Жылдамдығы мен үдеуінің қалай өзгеретіндігін анықтаймыз. М нүктесінің



бет2/2
Дата07.02.2024
өлшемі270.5 Kb.
#491302
1   2
Дәріс4

М нүктесінің К санақ жүйесіне қатысты жылдамдығын былай анықтаймыз:



Осы өрнек нүкте қозғалысының жылдамдықтарын қосу теоремасы деп аталады. Мұндағы

нүктенің ауыспалы жылдамдығы деп аталады.
Сонда өрнектен



Нүктенің жылжымайтын санақ жүйесіне қатысты қозғалысын абсолюттік қозғалыс деп атайды. Өрнектегі - қарастырып отырған нүктенің абсолюттік жылдамдығы болады. Нүктенің жылжымалы санақ жүйесіне қатысты қозғалысын салыстырмалы деп атайды. Өрнектегі нүктенің салыстырмалы жылдамдығы болады. Қозғалыстағы нүкте жылжымалы санақ жүйесінің бір нүктесіне бекітілгендегі оның қозғалмайтын санақ жүйесіне қатысты қозғалысын ауыспалы қозғалыс деп атайды да, жылдамдық пен үдеуін ауыспалы деп атайды. өрнекке қарағанда нүктенің ауыспалы қозғалысы екі мүшеден тұрады. Оның біреуі өрнекте көрсетілген жылжымалы санақ жүйесінің ілгерілемелі қозғалысының салдарынан болса, екіншісі осы жылжымалы санақ жүйесінің айналмалы қозғалысының салдарынан болады, Ол мынаған тең


Қозғалыстағы нүктенің абсолют жылдамдығы оның салыстырмалы жылдамдығымен ауыспалы жылдамдығының геометриялық қосындысына тең.


ҮДЕУ
Нүктенің абсолюттік үдеуін анықтау үшін



өрнегінен жылдамдық векторынан уақыт бойынша туынды аламыз











М нүктесінің абсолюттік үдеуі


Енді өрнекті пайдаланып





Осы өрнектің соңғы жақшасының ішіндегі қосындыға өрнекпен аныққталған Пуассон теңдігін пайдалансақ, онда бұл өрнекті былай жазуға болады






өрнектің соңғы мүшесін былай түрлендіруге болады

Осыған өрнекті пайдалансақ, онда

Осы табылған өрнектерді пайдаланып және

екіндігін ескере отырып өрнектен қозғалыстағы нүктенің абсолюттік үдеуін былай анықтаймыз


  • - салыстырмалы үдеу.




Бұдан М нүктесінің ауыспалы үдеуі үш үдеуден тұратындығын көреміз, - жылжымалы санақ жүйесінің ілгерілемелі қозғалысының салдарынан болатын, жылжымалы санақ жүйесінің бірқалыпсыз айналмалы қозғалысының салдарынан болатын және - центрге тартқыш үдеудің салдарынан болатын, ал

қосымша үдеу немесе Кориолис үдеуі деп аталады. Бұл Кориолис үдеуінің пайда болуы қарастырып отрған М нүктесінің бір уақыт мезетінде екі қозғалысқа бірдей қатысатындығының салдарынан болады. Бұл қосымша үдеу мынандай үш жағдайда нольге тең болады:
1. басқаша айтқанда жылжымалы санақ жүйесі тек ілгерілемелі қозғалса,
2. яғни М нүктесі жылжымалы санақ жүйесінде тыныштықта тұрса,
3. болса, яғни М нүктесінің жылжымалы санақ жүйесіне қатысты жылдамдығының бағыты жылжымалы санақ жүйесінің бұрыштық жылдамдығымен бағыттас болса


Достарыңызбен бөлісу:
1   2




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет