Жаңатас қаласы Жамбыл облысында орналасқан жєне осы облыс қалаларының бiрi болып табылады

Жаңатас қаласы Жамбыл облысында орналасқан жєне осы облыс қалаларының бiрi болып табылады.

Жамбыл облысының климаты салқын ,ауаның температурасы қаңтар айында -10С0 -тан-25С0 -қа дейiн ,ал шiлде айында 18 с-тан 30 с-қа дейiн өзгередi.

Жаңатас қаласында карьерлiк жұмыстарды орындау үшiн 25 Белаз 15 камаз маркалы автобустар пайдаланылады жєне өңделмеген ұсақ тастармен жабылған тас түрiн қабылдайды.

Жоғарыдағы сипаттамаларды ескере отырып 2-категориялы пайдалану шартын қабылдаймыз. Жаңатас қаласы қоршаған ортада агрессивтi ауданға жатады.

1-категориялы пайдалану шартын жүргiзу үшiн нақтылы пайдалану шартына төмендегi корректiрлiк коэффициенттердi пайдаланамыз:

к1,к2,к3,к4,к5

к1-Пайдалану шарты категориясын есепке алады.

к2-ЖС өзгерiсiн жєне оның жұмысын ұйымдастыруды есепке алады.

к3-Автокөлiк пайдаланған ауданның табиғи климаттық жағдайы есепке

алынады .

к4-Мекеменiң техникалық жағдайы есепке алынады.

Таңдалған коэффициенттер 1-кестеде көрсетiледi.

1-кесте

Көрсеткiштердiң аттары	Корректiрлiк коэффициенттердiң мєнi
	к1	к2	к3	к4	к5
ҚЖ-ге дейiнгi жүрiс ТБ-ң периодты мєнi ТБ-ң еңбек сиымдылығы АЖ-ң еңбек сыйымдылығы	1.0 1.0 -- 1.0	0.80 -- 1.2 1.2	0.9 0.9 -- 1.1	-- -- -- 0.4	-- -- 1.15 1.15

2.3 Өндiрiстiк бағдарламаның есебi АКМ техникалық

көрсету бойынша
2.3.1 ТБ-өткiзудiң мөлшерлi мерзiмдiлiк жєне автокөлiктiң

КЖ-ға дейiнгi жергiлiктi шарттарды пайдалану

есебiмен жүрiсiнiң корректiрлiгi
Нақты АКМ үшiн жергiлiктi шарттар єдетте ерекшеленедi. Сондықтан жалпы жағдайда автокөлiктiң КЖ-ға дейiнгi мөлшерлi жүрiсi жєне Тб-1 мен Т-2 мерзiмдiлiк шарттарды пайдалану категориясын ескертетiн К1, К2,К3 коэффициенттердiң көмегiмен анықталады.

Бұл жағдайда автокөлiктiң КЖ-ға дейiнгi

Мұнда: -КЖ-ға дейiнгi мөлшерлi жүрiс, км

БелАЗ-540 автокөлiгi үшiн

КамАЗ-5511 автокөлiгi үшiн

Бұдан былайғы есептеулерде БелАЗ жєне КамАЗ автокөлiк-терi деген жазуды белгiлемей формулаға қойып,бiрiншiсi БелАЗ-540, ал екiншiсiн КамАЗ-5511 деп түсiнуге болады.

Бiр маркiлi автокөлiктердiң «жаңаң жєне «ескiң топтары бойынша параллель екi есеп жүргiзбеу үшiн,есептi жеңiлдету мақсатында автокөлiк циклi бойынша орташа өлшенген жөндеу аралық жүрiсiн төмендегi формула

бойынша анықтаймыз.

Мұнда ­­-автокөлiктiң КЖ есебi бойынша кез­-келген кейiнгi жүрiсi былай анықталады.

L’k=0,8*L’k=0,8*396000=316800 км

Аu-автобустың тiзiмдiк саны Аu=25;Аu=15.

Орын-орындарына қоя отырып мынаны аламыз;

Lkорт=0,25*25*330000+0,75*25*264000/25=280500км

Lkорт=0,25*15*396000+0,75*15*316800/15=336000км

ТБ жүргiзудiң мерзiмдiлiгiн анықтаимыз.

КБ өткiзудiң мерзiмдiлiгi автокөлiктiң орташа тєулiктiк жүрiсiне тең Lорт тєулiк.

