Жұмыс бағдарламасы 2008 жылғы №3а 22 ақпан 051101 «Мейірбике ісі»

5. Орындалу және бағалау критерилері:

1. Алекшукина А.В. Медицинская микробиология: учеб.пособие.-Ростов н/Д, 2003.

2. Борисов Л.Б. Медицинская микробиология, вирусология, иммунология: учеб. - 4-е изд., доп. И перераб.-М.,2005.

3. Коротяев А.И., Бабичев С.А. Медицинская микробиология, иммунология и вирусология // С-Петербург: Специальная литература, 2002.

4. Микробиология: учебник / под ред. В.В. Зверева, М.Н. Бойченко. – М.: ГЭОТАР – Медиа, 2012.

5. Сейтханова Б.Т. Учебное пособие к лабораторным занятиям по частной микробиологии (кишечные инфекции): учеб. пособие. – Шымкент: Б.и., 2012.

6. Сбойчаков В.Б. Санитарная микробиология: учебное пособие. - М.: ГЭОТАР – Медиа, 2007.

7. Поздеев О.К. Медицинская микробиология: учеб.п. – 4-е изд., испр. – М., 2007.

8. Медицинская микробиология, вирусология, иммунология: учеб. /ред. А.А. Воробьев. 2-е изд., испр. И доп.-М., 2006.

9. Мальцев В.Н. Основы микробиологии и иммунологии: курс лекций: учеб. пособие.. – М., 2005.

10. Борисов Л.Б. Медицинская микробиология, вирусология, иммунология: учеб. - 4-е изд., доп. И перераб.-М.,2005.

11. Алекшукина А.В. Медицинская микробиология: учеб.пособие.-Ростов н/Д, 2003.

12. Коротяев А.И. Медицинская микробиология, иммунология и вирусология: учеб.-3-е изд., испр. И доп.-СПб., 2002.

Қосымша:

1. Воробьев А.А. Медицинская и санитарная микробиология: учеб. пособие -3-е изд., стер. –М., 2008.

2. Подколзина В.А. Медицинская микробиология: пос. Для подготовки к экзаменам. – М., 2007.

3. Прозоркина Н.В. Основы микробиологии, вирусологии и иммунологии: учеб. Пособие для мед. уч-щ и колледж.- 3-е изд. – Ростов н/Д., 2007.

4. Сбойчаков В.Б. Микробиология с основами эпидемиологии и методами микробиологических исследований: учеб. для сред. учеб. завед. – СПб., 2007.

5. Ткаченко К.В. Микробиология: конспект лекций / К.В. Ткаченко. – М., 2007.

1. Шоқанов Н. Микробиология [Электронды ресурс]: оқулық. – Электрон. Текстовые дан. (24,9 Мб). – Алматы: Арыс баспасы, 2003. -192 эл. опт. диск (CD-ROM).

2. Медицина 3 курс [Электронды ресурс]: курс лекций. – Электрон. текстовые дан. (24,0 Мб). – М: ИД «Равновесие», 2005. -1 эл. опт. диск (CD-ROM).

3. Медицинская микробиолигия АТЛАС – руководство по бактерологии, микологии, протозоологии и вирусологии [Электронды ресурс]: для студ. и врачей/под ред. А.С. Быкова. –М., 2001. -1 эл. опт. диск (CD-ROM).

4. Практикум к лабораторным занятиям по общей микробиологии [Электронды ресурс]: учебно-метод. Пособие / Р.Т. Джанабаев [и др.] –Ш., 2004. -1 эл. опт. диск (CD-ROM).
8. Бақылау (сұрақтар, тесттер,есептер.)

сұрақтар:

1.АИВ-ы инфекциясының қысқаша ашылу тарихы.

2.АИВ-ы вирионның құрылымы.

3.АИВ-ың суперкапсидіндегі гликопротеидтер.

4.АИВ-ың нуклеокапсидтегі ақуыздары.

5.АИВ-ы геномының кестелік құрылымы.

1. АИВ-инфекцияны тұқымдастықтағы вирус қоздырады:

А) Retroviridae

В) Reoviridae

С) Adenoviredae

Д) Hepadnoviridae

Е) Poxviridae

2. АИВ вирусы зақымдайды:

А) бұлшық еттердi.

В) иммундық жүйенi

С) сiлекей бездерiн.

