ТТР теңдеулерін құрастыру, яғни реакция өнімдерін анықтау және стехиометриялық коэффициенттерді табу үшін келесі алгоритмді ұстанған жөн

ТТР теңдеулерін құрастыру, яғни реакция өнімдерін анықтау және стехиометриялық коэффициенттерді табу үшін келесі алгоритмді ұстанған жөн:

• ТТР теңдеулерін құрастыру, яғни реакция өнімдерін анықтау және стехиометриялық коэффициенттерді табу үшін келесі алгоритмді ұстанған жөн:
• 1) Тотықтырғыш пен тотықсыздандырғыш анықтап алу керек. Ол үшін типті тотықтырғыш пен тотықсыздандырғыштың тізімін пайдалану керек.
• 2) Реакциядан кейін тотықтырғыш пен тотықсыздандырғыш қандай тотығу дәрежелеріне ие болатынын анықтау керек. Реакцияға неғұрлым күшті тотықтырғыш қатысса, соғұрлым тотықсыздандырғыштың тотығу дәрежесі өседі. Мысалы, H2S әлсіз тотықтырғыштың әсерінен S0(S-2→ S0)-ке айналады, ал күшті тотықтырғыш әсер етсе, H2SO4-ке (S-2→ S+6) айналады.
• Осыған ұқсас неғұрлым күшті тотықсыздандырғыш тотықтырғышпен әрекеттесе, соғұрлым тотықтырғыштың тотығу дәрежесі төмендейді.
• Мысалы, H2SO4 әлсіз тотықсыздандырғыш әсерінен SO2-ге (S+6→ S+4), ал күшті тотықсыздандырғыш әсерінен H2S-ке (S+6→ S-2) айналады.
• 3) Берілген ортада (қышқыл, сілтілі және бейтарап) тотыққан және тотықсызданған элементтер қандай қосылыс күйінде болатынын анықтайды. Мысалы, Fe+3 қышқыл ортада Fe(III) тұзы күйінде, ал сілтілі ортада Fe(OH)3 күйінде болады.
• 4) ТТР теңдеуіндегі коэффициенттер электрондық және электронды-иондық баланс арқылы анықталады.

• ТТР-сы теңдеулерін теңестіру реті төмендегідей: 1. Химиялық реакция теңдеулерін жазу.
• Al+H2SO4 Al2(SO4)3+H2
• 2. Теңдеулердің оң және сол бөлігіндегі барлық әлементтердің тотығу дәрежелерін тауып, таңбасының үстіне жазу. 0 +1+ 6 -2 +3 +6 -2 0 Al+H2SO4Al2(SO4)3+H2
• 3. Реакция нәтижесінде тотығу дәрежесі өзгерген элементтердің астын сызу.
• 0 +1+6-2 +3 +6 -2 0 Al + H2SO4  Al2(SO4)3 + H2

• 4. Электрондық баланс теңдеуін құру. (ағылшынша balance-
• теңдестіру, тепе-теңдік):
• Al - 3ē Al0 +3 3 2 2H+1 + 2ē = H2 2 3
• 5. Таңдалған коэффиценттерді реакция теңдеуіне жазу.
• 2Al+3H2+1S+6O4-2 =Al2+3(S+6O4-2)3+3H2
• 6. Оттек атомдарының санын есептеу арқылы
• коэффиценттердің дұрыс екендігін тексеру.
• 2 2Al+3H2+1S+6O4-2 =Al2+3(S+6O4-2)3+3H2