Жаратылыстану факультеті


Тақырып : Концентрацияларды сипаттау тәсілдері. Генри, Рауль заңдары



бет7/14
Дата17.06.2016
өлшемі0.79 Mb.
#141474
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   14

Тақырып : Концентрацияларды сипаттау тәсілдері. Генри, Рауль заңдары.

1. Массалық үлес (W)- еріген зат массасының ерітінді массасына қатынасы (%)


2. Молярлық (С)-1л ерітіндідегі моль . Зат мөлшері (моль / л)
3. Нормальдық (Н) –1 л ерітіндідегі еріген заттың эквиваленттер саны (Н)
4. Моляльдық (в) –1000 г ерітушіде еріген заттың (моль) зат мөлшері (моль/кг)
5. Ерітінді титрі (т)-1 мл ерітіндідегі еріген заттың грамм мөлшері ( г/мл)
6. Мольдың үлес (N) –Ерітінді компоненттері біреуінің мөлшерінің барлық компоненттердің жалпы мөлшеріне қатынасы (%)

Электролит емес ерітінділер қасиеттері.
Генри заңы: Өзгермес температурада газдың ерігіштігі оның қысымына

пропорционал болады.


С= К х Р

Газдардың ерігіштігі температураға кері байланыста болады. Температура жоғарылаған сайын ерігіштік азаяды.



В

С=А Т



Рауль бірінші заңы: Ерітінді буының қысымы таза ерітуші қысымынан әрдайым кіші болады.

Ерітінді буы қысымының салыстырмалы төмендеуі ұшқыш емес еріген заттың мольдық үлесіне (N) тең болады.


Ро –Р = N

Р

P-ерітінді үстіндегі бу қысымы



Ро-таза ерітуші үстіндегі бу қысымы
Рауль заңынан келіп шығатын туындылар:
Тқ 0 =Е х в Тм =К х в

қ-қайнау м-мұздау


Т-температура жоғарылауы (төмендеуі)

Е- эбулиоскопиялық (эвулио-қайнау) константа

К- криоскопиялық ( крио- мұздау ) константа

в-еріген заттың моляль концентрациясы


в= m1 x 1000

М х m2

m1 және m2 еріген заттың және ерітушінің массалары, М- еріген заттың моляр массасы 1000 су массасы.
Рауль екінші заңы:
m1 x 1000 (эбулиоскопиялық метод)

t қ =E M х m2

m1 x 1000 (криоскопиялық метод)



t м = К. M х m2

Ерітіндінің қайнау температурасының жоғарылауы (мұздау температурасының төмендеуі) еріген зат молял концентрациясына тура пропорционал.



Тақырып :Осмос .Осмотикалық қысым. Вант-Гофф заңы.

Росм =C R T

Росм –осмотикалық қысым

С - еріген зат моляр концентрациясы

Электролит емес заттың сұйық ерітіндісінің осмотикалық қысымы, сол еріген зат сол температурада,газ күйінде және сол ерітінді көлеміндей болған жағдайда пайда

ететін қысымына тең болады.



Изотоникалық коэффициент
і= t қ ан tm анықтал Росм анық

t қтеор = t mтеор = Росм теор



Лекция №10

Тақырып

Электролиттік диссоциация теориясы және протондық теория.

Электролиттер.Электролиттік диссоциация дәрежесі.



Диссоциация константасы.
Әлсіз электролиттер диссоциация константасы
HA H + +A К = +] х (А-]

[ НА ]


Әлсіз электролиттердің диссоциация процессі:
Н2 СО3 Н+ +НСО3 (1 басқыш)

К1 = [H+] [HCO 3 -]



[H2 CO3] = 4,5 х10 –7

НСО3 - Н + +СО3 2 – (2 басқыш)


К 2= [H+] [O 32 -]

[CO3-] = 4,8 х10 -12


Диссоциация константасы қаншалық кіші болса, соншалық электролит әлсіз болады.

