Жылусыйымдылықтың классикалық және кванттық теориясы Жылусыйымдылықтың классикалық теориясы. Дюлонг және Пти заңы


Дебай теориясын тәжірибемен салыстыру



бет5/5
Дата19.12.2023
өлшемі99.49 Kb.
#487017
1   2   3   4   5
Æûëóñûéûìäûëû?òû? êëàññèêàëû? æ?íå êâàíòòû? òåîðèÿñû Æûëóñûéûìäû

Дебай теориясын тәжірибемен салыстыру

Дебай теориясын тәжірибемен салыстырудың бірінші әдісі, жылусыйымдылықтар бойынша мәліметтерді, тәжірибеден алып есептеуге жататын температурасын параметр ретінде қарасыра отырып




(10)

Өрнегімен сәйкес келістіруге әрекет жасау. Мұндай программа көптеген кристалдар үшін жүргізілген. параметрін әруақытта, жылусыйымдылықтар бойынша Дебай теориясынан алынған мәліметтердің ауытқуын аз болатындай етіп таңдап алу керек.


Ендеше, дебай теориясы жылусыйымдылықтар үшін тәжірибелердің нәтижесін өте тамаша сипаттады деп қорытындыға келуге болады. Жылусыйымдылықтар бойынша алынған мәліметтер бойынша есептелген мәндері 1 - кесте де берілген.



элемент



элемент

К

элемент



Ar

85

Ga

240

Pd

275

Ag

215

Ge

360

Pr

74

Al

394

Gd

152

Pt

230

As

285

Hg

100

Sb

200

Au

170

In

129

Si

625

B

1250

K

100

Sn

260

Be

1000

Li

400

Sn (ақ)

170

Bi

120

La

132

Ta

225

C

1860

Mg

318

Th

100

Ca

230

Mn

400

Ti

380

Cd

120

Mo

380

Tl

96

Co

385

Na

150

V

390

Cr

460

Ne

63

W

310

Cu

315

Ni

375

Zn

234

Fe

420

Pb

88

Zr

250

Дебай теориясын тәжірибемен салыстырудың екінші әдісі, Дебай моделінде жиіліктің таралу функциясын пайдалануда болып табылады.


Мына формулалардан







немесе






екенін көруге болады, ендеше, егер дыбыс жылдамдығы белгілі болса, онда температуранны есептеуге болады. Дыбыс жылдамдығын тікелей өлшеуге болады, немесе серпімділік қасиеттері бойынша мәлңметтерден есептеуге болады.
Осыдан, моделдің негізгі жорамалдарынан тікелей шығатын анықтаудың әдістерін аламыз; алынған мәнін жылусыйымдылық бойынша мәліметтерден алынған есептеулермен салыстыруға болады.
Дебай теориясын тәжірибемен салыстырудың үшінші әдісі – ол төменгі температураларда жылусыйымдылық үшін Т3 куб заңын тексеру болып табылады.
Егер Дебай теориясы дұрыс (шын) болса, онда жеткілікті төменгі температураларда жылусыйымдылық Т3 температураға тәуелділігі сызықты болуы тиіс, және де Дебай температурасын, -ның Т3 –қа тәуелділігін өрнектелетін түзудің көлбеу бұрышы бойынша анықтауға болады. Қарапайым қатты денелер үшін Т3 куб заңы жеткілікті төмен температураларда жақсы орындалады. Ертеректе, Т3 куб заңының жылусыйымдылықтар үшін қолданылуының жоғарғы шегі болса, ал соңғы уақыттарда кейбір қатты денелер үшін температурасы ден жоғары болмауы керектігі көрсетілген.
Дебай теориясын тәжірибемен салыстырудың төртінші әдісі, әртүрлі температураларда (10) формула бойынша температураны есептеу үшін жылусыйымдылықты дәл өлшеуді пайдалануда болып табылады.
Егер Дебай теориясы дәл болса (шын деп есептелсе) онда мәндері барлық температураларда бірдей болулары тиіс.
жазықтығында тұрақты мәннен кез-келген ауытқуы Дебай теориясының дәл екенін бейнелейді. Бұл әдіс өте сезітал және оның көмегімен, көптеген кристалдар үшін -ның температураға байланысты өзгеретіндігін көрсетуге болады.
Дегенмен -ның тұрақты мәндерінен ауытқуы, ережеге сай, 20% пайыздан аспайды және де жиі 10% пайыздан аз болады.
Гексагональді және алмазға ұқсас құрылымдағы кристалдар жақтауларға шоғырланған немесе көлемдік шоғырланған кубтық құрылымдағы кристалдарға қарағанда үлкен ауытқуды байқайды.
Дебай теориясының тәжірибемен салыстырудан шығатын жалпы қорытынды мынадай: Дебай теориясы өте пайдалы және таңғаларлықтай дәл. Дебай теориясының бірқатар жағдайды қарастырамыз.

Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет