Балаларға арналған кеңестер
Желіде болған кезде сыпайы және мейірімді болыңыз. Өз құрдастарыңызға
жағымды хабарламалар, күлімсіреу немесе бестік жіберу арқылы қолдау көрсетіңіз.
Параметрлеріңізді және парольдеріңізді тексеріңіз: сіздің пароліңіз 12345 пе? Сіз
мұны досыңызбен бөлістіңіз бе? Желіде не орналастырғаныңызды кім көре алады?
Құпиялылық параметрлерін соңғы рет қашан қарадыңыз. Бұл туралы сөйлесіңіз. Егер
сіз өзіңізді қорлап жатқанды сезінсеңіз, сіз кибербуллингінің құрбаны екеніңізді
сезсеңіз, сенімді адамыңызға хабарласыңыз.
Қолдау көрсету. Егер біреудің қорлық көргенін көрдім деп ойласаңыз, ол
туралы үндемей қалмаңыз. Сол адамға хабарласып, қолдауыңызды көрсетіңіз. Сіздің
сөздеріңіз өзгерте алады.
Егер сіздің біреуге деген мінез-құлқыңыз бұзақылық санатына жатады деп
ойласаңыз, өзгертулер енгізе аласыз. Бұзақылықты тоқтатыңыз. Тоқтатып, біреуден
қолдау сұраңыз.
Достардың өтінішін қабылдамас бұрын, олардың профилін қарап, олардың кім
екенін анықтауға тырысу керек. Есіңізде болсын, кейде адамдар өздерін жоқ адам
етіп көрсетеді және олардың шындықты айтып жатқанын білу қиын.
Сіздердің ортақ достарыңыз бар ма? Сіз бір қаладансыз ба? Достардың
кездейсоқ өтініштерін қабылдау қажет деп санамаңыз. Сізге зиянсыз әзіл болып
көрінгенімен басқаларды қатты ренжітуі мүмкін. «Жіберу» батырмасын басар
алдында екі рет ойланыңыз, әсіресе егер сіз ренжісеңіз немесе ашулансаңыз. Сіз
хабарламаны, фотосуретті немесе бейнені бөліскеннен кейін, оған не болатынын
бақылау қиын. Бұл әрекетті қайтару мүмкін емес.
Сіз де басқалар сияқты жеке өмірге құқығыңыз бар екенін ұмытпаңыз. Сіз
басқалардың есептік жазбаларына кіре алмайсыз немесе олардың телефондарын
олардың рұқсатынсыз пайдалана алмайсыз.
216
Достарыңызбен бөлісу: |