Д) асқазан-iшек жолдарын

Е) жүйке жүйесiн

3. Ауру жануарлардың сілекейі арқылы немесе тістегеннен берілетін вирустар:

А) АИВ

В) құтыру вирусы

Д) коксаки

Е) герпес вирусы

4. Ретровирустар мiнездемесi:

А) ДНҚ- ды

В) тауық эмброонында өседi

С) пiшiнi таяқша тәрiздi

Д) вирус спецификалық керiтранскритазасы бар

Е) нейраминидаза ферментi бар

5. ЖҚТБ вирусы:

А) жануарларға патогенді

В) ДНК бар

С) спиральді симметрия типі бар

Д) сыртқы қабатында gp 120 бар

Е) реовирустарға жатады

6. ЖҚТБ вирусы зақымдайды:

А) иммунды жүйені

В) асқазан ішек жолдарын

С) сілекей бездерін

Д) бұлшық еттерді

Е) жүйке жүйесін

7.АИВ қоздырғышының “нысана” жасушалары:

А) Т-эффекторлар

В) В-лимфоциттер

С) Т-киллерлер

Д) Т-хелперлер

Е) Т-супрессорлар

8. Жасуша ішінде АИВ геномы көмегімен ДНҚ геномға айналады:

А) липидті қосқабатты мембрананаың

В) интегразаның

С) кері транскрипцияның

Д) протеазаның

Е) РНҚ- аза Н-тың

9. АИВ Т-хелперлердің беткейіндегі СД-4 рецепторын өзінің белогы арқылы таниды.

А) гликопротеид 41

В) протейн 7

С) гликопртеид 120

Д) протейн 9

Е) протейн 24

10. АИВ репродукциясында кері транскриптаза вирустық РНҚ-дан синтездейді.

А) ДНҚ провирусты

В) капсидтік белоктарды

С) ДНҚ минус тізбегін

Д) геномдық ДНҚны

Е) регуляторлық гендерді

11.АИВ инфекциясындағы иммунодефициттің негізгі себептері:

А) Т-киллерледің жаппай қырылуы

В) иммуноглобулиндердің түзілмеуі

С) интерферонның әсерсіздігі

Д) Т-хелпердің жаппай қырылуы

Е) эндокринді және жүйке жүйелерінің зақымдануы

12.Қоздырғышының геномы ДНҚ болып келетін гепатит:

6. 
   А вирустық гепатиті
   
7. 
   С вирустық гепатиті
   
8. 
   В вирустық гепатиті
   
9. 
   Е вирустық гепатиті
   
10. 
    D вирустық гепатиті
    

5. 
   параэнтеральды
   
6. 
   нәжістік –ақуыздық
   
7. 
   тұрмыстық қатынаста
   
8. 
   трансмиссивті
   

1. 
   бұлшық еттің тіңдері
   
2. 
   жұлынның сұйықтығы
   
3. 
   зәр
   
4. 
   қан
   
5. 
   нәжіс
   

1. 
   зәр
   
2. 
   қан
   
3. 
   нәжіс
   
4. 
   мұрын-жұтқыншақтың сұйықтығы
   
5. 
   жұлын сұйықтығы
   

1. 
   бүрге
   
2. 
   маса
   
3. 
   мысық
   
4. 
   кене
   
5. 
   кеміргіштер
   

1. 
   лейшманиоз
   
2. 
   трипоносомоз
   
3. 
   амебиоз
   
4. 
   ГККҚ
   
5. 
   токсоплазма
   

1. 
   ауру адам
   
2. 
   кене
   
3. 
   жануарлар
   
4. 
   насекомдар
   
5. 
   құстар
   

1. 
   иммунды жүйені
   
2. 
   сілекей бездерін
   
3. 
   жүйке жүйесін
   
4. 
   қанды
   
5. 
   ішкі ағзаларды
   

1. 
   парентиральді
   
2. 
   трфа арқылы
   
3. 
   жыныстық қатынаста
   

1.Дені сау, жүкгі К деген әелдің жоспарлы тексеруде венерологиялық ауруларға, қаннан ИФА жасағанда, АИВ-на антидене оң нәтиже бергені анықталған. Қосымша анализ жүргізіп, оң реаттирленуші сары суларды вестернблотинт әдісінің көмегімен тексертеді жалған оң нәтиже көрсетілгені анықталды. Жүкті әйелдің иммуноферментті әдіс және вестернблотинт әдісінің көмегімен алынған анализдердің нәтижесі. 1. Сізге ауыз суының бактериологиялық зерттеу нәтижесінің қортындысын алып келді, микрбтың жалпы саны 1 мл – 120, коли-индексі – 4. осы көрсеткіштер бойынша қортынды жасаңыз, қандай шаралар жүргізу керек?