Аз еритін қосылыстар үшін –ерігіштік көбейтіндісі –ЕК






АqCl Aq ++ Cl



[Aq +] [Cl-]

К= [AqCl]
K [AqCl] = [Aq +] x [Cl- ], K x [AqCl] = EК

EK= [Aq +] x [Cl-]


Қайтымды емес реакциялар жағдайлары:

1. Әлсіз электролит су пайда болуы,нейтралдау реакциясы

2. Әлсіз қышқылдың күшті қышқылмен ығыстырылуы

3. Әлсіз негіздің күшті негізбен ығыстырылуы

4. Реакция ортасынан шығып кететін газ пайда болуы

5. Қиын еритін тұз тұнбасының пайда болуы

6. Тұрақсыздық (нестойкости) константасы диссоциация константасынан немесе

ЕК-нен кем болған комплекс қосылыс пайда болуы

7. Тотығу дәрежесі өзгеретін тотығу-тотықсыздану реакциялары.
Лекция №11

Тақырып : Бренстед –Лоури протондық теориясы.
Протонды беру қабілеті бар заттар қышқылдар, ал протонды біріктіріп алу қабілеті бар заттар негіздер деп аталады. Мұндай жандасу қышқыл мен негіздердің протондық теориясы деген атпен жарияланған (протолиттік теория) :
Қышқыл = протон + негіз

Күкірт қышқылының суда еру процесінің химизмін қарастырайық. Күкірт қышқылы негіз ролін ойнаушы суға протонын беруі нәтижесінде жаңа қышқыл ( гидроксоний ионы Н3О+) және жаңа негіз ( бисульфат- анион ) пайда болады. Соңғы аталғандар сәйкестелген түрде қабаттасушы ( сопряженный ) қышқыл және қабаттасқан негіз деп аталады. Протон әсерлесуші қосылысқа өткеннен кейін рольдері алмасады – күкірт қышқылы қабаттасушы негізге, ал су ( негіз ) қабаттасқан қышқылға ( Н3 О +) айналады.

Күкірт және сірке қышқылдарын араластырғанда соңғысы негіз ролін ойнайды.
Сутекті көрсеткіш рН = - lg  H+
РН 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14

Қышқылдық нейтрал негізді

орта орта орта
рОН = - lg О H-  ; рН + рОН = 14 ; рОН = 14 – рН
Тақырып : Тұздардың гидролизі.
Тұздың еріген бөліктерінің су иондарымен әрекеттесуін гидролиз деп атайды. Нәтижеде жаңа әлсіз электролиттер пайда болып орта рН –ы өзгереді.


Негіз ( катион)

Қышқыл ( анион)

Тұз гидролизі

Орта рН-ы

Күшті

Күшті

Гидролизге ұшырамайды

-

әлсіз

Күшті

Катион бойынша гидролиз

 7

Күшті

әлсіз

Анион бойынша гидролиз

 7

әлсіз

әлсіз

Катион бойынша да анион бойынша да гидролиз

 7

Егер реакция өнімі сулы ортада жасауға бейім болмаса екі тұздың бір уақыттағы гидролизі жүреді

2 Al Cl 3 + 3 Na2CO 3 + 6 H2O  2 Al ( OH )3 + 3 H2CO3 + 6 Na Cl

2 Al 3+ + 6 Cl- + 6 Na + +3 CO2-3 + 6 H2O  2 Al ( OH )3  +3 H2O +3 CO2 + 6 Na ++ 6 Cl-

2 Al 3+ + 3 CO2-3 + 6 H2O  2 Al ( OH )3  + 3 H2O +3 CO2 ; рН  7
Лекция №12

Тақырып : Тотығу-тотықсыздану реакциялары.
тотықсыздану тотығу

Т.Т-сыз-у Р

тотықтырғыш тотықсыздандырғыш

+ne -ne
Тотығу-тотықсыздану реакциялары (Т Т-сыз-у Р) деп - атомдарының тотығу дәрежесі өзгеруімен жүретін реакцияларды айтамыз.

Көп атомды тотығу дәрежесі (ТД).- Молекуланы электронейтрал ( көп атомды, ионды тиісті зарядына ие) деп қабылдаған жағдайда молекула (ион) құрамындағы атомның шартты түрде иемденуі мүмкін болған заряды.

N2 H4 H H

N N

H H


Азоттың ТД= -2 валенттігі = 3

Mn. Марганецтің электрон формуласы: 25 Mn 1S2 2S2 2p6 3S2 3p6 4S2 3d 5



4 S






















Сыртқы электрондар

қалыпты жағдайда

3d 4S 4p



































қозғалған жағдайда
Молекуладағы (көп атомды иондағы) атомдардың барлығының тотығу дәрежелерінің алгебралық жиындысы нольге (ион зарядына) тең.

+1 х -2

Н2 S O4


(+1) х 2+х +(-2) х 4=0 x= +6
C-4 N-3 S-2 Cl-1 H0 K+ Mn +2 Cr +3 Mn +4 N +5

CH 4 NH3 H2 S HCl H2 KCl MnSО4 Cr 2O3 MnO2 HNO3


S+6 Mn+7 С+4 Cl-1 C-4 H +1

H2SO4 HМnO4 CCl4 CH4


Тотығу процессі-атом (молекула,ион) тарапынан электрон берілді сонымен бірге

тотығу дәрежесі (ТД) артады.


тотығу -ne
Zn-2е =Zn +2

S-2 –6е =S+4 Zn, S –2 тотықсыздандырушы


Тотықсыздану процессі- атом,молекула немесе ион тарапынан электрондарды

қосып қабылдап алады.Сонымен бірге ТД кемейеді :

Тотықсыздану +ne

Mn7+ +5е =Mn 2+

Fe3+ + le Fe2+ Mn+7, Fe3+ тотықтырушылар

Маңызды болған тотықсыздандырушылар мен тотықтырушылар.




Тотықсыздандырушылар

Тотықтырушылар

Металлдар

Сутегі


Көмір

Көміртегі (ІІ) оксиді (СО)

Сутекті күкірт (Н2S)

Күкірт (ІV) оксиді (SO2)

Күкіртті қышқыл H2 SO3 және оның тұздары

Сутекті галоген қышқылдары және оның тұздары

Төменгі ТД-де болған металл катиондары SnCl2,FeCl2, MnSO4, Cr2 (SO4)3

Азотты қышқыл (HNO2)

Аммиак NH3

Гидрозин (NH2 –NH2)

Азот (ІІ) оксиді (NO)

Электролиз уақытында катод



Галогендер

Калий пермаганаты (КМnO4)

Калий манганаты (К2 MnO4)

Марганец (ІV) оксиді (МnO2)

Калий бихроматы (K2 Сr2O7)

Калий хроматы (K2 Сr O4)

Азот қышқылы (HNO3)

Концентрленген күкірт қышқылы (H2 SO4)


Мыс (ІІ) оксиді (CuO)

Қорғасын (ІV) оксиді (РвО2)

Күміс оксиді (Aq2O)

Сутекті пероксид (H2 O2)

Темір (ІІІ) хлорид (FeCl3)

Бертолле тұзы (KСlO3)

Электролиз уақытындағы анод


Аралық тотығу дәрежесі:




Мn+7 +3e Mn+4 тотықтырушы

Mn +4 +2e Mn+2 тотықтырушы

S-2 –2e S0 тотықсыздандырушы

S+4 –2e S+6 тотықсыздандырушы

S+4 + 4e S0 тотықтырушы


Тақырып : Тотығу - тотықсыздану реакциялары типтері.

Т.Т-сыз-у р типтері:
1. Молекулалар аралық Т.Т-сыз-у Р

+4 -1 0 +2

МnO2 +2KІ +2H2 SO4 І2 + K2 SO4 + MnSO4 +2H2O

KІ-тотықсыздандырушы; MnO2 –тотықтырушы


2. Ішкі молекулалық ТТ-сыз-у.Р

+5 –2 +4 0

2 Рв (NO3)2 РвО +NO2 +O 2





+5 -2

N-тотықтырушы, О –тотықсыздандырушы.


3. Диспропорционирлеу реакциялары

0 +1 -1

Сl2 +2 KOH KCl O + KCl + H2O

Cl-атомдары әрі тотықтырушы әрі тотықсыздандырушы



Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   14




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет