және жануарлар дүниесін зерттейтін зооллогия (zoon — жануар). Зоология озі кезегінде бip
жүктеу/скачать 3.9 Mb.
|
| Ipi цара мал мен шошқада мавдай койнауынын куысы шектес жаткан суйектер (тебе, самай, шуйде) койнауларымен катысады. Ол алдынгы жагындагы ТeciK аркылы мурын куысымен де жалгасады.
Жыщыда мандай койнауыныц куысы мурын куысындагы дорсаль- ды мурын кеушж1р1 койнауымен жалгасып, мандай-кеушж1р койнауын — sinus concнofronтalis — тузедк Қабыршактыц innci пла- стинкасы торлы жиек — мargo eтнмoidalis — аркылы торлы суйекпен байланысады. Мавдай сүйектің бет есшдю жылкыда, ipi кара және усак мал- дарда бет догасымен жалгасады. Ал, шошка мен итте ол бет догасына жетпейд1 де, онымен тек кез байламы — ligaмenтuм orbiтale — аркылы жалгасады. Бет еандкпнщ innci бетшде кезжасы без шункыры — fossa glandulae lacriмalis — болады. Квз бвлШ — pars orbiтalis — кезджтщ медиальды кабыргасын тузедк Онда торлы теак — foraмen eтнмoidalis — кершедь Мурын бвлШ — pars nasalis — мурын суйепмен бірre мурын- куысынын дорсокаудальды тебесш тузедь Онын сырткы мурын және iмxi торлы жиектер1 аралыгында мавдай койнауынын Тeciri — aperтura sinuuм fronтaliuм — болады. Торлы жиектен темешрек са- гиттальды сызыктьщ бойымен мурын перделшн — sepтuм nasi — жа- сауга катысатын пердел1к еащц — processus sepтalis — шыгып турады. Бул eciНfli арткы жагымен ми куысындагы этеш айдарына уласады. Торлы суйек (решетчатая кость) — os eтнмoidale — мурын куысыныц арткы, ми сауытыныц алдынгы кабыргасын тузетш шека- ралык суйек. Ол уш пластинкадан және жуп шытырманнан турады (21-сурет). ТeciKмi пластинка — laмina cribrosa — ми сауытыныц алдыңғы кабыргасын жасауга катысады. Ол nicriK шункырда — fossa olpнacтorii — орналаскан. ТeciKТi пластинканын ете коп усак ТeciKТepi аркылы мига шс жуйкестн талшыктары етед1. Онын бүйірлік жагында торлы артерия отетш торлы ТeciK кершед1. ТiK пластинка — laмina perpendicularis — ТeciKТi пластинканын орта тусына ТiK бурыш жасай орналасады. Ол алдыңғы жагымен мурын-перделшне, ал каудальды багытта этеш айдарына жалгасады. ТiK пластинканын дорсальды және вентральды жиектер1 он және сол жакка айырылып, эркайсысы дорсальды жагымен жел1л1к пла- стинканы — laмina тecтoria, ал вентральды жагымен непздж пластин- каны — laмina basalis — тузед1. Желипк пластинка торлы шытырманнын тебесш, неизд1к пластинка орныц туб1н курайды. Осы eKi пластинкалар аркылы ТiK пластинка кез пластинкамен жалгасады. Квз пластинкасы — laмina orbiтalis — торлы шытырманнын сырткы бушр кабыргаларын коршап жататын тым жука пластинка. Онын жогаргы және теменп жиектер1 ТeciKТi және ТiK пластинкалар- мен тутаса байланысып жатады. Торлы шытырман — labyrinтнus eтнмoidalis — ТiK және кез пла- стинкалары аралыгында орналасады. Ол ете жука, триод суйектер- ден куралган. Торлы шытырман iмKi шрилдерден (эндотрубиналиялар) және сыртка шр1мдерден (эктотурбиналиялар)— endoтurbinalia eт ecтoтurbinalia — турады. Эндотурбиналиялар мен эк- тотурбиналиялардыц саны жылкыда 6—25, ipi кара малда 5—13, шошкада 7—20, итте 4—6. Бет бөлімінің суйектер! Бет суйектер! — ossa faciei — бастыц бет бөлімш курайды. Онда ас корыту, тыныс алу жуйелерінің басталар белпстер1 мен шс сезу, керу мушелер1 орналасады. Сондыктан, бас канкасьгнын бет бөлімш тузу мi бет суйектер1 ауыз, мурын куыстары кабыргаларын және ce3iМ мушелерш коргайтын суйекйк кабыргаларды курайды. Бет суйек- терше жуп мурын, кезжасы, бет, тацдай, тумсық теменп жақ жогаргы жақ мурын Keyi^ipi мен так сокаша, тшасты және танау суйектер1 жатады. Мурын суйеп (носовая кость) — os nasale — мурын куысыныц тебесш тузедь Онын каудальды жиеп мандай, латеральды uieТi жогаргы жак және тумсық вентральды белт торлы, медиальды жи- eri аттас мурын суйектер1мен шектесш жатады. жүктеу/скачать 3.9 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|