“Жаратылыстану” факультеті



бет3/8
Дата17.06.2016
өлшемі0.64 Mb.
#141818
1   2   3   4   5   6   7   8

Практика № 11


Тақырыбы: Акселерометрлерде үдеулерді өлшеу.

Спидометр мен акселерометрлер көрсетуін интегралдау.

Жоспары.


  1. Акселерометр.

  2. Интегралдау құрылымы.

Акселерометр деп интеграл сынақ жүйесіне салыстырып дененің үдеуін х анықтайтын приборға айтылады.

Прибор системасындағы белгілі массаны нүкте әсер етуші күш инерциясына Ғ=mx өлшеуге негізделген. Ал күштің өзі серіппенің деформатциясы арқылы өлшенеді. Суркт 30. Бірқатар акселерометрлер көрсетілген. А-үдеудің вертикаль компонентасын өлшейтін прибор.

Б-горизанталь өлшейтін

В- көшудің резесторлы датчик.

Г- тензометрлік датчикпен жабдықталған акселерометрлер.

Прибор системасындағы жүктің тепе-теңдігі mx+ky=0 Формуласымен анықталады к-серіппе қатаңдығы ал

Y&x яғни акселерометр шкаласын сызықты екен. Акселерометірдегі тербелістерді демпфер арқылы сөндіреді.

Акселометрдің Градунровкасының Д -дан Д ауырлық өрісі астында кеңістікті өзгерту тәсілімен жүргізілуді.

Үлкен үдеуді өлшейтін акселерометрлер Д-нің бірлігімен градурленеді баллистик мятник жәрдемінде олар 105 д- дейінде өлшей алады.

Интеглалдау құрылмасы сидометр көрсетуі өткен жол шамасына түрленеді. Svdt=Sxdt=x+const бұл түрлендіру өте кем істелінеді. Акселерометрдің көрсетуіні уақыты бойынша интегралдау жолымен жылдамдықты алу: және екіленген интегралдау арылы долды алу: ең қолайлы болып табылады. Интегралдау тұрақтысы бастапқы шарттардан табылады. Бір дәрежені интегралдау үшін акселерометрден серіппені алып тасталады. Ал демфер жайында сонда –мх-fy v=x+ тең болады яғниприбор көрсеткіші уv сызықты байланыста болады. Екі дәрежені интегралдау үшін Акселерометрден серіппеніде, демифердіде алып тасталады. Сонда у=x (жүк өз инерциясымен жайында қалады, ал прибор жылжиды). Бірақ бұнда х-тің өзгеру шегі кем. Акселерометрдің көрсеткішін электрон қуылмалар интегралдан нәтижелерін ЭЕМ да өңдейді.

Виброметр, вибротриф және сейсмограф өте кіші часталы (0,1 бірнеше 10Гц) механик тербелістерді өлшейтін приборлар. Виброметрлер түзілісі жағынан акселерометрлерге ұқсас (сүрет 30 а), бірақ димеферсіз және үлкен масса жүк әлсіз серппеге асылған болса. Прибор көрсеткіші тікелей жылжуға (х) тең. Вибраграфта жылжудың графигі сызылады. Сейсмограф –жер сілкінуіндегі жер қыртысының тербелісінежазатын прибор. Бұлардың барлығы тербелістің амплитудасына өлшейді амплетуда арқылы тербеліс частотасын анықтау мүмкін.

Практика № 12

Тақырыбы: Акустикалық приборлар

Жоспары


  1. Дыбыс көздері

  2. Струна

  3. Камертон

  4. Органды труба

  5. Сирена

  6. Дыбыс зорайытқыш (громкоговоритель)

  7. Телефон

  8. Рупор

Қатты денелердегі, сұйықтықтардың және газды ортадағы жоғары частоталы механикалық тербелістерге дыбыс деп аталады.(20Гц << 20кГц адамзат есітетін, 20кГц- ультра дыбыс, <20Гц инфрадыбыс), оларға сәйкес приборлар – акустикалық дейіледі.

Дыбыс көздері болып кезкелген тербелетін дене бола алады. Монохроматик дыбыс көздері (=const) болып музыканың аспаптар (струналы, духовойлышауқын шум және соққыдан тыс) мен чатота өлшемі саналатын – комертондар.

Струна-белгілі F- күшпен тартылған S-сызықтыңтығыздықты сым (бірлік ұзындықтың массалы S=). Мұндай струнаның көлденең толқынының жылдамдығы V= L- ұзындықты струнада жартылай толқынның толық сандысы ғана орналасады: L=n n1=1.2.3 (сүрет 31,а)

Струна частотамен тербелуі мүмкін. n=1 - ең кіші болып негізгі тонымен сәйкес келеді, бұдағы еркін жағдайдағы струна шиексималь жоғары дыбысты шығарады: n=2,3,… обертон частоталарына сәйкес келеді. Струнаның келуін өзгерте отырып, оның частотаны өзгертеміз. Кіші частоталы (бас дыбысын) алу, үшін стильной сымға мыссымда орар оның ұзындығын және массасын арттырамыз. Жоғары тонды струналар өте керілген, келте және жіңішке болады. Струналардың дыбыс шығару тембіріні (обертондардың санымен жоғарлығы ) тербелісті қоздыру тәсілдеріне байланысты.

Камертон – частота өлшем бірлігі болып музыкалық аспаптарды саздауда істетіледі (сурет 31. б).Аяққа қондырылған метал стерженьбос ұштарында көлденең толқындар шоғыры топталады, қатырылған жерінде байланысады. Сонда камертон ұзындығы болады.

Органды труба - музыкалық инструмент болып, ауа резонансқа келтіреді.(сурет 31. в) сонда дыбыс жылдамдығы V=330 м/с болса оның трубасының ұзындығы , ал ең кіші дыбыс үшін V=16Гц труба= 5м ()

Сирена – тревога () ситкалы ретінде істелінетін біртекті тегіс өзгеретін частоталы айнымалы механикалық дыбыс көзі (сурет 31.г сиренаның түзілісі көрсетілген ).

Дыбыс зорайтқыш – үлкен кеңістіктерде дыбыс жүзеге келтіруші электродинамикалық көз (электродинамикалық дыбыс сәулелендіруші голоика – динамик ) (сурет 31.д ) Ол 1 – матыштен, кіші дөңгелек сицлауда 2 – жіңішке катушка сымдарымен еркін қозъғалады ол қағазды трубаға дифузорға немесе рунорға қосылған болады.


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет