“Ісікті өсу” және “ісік” туралы түсінік. Табиғаттағы ісіктердің таралуы

Ісік өсуінің ерекшеліктеріне белгілі автономдық жєне шексіз өсу жатады. Ол бұтін организмнің реттеуші жүйелерінің әсерлеріне бағынбайды.Ісіктің өсуіне қарай ретсіз өсуі көбейеді.Бұл клеткалардың шексіз көбеюінің себептерін түсіндіру қиын. Болжам бойынша: a) ісік клеткаларында қалыпты клеткаларда болатын шекті бөліну өлшемі (Хейфлик) жоғалған. Адамда фибробласт клеткасы қалыпты жағдайда тек 50 рет қана бөліне алады.

• Ісік өсуінің ерекшеліктеріне белгілі автономдық жєне шексіз өсу жатады. Ол бұтін организмнің реттеуші жүйелерінің әсерлеріне бағынбайды.Ісіктің өсуіне қарай ретсіз өсуі көбейеді.Бұл клеткалардың шексіз көбеюінің себептерін түсіндіру қиын. Болжам бойынша: a) ісік клеткаларында қалыпты клеткаларда болатын шекті бөліну өлшемі (Хейфлик) жоғалған. Адамда фибробласт клеткасы қалыпты жағдайда тек 50 рет қана бөліне алады.

Ал зарарлыққа айналған ісік клеткалары шексіз көбеюне қабілетті; б) қалыпты жағдайда көрші клеткалар өзара түйісуден бір-біріне бөлінуді тежейтін әсер етеді. Ісік клеткаларында бұл түйісу тежелуі азайған; в) ісік клеткаларының шексіз көбеюі ісік ткандеріндегі кейлондардың өндірілуі азаюынан болуы мүмкін.Кейлондар кемеліне келген клеткалармен өндіріледі жєне пролиферацияны тежейді. Ал, ісік ткані негізінен жетілмеген клеткалардан тұрады.

• Ал зарарлыққа айналған ісік клеткалары шексіз көбеюне қабілетті; б) қалыпты жағдайда көрші клеткалар өзара түйісуден бір-біріне бөлінуді тежейтін әсер етеді. Ісік клеткаларында бұл түйісу тежелуі азайған; в) ісік клеткаларының шексіз көбеюі ісік ткандеріндегі кейлондардың өндірілуі азаюынан болуы мүмкін.Кейлондар кемеліне келген клеткалармен өндіріледі жєне пролиферацияны тежейді. Ал, ісік ткані негізінен жетілмеген клеткалардан тұрады.

Қазіргі уақытта ісіктерді жіктеу, олардың шыққан тканіне қатысы және өсу сипаты негіздерінде болады. Сондықтан морфологиялық құрылымы бойынша дәнекер ткандік ісіктер жєне эпителиалдық ісіктер деп бөлінеді. Ісік клеткаларының жетілуіне қарай: типтік және атиптік болады. Өсу қасиетіне және жылдамдығына қарай: қатерлі (зарарлы) және қатерсіз (зарарсыз) ісіктер болып бөлінеді. Қатерлі ісіктерге эпителиалдық ісік – рак, дєнекер ткандік ісік – саркома жатады. Қатерсіз ісіктер шыққан тканіне қарай, сол тканнің атына «ома» деген жалғау қосылып аталды. Мысалы: фибриома, остеома, аденома, меланома, неврома, ангиома ж.б.

• Қазіргі уақытта ісіктерді жіктеу, олардың шыққан тканіне қатысы және өсу сипаты негіздерінде болады. Сондықтан морфологиялық құрылымы бойынша дәнекер ткандік ісіктер жєне эпителиалдық ісіктер деп бөлінеді. Ісік клеткаларының жетілуіне қарай: типтік және атиптік болады. Өсу қасиетіне және жылдамдығына қарай: қатерлі (зарарлы) және қатерсіз (зарарсыз) ісіктер болып бөлінеді. Қатерлі ісіктерге эпителиалдық ісік – рак, дєнекер ткандік ісік – саркома жатады. Қатерсіз ісіктер шыққан тканіне қарай, сол тканнің атына «ома» деген жалғау қосылып аталды. Мысалы: фибриома, остеома, аденома, меланома, неврома, ангиома ж.б.
• Зарарсыз ісіктер айналасындағы ткандерді ығыстырып, қысып өседі. Мұндай өсуді экспансивті түрде өсу дейді. Қатерлі ісіктер қоршаған ткандерді ыдыратып, баса көктеп тамырын жайып өседі. Инфильтративті – инвазиялық өсу қатерліліктің негізгі өлшемі.