21. Жұқпалы және жұқпалы емес аурулар эпидемиологиясы,басқа аурулар эпидемиологиясынан өзіндік ерекшеліктері.
Жұқпалы аурулардың эпидемиологиялық ерекшеліктеріне тоқтау үшін олардың сандық және сапалық жақтарын білу керек. Қазіргі кезде кездесетін жұқпалы аурулардың түрлерін жөне олардың деңгейін жылдық қорытындыдағы есеп беру қүжаттарынан білеміз. Басқа жұқпалы залалдардьң барлық түрлері санитарлық- эпидемиологиялық станцияда (СЭС) түгел тізімге алынбайды, олар өзге арнайы мекемелерде (тері-жыныс, туберкулез жөне т. б.) жөне медицинаның басқа салаларыңда (хирургия емханаларыңдағы іріңдеушілік, жас нөрестелердің табиғи жүқпалы аурулары, құлақ-мұрын- тамақ қабынулары жөне басқалары) тіркеледі. Осы іріңдеу-қабынудың үлесіне 60 шақты жұқпалы аурулардың түрлері жатады.
Соңғы жылдарда жұқпалы іңдеттерде эндогенді микробтардың әсерінен пайда болатын аурулардың көбейгені байқалды. Бүған жататын қоздырғьшггар —әртүрлі кокктар, оның ішінде, әсіресе, стрептостафилококкгар, ішек таяқшасы, протейлер, көк ірің таяқшасы, саңырауқүлақтың түрлері және басқалар. Осылар әр түрлі ауруларға себеп болып жүр. Олар терінің қабынуы мен іріңдеуін, мұрын- танау, құлақ қуыстарының іріңдеуін, соқырішек, көз қабынуы, бүйрек, өт жөне басқа мүшелердің ауруы, дененің сусыздануын, қоздырғыштардың қанда мекендеуін, яғни қан арқылы басқа мүшелерге таралуын (сепсис) жөне басқа залалдың түрлерін тудырады.
Бұған қоса жаңа жүқпалы аурулардың түрлері белгілі болуда: олар —легионеллез, микоплазма, кампилобактериоз, ротавирусты аурулар, Африкада табиғи ошақтары бар өте қауіпті Ласса, Марбург, Эбола қызбалары, Лайма боррелиозы және т. б.
Барлық белгілі жүқпалы жөне паразитті ауруларды 6 топқа бөлуге болады:
1) дагдарысты (адамзаттың өсіп-өнуіне қатерлі);
2) кең жайылган (100 мың халыққа шаққаңда 100 науқас);
3) кең таралған (100 мың халыққа шаққанда 20—100 нау- қас);
4) сирек (меңгерілетін);
5) сирек (табиғи);
6) тіркелмейгін (бүлар- дың себебі өлі анықталмаған).
Достарыңызбен бөлісу: |