ТБ-1 мен ТБ-2 өткiзудiң мерзiмдiлiгi (L1жєне L2) жергiлiктi

шарттарды паидалану есебiмен төмендегi формула боиынша корректiрленген болуға тиiс

L1=L1(H)*k1*k3 (2.4)

L2=L2(H)*k1*k3 (2.5)

Мұнда. L1(H)=3000км-Тб-1-дiң мөлшерлi еңбек сiңiруi.

L1(H )=12000км-Тб-нiң мөлшерлi еңбек сiңiруi.

Орындарына қоя отырып мынаны аламыз.

L1=4000*1,0*0,9=3600км

L2=12000*1,0*0,9=10800км

Бұл есептеулер екi маркiлi автокөлiктерге де бiрдеи қолданылады.

ТБ мерзiмдiлiгiнiң жєне орташа тєулiктiк жүрiс боиынша КЖ-ға деиiнгi жүрiстiң корректiрлiгi мерзiмдiлiк мөлшерiнен жiберiлген ауытқулар 10% құраиды.

LEO=Lор.т=320км

LEO=Lор.т=280км

L1=Lcc*12=320*12=3840км

L1=Lcc*14=280*14=3920км

L2=L1*3=3840*3=11520км

L2=L1*3=3920*3=11760км

Lkор=L2*24=11520*24=276480км

Lkор=L2*28=11760*28=329280км

ТБ мерзiмдiлiгi корректрлiгi есебiнiң жєне орташа тєулiктiк жүрiсi боиынша КЖ-ға деиiнгi жүрiстiң нєтижесiн N2 кестеге жазамыз.

2-шi кесте

ТБ мерзiмдiлiгi корректiрлiгiнiң есебi

2.3.2 ТБ-өткiзудiң циклдiк сүмбесiнiң жасалынуы
Цикл iшiнде бiр автокөлiк үшiн техникалық ықпал етерлер саны циклдiк жүрiстiң, ықпал ету түрi берiлгенге дейiнгi жүрiске қатынасымен анықталады. Автокөлiктiң КЖ-ға дейiнгi циклдiк жүрiсi Lц болса, онда бiр автокөлiктiң цикл iшiндегi КЖ-саны бiрге тең болады. Жүрiс кезiнде Lк -ға тең цикл iшiнде керектi соңғы ТБ-2 жүргiзiлмейдi жєне автобус КЖ-ға бет алады деп есепке қабылданған. Бұдан басқа ТБ-2 мен қатар орындалатын ТБ-1-дiң қызме көрсетуi ТБ-ге кiретiнi ескерiлмейдi. Сондықтан берiлген есепте ТБ-1 цикл iшiндегi саны ТБ-2-нiң қызмет көрсетудi орындау мерзiмдiлiгi орташа тєулiктiк жүрiске тең деп қабылданған. Осы сипаттамалардың негiзiнде “БелАЗ-540” жєне “КамАЗ-5511” автокөлiктерi ТБ-нiң циклдiк графигiн саламыз.

1
320 640 960 1280 1600 1920 2240 2560 2880 3200 3520 3840

1 2 1
3840 7680 11520

2 4 6 8 10 12 14 16 18 20 22

1 3 5 7 9 11 13 15 17 19 21 23 КР
Сурет 1. “БелАЗ-7523” автокөлiктiң ТБ-дағы циклдiк сүлбесi

1
280 560 840 1120 1400 1680 1960 2240 2520 2800 3080 3360 3640 3920

1 2 1

3920 7840 11760

1 3 5 7 9 11 13 15 17 19 21 23 25 27 КР

-автөкөлiкпi пайдаланудың басталуы (жаңа немесе КЖ

дан кенйiн)

-Күрделi жөндеу;
-Күнделiктi баптау;

-Техникалық баптау(ТБ-1)

-Техникалық баптау(ТБ-1)

2.3.3. ТБ жєне КЖ-нiң жылдық бағдарламаларының

анықтамасы
Бiр автокөлiктiң цикл iшiнде КЖ жєне ТБ санының анықтамасы.

Цикл iшiндегi ЖС бiрлiгiне техникалық ықпал етудiң саны, ықпал ету түрiнiң берiлгенге дейiнгi циклдiк жүрiсiне қатынасымен анықталады.

Цикл iшiнде техникалық дайындық коэффициентiнiң анықтамасы:

Мұнда: Дэц-цикл iшiнде автокөлiктiң техникалық жөнделген күйде тұрған күнiнiң саны.

Дрц -цикл iшiнде ТБ-да жєне АЖ-де автокөлiктiң тоқтап тұру күнiнiң саны.

Дэц -нiң мєнi мынаған тең:

Дрц=Дк+Дтб,аж*; (2.12)

Дк=Д’к+Дт (2.13)

Мұнда: Д’к -автокөлiктiң завод КЖ-нда күндiк мөлшерлi тоқтап тұруы

Дт -автокөлiктiң заводқа қайтадан транспорттауға кеткен күндер саны, мөлшер бойынша КЖ-да тоқтап тұрудың ұзақтығынан 10-20% - ке тең алынады

Дт=0,2*25+5=5 күн (2.14)

(2.13) формулаға қоя отырып мынаны аламыз

Дк=25+5 күн

Дтб,аж -ЖС-ның ТБ-да жєне АЖ-да 1000км күндiк меншiктi тоқтап тұруы

Дтб,аж=0,5-0,55=күн/1000 км
K’4 -нормативтi корректiрлiгiнiң коэффициентi

K’4=1,0

Дрц=30+0,5*=168,24 күн;

Дрц=30+0,5*=194,64 күн;

Автокөлiктiң жылдақ жүрiсiнiң өзiнiң цикл iшiндегi жүрiсiнен қамтитын үлес коэффициентi немесе циклдан жылға өту коэффициентi мына қатынаспен анықталады:

Мұнда: Lж - автокөлiктiң жылдақ жүрiсi.

Lж -дiң мєнiн мына көрсетуден табамыз:

Lж=Джұм.ж*Lо.т*t (2.16)

Мєндердi орындарына қоя отырып мынаны табамыз

Lж=303*320*0,84=81446,4 күн

Lж=303*280*0,86=72962,4 күн

ТБ жєне КЖ-нiң бiр тiзiмдегi автокөлiк үшiн жылдық санын мына формуладан табамыз:

NЕОЖ=NEO*=864*0,29=250,66 дана (2.17)

NЕОЖ=NEO*=1176*0,22=258,72 дана

N1Ж=N1*=48*0,29=13,92 дана (2.18)

N1Ж =N1*=56*0,22=12,32 дана

N2Ж=N2*=23*0,29=6,67 (2.19)

N2Ж=N2*=27*0,22=5,84

Nkж=1*0,29=0,29 дана (2.20)

Nкж=1*0,22=0,22 дана

ТБ жєне КЖ-нiң бүкiл мекеме бойынша жолдың саны мынаған тең;

дана

дана

дана

дана

дана

дана

дана

дана
Есептеулердiң нєтижесiн 3-кестеге кiргiземiз

3-кесте

N	Көрсеткiштер	белгiленуi	Нєтижесi	нєтижесi
1	Цикл iшiнде КЖ-ға дейiнгi техникалық ықпал ету саны -//- тб-2 -//- тб-1 -//- кб	Nк N2 N1 Nкб	1 23 48 864	1 27 56 1176
2	Техникалық дайын- дық коэффициентi	т	0,84	0,86
3	1 жыл iшiнде 1 авто көлiкке кеткен тех-никалықықпал ету саны күнделiктi баптау техникалық баптау-1 техникалық баптау-2 күнделiктi баптау	Nкбж N1ж N2ж Nкж	250,56 13,92 6,67 0,29	258,72 12,32 5,94 0,22
4	Автокөлiктiң жылдық жүрiсi (км)	Lж	81446,4	72962,4
	Бүкiл мекеме бой- ынша техникалық ықпалетудiң жылдық саны Күнделiктi баптау Техникалық баптау Техникалық баптау Күнделiктi жұмыс		6264 348 166,75 7,25	3880,8 184,8 89,1 3,3

2.4 ТБ жєне АЖ бойынша АКМ жұмысының

жылдық көлемiн есептеу

жұмысты анықтау.

2.2 кестесiнде көп еңбк сiңiрдi қажет етудiң ережесi түзету жєне таңдау көрсетiледi. (1. 29-бет)

t(н)кб=0,5 адам-сағ t(н)1=3,5 адам-сағ

t(н)кб=0,5 адам-сағ t(н)1=3,4 адам-сағ

t(н)аж=6,2 адам-сағ/1000 км t(н)2=14,7 адам-сағ

t(н)аж=8,5 адам-сағ/1000 км t(н)2= 14,5 адам-сағ

КБ-ға көп еңбек сiңрудi қажет етудiң есеп аиырмасын табамыз.

tкб=t(н)кб*к2*к5*км (3.1)

Мұнда:км-коэффициент қаида тұрса, кб жұмысы механизациясының есебiне көп еңбек сiңiрудiң қажеттiлiгiнiң төмендеудi есепке алынады.

