ISSN 2305-9397. Ғылым және білім. 2022. № 3-3 (68)____ _
263
2D алгоритмдері тиімділігі мен бюджеті арқасында нарықта ең танымал. Жоғары
сҧраныс технологияны жасаушыларды оны ҥнемі жетілдіруге итермелейді.
Қазіргі уақытта 2D алгоритмдердің осал тҧстарының ішінен қателіктердің жоғары
шектерін атап ӛтуге болады: жалған ӛту — 0,1%; жалған бас тарту — 2,5%.
3D технологиясының басым жақтары мен осал тұстары
3D ҥш ӛлшемді кескін жасайды және жасалған кескіннің жоғары сапасымен
сипатталады. Бетті оқудың бірнеше тәсілі бар: лазер; артқы жарығы бар және кескін иілімдерін
цифрлық ӛңдейтін сканерлер; фотограмметриялық технологиялы жҧмыс сканерлер [4].
3D технологиясының басты басымдылығы - жоғары оқу дәлдігі. Жалған ӛту пайызы
тӛмен, тек 0,0005%, ал қате сәтсіздік коэффициенті — 0,1%. 3D технологиясының басқа да
артықшылықтарын қарастыруға болады:
жабдықтың қолжетімділігі;
жанаспаушылық;
білім алушы ҥшін рәсімнің тҥсініктілігі;
емтихан кезінде білім алушының мінез-қҧлқын бақылау ҥшін аппаратураны
қолдану;
білім алушының жеке басын тҧрақты немесе мерзімді тексеретіндіктен
жалғандықтың мҥмкін еместігі.
Бірақ жҧмыстың бҧл дәлдігі кҥрделі жабдықтар мен даму тәсілдерін қажет етеді.
Сондықтан, осал тҧстарының ішінен мыналарды бӛліп кӛрсетуге болады: 3D функциясын
қолдау ҥшін қымбат камераларды сатып алу қажеттілігі; анықталған адамдардың жинақталған
қорларының болмауы нақты уақыт режимінде адамдардың талдауын едәуір қиындатады; жеке
тҧлғаны тануға арналған егіздердің айырмашылық пайызы іс жҥзінде ӛте тӛмен.
Сәйкестендірудің бҧл бағыты ең қарқынды дамып келеді, мобильді қосымшалар мен
қҧрылғыларды жасаушылардың қызығушылығын тудырады және қазірдің ӛзінде прокторинг
жҥйелерінде қолданылады. Бҧл технология қажетті жабдықтың (бейне камералардың)
қарапайымдылығы мен кең таралуына, сондай-ақ адамның бет-әлпетін танудың табиғилығына
байланысты кең таралған.
Кӛз қарашығы арқылы сәйкестендіру тәсілі
Кӛздің қарашығы қҧрылымы осы сәйкестендіру жҥйелеріндегі негізгі биометриялық
белгі ретінде оның танылады. Әр адамның қарашықтың қҧрылымы ерекше (сол және оң кӛздің
қҧрылымы да әртҥрлі), сондықтан ол сенімді биометриялық белгі [5].
Бҧл тәсілдің осал тҧсы - қарашықты сәйкестендіру барысында қазіргі уақытта кӛптеген
жҥйелердің қарашық бейнесін дәл тани алмауы болып табылады, кедергі келтіретін жағдайлар:
кірпіктер, қабақтар, жарқырау, кӛздің бҧрышы және т.б. [6; 7].
Кӛз қарашығы арқылы сәйкестендіру тәсілінің басым тҧстары: жабдықтың
қолжетімділігі мен бағасы; жанаспаушылық; сәйкестендіру ҥшін бейненің жоғары сапасымен
бейнекамераны пайдалану; рәсімнің тҥсініктілігі немесе оны бет қҧрылымы бойынша
сәйкестендіру ретінде бҥркемелеу мҥмкіндігі; жҥйені бҧзу және жалғандық кҥрделілігі;
емтихан кезінде білім алушының мінез-қҧлқын бақылау ҥшін аппаратураны қолдану; білім
алушының жеке басын тҧрақты немесе мерзімді тексеру кезінде жалғандықтың мҥмкін
еместігі; жоғары дәлдікті сәйкестендіру. Алайда, айта кету керек прокторинг саласындағы бҧл
тәсілдің кемшілік тҧстары да жоқ емес. Мәселен олар, жақсы бейнекамераның қажеттілігін,
сәйкестендіру ҥшін бетті камераға белгілі бір қашықтыққа жақындату қажеттілігін және
жарықтандыру сапасына қойылатын талаптарды қамтиды.
Жазуы арқылы сәйкестендіру тәсілі
Жазуы арқылы сәйкестендірудің басқа тәсілдерінің арасында ерекше орын алады.
Себебі ҧзақ уақыт бойы қолжазба мҧқият зерттеу және сараптама объектісі болды. Әдетте,
қолмен жазылған қолтаңба әкімшілік және қаржы институттарында аутентификация кезінде
қолданылады. Жазбаша тҥрде қол қою - бҧл қол қоюшының және сыртқы жағдайлардың
психофизикалық жағдайына байланысты. Бҧл процесс жазу қҧрылғысының параметрлері
ретінде мысалы, шуға және алаңдататын сәттерге байланыстылығы сияқты кҥрделі процестің
нәтижесі танылады [8].
Жазуды автоматты тҥрде танудың тәсілдері келесідей:
|