлі атайдьі. Мысалы, 12 |