Issn 305-9397. Ғылым және білім. 2022. №1-1 (66) issn 2305-9397
ISSN 2305-9397. Ғылым және білім. 2022. № 3-3 (68)
жүктеу/скачать 7.12 Mb. Pdf көрінісі
|
| ISSN 2305-9397. Ғылым және білім. 2022. № 3-3 (68)____ _
131 V i = 3м/с болғанда ағын мӛлшері эксперимент кезінде 178,06 кг/сағ, ал сандық талдау кезіндегі 166,52 кг/сағ болды. Мҧнда ауытқу шамасы 7%. Беру режимі 0–2 болғанда қҧлау бҧрышы 4-6° шамасында, ал 3–6 болғанда 2-3° шамасында болды. Беру режимі 7 және одан жоғары болғанда дерлік кӛлденең ҥлдір қалыптасты. 1-формуланы Ansys Fluent ® -ке оңтайландыруда ӛрнек тҥрінде енгізу негізінде СПЖ деректері бойынша шарты бірқалыптылық кӛрсеткіші 0,0018 болды. Бҧл есептеуде қарастырылған ҥміткер нҧсқалар (candidate points) арасында ең жоғарғы мән болып саналады. Ҧсынылған формула параметрлік жазықтықтан алынған деректер бойынша бірқалыптылықты анықтау ҥшін жеткіліксіз болды. Ӛйткені саңылаудан шығу кезінде СПЖ ортасындағы жылдамдықтар жоғары болғанымен, саңылау қырларына жақын болған ортадағы жылдамдығы ӛте тӛмен. Ал осы формуланы қолданып саңылаудағы параметрлік сызықтан алынған V o деректері бойынша анықталған бірқалыптылық U = 86% болды. Бҧдан параметрлік жазықтық ҥшін бірқалыптылықты сипаттайтын арнайы теңдеу қажеттігі кӛрінеді. Сандық модельдеу нәтижелері бірқалыптылыққа шығу арнасы ҧзындығының (L), беру арнасы диаметрінің (d), шығу арнасы биіктігінің (h) әсері қалай болатынын кӛрсетіп бере алды. 6-суреттен кӛрініп тҧрғандай бірқалыптылыққа ең бірінші кезекте шығу арнасы биіктігінің әсері жоғары (U = 0,0018), h мәні артқан сайын бірқалыптылық арта тҥседі. Екінші кезекті беру арнасы диаметрінің ықпалы жоғары (U = 0,0014). Шығу арнасы ҧзындығының әсері аса жоғары емес. Сурет 6 – Беру арнасы диаметрінің (d), шығу арнасы ҧзындығы (L) және биіктігінің (h) бірқалыптылыққа әсері Жоғарыда айтылғандай, сандық талдау нәтижесінде анықталған бірқалыптылық жоғары болғанымен тәжрибеде дәл осы параметрлермен V i = 3 м/с кезінде қажетті сҧйық ҥлдірді алу мҥмкін болмады. Мҧның басты себебі сҧйықтықтың беттік керілу қасиеті. Беттік керілу – сҧйықтықтың еркін бетін, яғни газ кҥйдегі фазамен шектесетін аймақтағы потенциал энергияның артық мӛлшерін азайтуға деген ҧмтылысын кӛрсететін шама. Ол беттік энергияның сол бет ауданына қатынасына тең. Беттік керілуді жеңу ҥшін кҥш керек, яғни беру жылдамдығын арттыру қажет. Беру жылдамдығы жоғары болған кезде сҧйық ҥлдір пайда болғанымен (4-сурет), сҧйық ағынының инерциясы бір жаққа бағытталып кетеді немесе сҧйықтық шығыны жоғары болады. Бҧл экономикалық тҧрғыдан тиімсіз. Сҧйықты енгізу ҥдерісі терең топырақ қабаты астында ӛтетіндіктен, беттік керілу әсері аса жоғары болмауы да мҥмкін. Ӛйткені пышақтың қозғалысынан қалыптасқан топырақ асты кеңістігінде сҧйық ашық ортадағыдай ауамен емес, топырақ бӛлшектерімен соқтығысады. Бҧл жағдайда шығу арнасының айналу осі Z болғандағы кӛлденең жазықтыққа қатысты орналасуы біраз кӛлбеу болған ҥлгі тиімді болуы мҥмкін. Ӛйткені саңылау пышақтың жоғарғы (тӛменгі) қырына жақын болса, сҧйықтық саңылаудан шыққаннан топырақ бӛлшектерімен араласады. Мҧнда кӛлбеулік бҧрышы пышақтың қалыңдығына байланысты. Тәжрибе негізінде келесі жағдайлар дәлелденді: 1. Ортаның температурасы неғҧрлым жоғары болса, беттік керілу соғҧрлым аз болады, жҥйедегі және шығу жылдамдығы артады. Бҧл температура екі тҥрлі, 15°С және 28°С жағдайда ӛткізілген эксперименттердің сандық және визуал нәтижелерінен байқалды. Мысалы КАС-32 сҧйықтығымен 6-беру режимінде (3-кесте) 25–28°С кезінде ӛлшенген қысым 0,211 МПа болса, 14–16°С кезінде 0,037 МПа кӛрсетті. Ал сумен ӛткізілген тәжірибелерде 25–28°С кезінде |