Issn 305-9397. Ғылым және білім. 2022. №1-1 (66) issn 2305-9397
ISSN 2305-9397. Ғылым және білім. 2022. № 3-3 (68)
жүктеу/скачать 7.12 Mb. Pdf көрінісі
|
| ISSN 2305-9397. Ғылым және білім. 2022. № 3-3 (68)____ _
265 Соңғы бірнеше жыл ішінде ЭКГ-ны биометриялық ӛлшеу ретінде қолдануды ҧсынатын бірқатар жарияланымдарды байқауға болады. Электрокардиограмма - сигнал қҧрылымының тҧрақтылығы оны субъектілерді сәйкестендірудің мультимодальды биометриялық жҥйелерінде, ал кейбір жағдайларда бір модальды жҥйе ретінде пайдалануға мҥмкіндік береді. Электрокардиограмма графигін талдауға бірнеше жолдары бар: - бірегей кӛріністерді талдау; - Р, QRS және Т-кешендерінің айырмашылықтарын, олардың уақытша сипаттамаларын талдау; - кардиограмманың векторлық қҧрылымын талдау; биодинамикалық қолтаңбаны талдау (BDS). Электрокардиограммалық сәйкестендірудің негізгі проблемалары қателердің салыстырмалы тҥрде жоғары жиілігі (5% және одан да кӛп) және сәйкестендірудің уақыт ӛте келе адам ағзасында болатын физиологиялық ӛзгерістерге осалдығы (тәуліктік ырғақтар, жҥктеменің жҥрек соғуының кейбір параметрлерін ӛзгертетін аурулардың салдары) болып табылады. Бҧл тәсілдің артықшылықтары: жҥйені артефактілермен алдау мҥмкін емес, электрокардиограмма сигналын елестету мҥмкін емес, электрокардиограмманың жеке бірегейлігі сыртқы жағдайларға байланысты емес, сондай-ақ жаттығу факторы алынып тасталады [15]. Осы тәсілге T. W. Shen, W. J. Tompkins және Y. H. Hu сәйкестендірудің жаңа биометриялық тәсілі ретінде электрокардиограмма техникалық-экономикалық пайдалану мҥмкіндігі туралы зерттеу жҥргізді [16]. Олардың зерттеулерінің нәтижесінде электрокардиограмманы қолдану кандидаттардың белгілі бір тобынан белгілі бір адамды анықтау ҥшін жеткілікті екендігі дәлелденді. Мҧндағы ерекшелік, саусақ ізін сәйкестендіруден айырмашылығы, электрокардиограмма екі ӛлшемді емес, бірақ қолданылатын алгоритмдерге жоғары талаптар қоятын бір ӛлшемді тәсіл [17]. Электрокардиограмманы биометриялық модаль ретінде дамытуға бағытталған айтарлықтай кҥш-жігерге қарамастан, бірнеше маңызды мәселелер қала береді: жҥрек соғу жиілігінің ӛзгеруіне, уақыт ӛте келе ӛзгеруіне және жеке тҧлғаның ӛмір сҥру ерекшеліктеріне байланысты факторлар [18]. Қазіргі уақытта сәйкестендірудің бҧл тҥрі перспективті тәсілдердің бірі ретінде танылды. Ӛйткені ол бірқатар артықшылықтарға ие: - ҥздіксіз бақылау мен аутентификацияға мҥмкіндік беретін динамикалық параметрге талдау жасалады; -қҧрылғылардың ықшамдылығы мен ыңғайлылығы бойынша басымдылықта кішігірім бір датчик-браслет қажет етеді; - дененің кҥйін бақылау жҥйесімен біріктіру мҥмкіндігі; - жҥйені бҧзу мҥмкін еместігі; - адамның психофизиологиялық жағдайын бақылау мҥмкіндігі, бҧл оның мінез- қҧлқындағы адамның нақты реакциясын ескеруге мҥмкіндік береді [19]. Кӛз қимылдарының ерекшеліктері бойынша сәйкестендіру Сәйкестендіру барысында жеке басын анықтаудың тағы бір тәсілі - пайдаланушылардың кӛз қимылдарын бақылау. Тәсілті қолдану ҥшін eye-tracker, қҧрылғы, оқушының қашықтан тіркеу орны және қҧрылғыға қатысты кӛзқарас бағыты қажет. Эксперименталды зерттеу барысында Nguyen Viet Cuong, Vu Dinh, Lam Si Tung 93,56% сәйкестендіру дәлдігіне қол жеткізді [20]. Білім алушының кӛзқарасының бағытын, кейіннен жетілдіруге арналған материалды зерттеу моделін бақылау мҥмкіндігі - бҧл тәсілдегі басты артықшылық ретінде танылады. Алайда, бҧл тәсіл сәйкестендіру тҧрғысынан қосымша дәл және қымбат жабдықты қажетсінетіндіктен, оны прокторинг жҥйесінде қолдану тиімсіз. Ӛйткені, қазіргі уақытта кәдімгі камераларды қолданатын жҥйелер кескіннің бҧрмалануына бейім және дәлдіктері тӛмен. жүктеу/скачать 7.12 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|