км мағынасы мынаған тең:

км=1-м/100: (3.2)

КБ жұмысы М-үлесi қаида екендiгi арқылы механизацияланбаған єдiспе орынддалады, % М=45% (1.41-бет)

Км=1-45/100=1-0,45=0,55

(3.1) формуласының орнына қою арқылы мына түрге келтiремiз

tкб=0,5*1,2*1,15*0,55=0,34

tкб=0,5*1,2*1,15*0,55=0,34

ТБ-1 жєне ТБ-2 боиынша көп еңбек сiңiрудi қажет етудi түзетудiң анықталуы:

t1=t(н)iк2к5 (3.3)

мұнда: t(н)i-ТБ-1 мен ТБ-2-нiң нормативтi еңбек сиымдылығы, адам-сағ.

t1=3,5*1,2*0,95=3,99 адам-сағ

t1=3,4*1,2*0,95=3,87 адам-сағ

t2=14,7*1,2*0,95=16,76 адам-сағ

t2=14,5*1,2*0,95=16,53 адам-сағ

АЖ-нiң нормативтi корректiрленген толық еңбек сыиымдылығы:

tаж=t(н)аж*к1*к2*к3*к4*к5 (3.4)

tаж=6,2*1,0*1,2*1,1*0,4*1,15=3,76 адам-сағ/1000км

tаж=8,5*1,0*1,2*1,1*0,4*1,15=5,16 адам-сағ/1000км
2.4.2 ТБ жєне АЖ боиынша жұмыстың жылдық

көлемiн анықтау

Ткбж= Nкбж*tкб (3.5)

Т1ж=N1ж*t1 (3.6)

Т2ж=N2ж*t2 (3.7)

орнына қоиып, мына түрде көрсетемiз:

Ткбж=6264*0,34=2129,7 адам-сағ

Ткбн=3880,8*0,34=1319,5 адам-сағ

Т1ж=348*3,99=1388,5 адам-сағ

Т1ж=184,8*3,87=715,17 адам-сағ

Т2ж=166,75*16,76=2794,73 адам-сағ

Т2ж=89,1*16,53=1472,8 адам-сағ

АЖ-ның жылдық жұмыс көлемiн табамыз:

Тажж=lж*Au*tаж/100 (3.8)

Орнына қою арқылы табамыз:

Таж.ж=81446,4*25*3,76/1000=7655,9 адам-сағ

Таж.ж=72962,4*15*5,16/1000=5647,3 адам-сағ

ТБ-1 жєне ТБ-2 зонасының жұмысы көп еңбек сiңiрудiң қажеттiлiгiнiң анықтамасы арқылы АЖ 5-7 адам-мин көлемiнде кө еңбек сiңiрудiң қажеттiлiгiн қосымша бiр жөндеу операциясы ТБ-1 жєне ТБ-2 20-30 адам-мин дейiн есептеуге тиiс.

Iлеспелi АЖ операциясының көп еңбек сiңiрудiң қажеттiлiгiнiң соммасы iлеспелi көп еңбек сiңiрудiң қажеттiлiгiнiң ТБ түрiнен 15-20% -тен асып кетпеуi керек.

ТБ жєне АЖ бойынша жылдық жұмыс көлемi АЖ-дiң ТБ-1 жєне ТБ-2 iлеспелi есебi арқылы өткiзiледi.

Т1(АЖ)ж=Т1ж+Тспр(1)ж (3.9)

Т2(АЖ)ж=Т2ж+Тспр(2)ж (3.9)

ТАЖж=ТАЖж+(Тспр(1)ж +Тспр(2)ж) (3.9)

Мұнда: Тспр(1)ж жєне Тспр(2)ж қайда екендiгi – жылдық көп еңбек сiңiрудiң қажеттiлiгiне сєйкес АЖ, ТБ1, ТБ-2 адам-сағ байланысты өткiзiледi:

Тспр(1)ж=Cаж*Т1ж (3.12)

Тспр(2)ж=Cаж*Т2ж (3.13)

Cаж=0.15-0.20 тұрған жерде АЖ iлеспелi iргесi автокөлiк “жасына” баиланысты болады. Орнына қою аруылы анықтаймыз:

Тспр(1)ж=0.15*1388.5=208.27 адам сағ

Тспр(1)ж=0,15 *715.17=107.27 адам сағ

Тспр(2)ж=0,15*2799.73=419.21 адам сағ

Тспр (2)ж=0,15*1472.8=220.92 адам сағ

(3.9); (3.10);(3.11) формулаларының орнына қою арқылы анықтаимыз

T1(АЖ)ж=1388.5+208.27=1596.77 адам сағ

Т1(АЖ )ж=715.17+107.27=822.44 адма сағ

T2(АЖ)ж=2794.73+419.21=3213.94 адам сағ

Т2(АЖ)ж=1472.8+220.92=1693.72 адам сағ

T’аж=7655.9-(208.29+419.21)=7028.4 адам сағ

Т’аж =6547.3-(107.27+220.92)=5319.11 адам сағ

Есептiң көмегiмен N4 кестенi толтырамыз.

4 кесте

Техникалық ықпал жасаудың турлерiнiң көрсеткiштерi

Техникалық ықпал жасаудың түрлерi		tжi адам-сағ	tжi агрес-сивтi ортаның есебi	Tжыл адам-сағ	Tжыл iлеспелi есеп
Күнделiктi баптау Техникалық баптау-1 Техникалық баптау-2 Ағынды жөндеу	6264,0 3880,8 348 184,8 166,75 89,1 7,25 3,3	0,5 0,5 3,5 3,4 14,7 14,5 6,2 8,5	0,34 0,34 3,99 3,87 16,76 16,53 3,76 5,16	2129,7 1319,5 1388,5 715,17 2794,73 1472,8 7655,9 5647,9	2129,7 1319,5 1596,77 822,44 3213,94 1693,72 7028,4 5319,11

2.4.3 Өндiрiстiк зоналар мен участоктар боиынша ТБ жєне АЖ көлемiн бөлу
ТБ жєне АЖ дiң жұмысына басқа АКМда қосымша жұмыстар яғри ТБ жєне АЖ ЖС жлапы жұмыс көлемiн 20-30 паиыз құрайтын жұмыстар жасайды

Бұл жұмыстың құрамына өзiне өзi қызмет көрсету жұмысы кiредi

АКМ боиынша көмекшi жұмыстың бөлiнуi мына 2 кестеде көрсетiлген (1.42бет)

ТБ жєне АЖның жылжымалы құрамы жалпы жылдық жұмыс көлемiнiң 20 30 паиызын құрайды

Ткөм =(0.2-0.3)(Ткбж+Т1ж+Т2ж+Тажж) (3.14)

Орнына қою арқылы анықтаймыз:

Ткөм=0.3*(2129.7+1319.5+1596.77+822.44+3213.94+1694.72+

+7028.4+5319.11)=6936.9 адам сағ

Өзiне өзi қызмет көтсету жылдық жұмыс көлемi көмекшi жжылдық жұмыс проценттiк қатынаста орналастырылады

АКМ дағы өзiнеөзi қызмет көрсету жұмысы кезде бас механик бөлiмшелерiнiң жұмысы орнындалады Участканың сєйкес жылдық жұмыс көлемiнiң анықталуы көп еңбек сiңiрудiң қажеттiлiгiнiң өзiне өзi қызмет көрсету жұмысы сол бойынша есептелiнедi

ТБ жєне АЖ түрлерiнiң көп еңбек сiңiрудiң қажеттiлiгiнiң бөлiнуiнiң жұмысы 5 кестеде көрсетiлген

5 кесте

2.5 Өндiрiс жұмыстарының санын анықтау
АКМ санына (құрамына) үздiксiз ТБ жєне АЖ қозғалмалы құрамының жұмысын iстейтiн өндiрiс жұмысшылары жєне көмекшi жұмысшылар кiредi.

Есептеу кезiнде технологиялық қажеттi (кездесетiн) Рт жєне жұмысшылардың штаттың саны Рш болып бөлiнедi.

Технологиялық қажеттi жұмысшылар саны:

Рт = (3.16)

Мұнда: Фр.м-жұмысшы орнының жылдық өндiрiстiк қор уақыты жєне бiр ауысымда жұмыстағы, сағат; жұмысшыға техникалық қажеттiлiк ТБ жєне АЖ зона жұмысы кезiнде жұмыс аптасындағы бөлiмшелерiнiң үздiксiздiгi (жылына 303 күн)
Фр.м =Дкг * Тсм (3.17)

Орнына қойып , келесiлердi аламыз:

Фр.м =303 * 7=2121 сағ.

(3.16) формулаға қойып, келесiлердi аламыз.

Рткб =

Рт1=

Рт2=