2. Сізге топырақтың бактериологиялық зерттеу нәтижесінің қортындысын алып келді, микрбтың жалпы саны 1 мл – 120, коли-индексі – 4. осы көрсеткіштер бойынша қортынды жасаңыз, қандай шаралар жүргізу керек?

Оңтүстік Қазақстан мемлекеттік фармацевтика академиясы
Биохимия, биология және микробиология кафедрасы


ДӘРІС КОМПЛЕКСТЕРІ

Пән: Микробиология
Пән коды: Мiс 2207
Мамандық: 051101 «Мейірбике ісі»
Сағат көлемі (кредит) 90 сағат(2 кредит)
Курсы және оқу семестрі: 2, IІІ

Шымкент 2013 ж.

Биохимия, биология және микробиология кафедрасы оқу бағдарламасы «Мейірбике ісі» мамандығы 051101 негізінен құрастырылып, кафедра мәжілісінде талқыланды:

№ 1 Дәріс

Микробиология иммунология медицинада іргелі-теориялық және клиникалық пен медициналық профилактикалық пәндер арасында аралық орынды алады. Микробиология барлық медициналық пәндермен тығыз байланысты (хирургия, терапия, онкология, жүйке жүйелері аурулары, урология, офтольмалогия, эндокринология, эпидемиология, педиатрия, стоматология, жұқпалы аурулар, медициналық алдын алу, фармациялық пәндермен). Кез келген дәрігер негізгі микробиология және иммунологияны жете меңгеріп оны практикада ауруға микробиологиялық диагноз қоюда пайдалана білу керек.

Қазіргі уақытта статистикалық мәліметтер бойынша 70 % ауру жұқпалы ауру, сондықтан дәрігер микробиологиялық әдістерді (бактериологиялық, бактериоскопиялық, серологиялық, вирусологиялық, биологиялық) бактериялардың, вирустардың морфологиясын жете меңгеру керек.

Бактериялар прокариоттарға жатады. Бактериялар пішініне қарай кок тәрізді, таяқша тәрізді, иілген, бұралған, жіпшелі болып бөлінеді.

Шар тәрізді бактерияларға микрококтар, диплококтар, пневмококтар, стрептококтар, стафилококтар, сарциналар.

Таяқша тәрізді бактериялар спора түзетін, спора түзбейтін болып бөлінеді.

Иілген бактериялар спираль тәрізді бактериялар спириллалар, спирохеталар.

Спирохеталар 3 түрге бөлінеді. 1.Трепонема, 2. Боррелла .3. Лептоспиралалар.

Риккетсиялар адамда риккетсиоз ауруын шақырады, цитоплазмада қосарланып көбейеді, биттердің, бүргелердің, кенелердің ағзасында жақсы көбейеді. Романовский-Гимзе әдісімен боялады.

Хламидиялар–облигатты жасуша ішілік паразит, тек тірі ағзада көбейеді, олар (АТФ) және (ГТФ) синтездемейді. Адамдарда хламидиялар көзді зақымдайды: трахома, коньюктивит, урогенитальді ағзада және өкпеде ауруды шақырады.

Актиномицеттер – тармақталған жіпше және таяқша грам оң бактериялар. Патогенді актиномицеттер актиномикозды, микобактерия -туберкулезді, алапесті, коринебактерия-күлді шақырады.

Микоплазмалар-майда бактериялар жасуша қабырғасы жоқ, адамдарда а типті пневмонияны шақырады.

Бактерия жасушасының құрылымы – цитоплазмалық мембрана, жасуша қабырғасынан, нуклеоид, капсула, микрокапсула, жіпшелер, кірпікшелер, споралардан тұрады.

Вирустардың жіктелуі мен морфологиясы; Вирустар РНҚ және ДНҚ түзуші болып екі түрге бөлінеді. Вирустардың морфологиясын электронды микроскоптың жәрдемімен үйренеміз. Қалыптасқан вирус бөлшектерін вириондар дейміз. Вириондардың пішіні таяқша, оқ, сперматозоид, жіп, сфера тәрізді болып бөлінеді.

Вирустар қарапайым және күрделі құрылымды болып екіге бөлінеді. Қарапайым құрылымды вирустар нуклеин қышқылынан және капсидтен, ал күрделі құрылымды вирустар нуклеин қышқылынан, капсидтен және липопротеин қабықшасынан тұрады.

Капсид және қабықша вирионды сыртқы орта әсерінен сақтайды.

Вирустардың классификациялану негізі келесі жіктелуге байланысты; нуклеин қышқылының түріне (РНҚ, ДНҚ) оның құрылымы мен жіпшелерінің саны (біреу немесе екеу), вирус геномының ерекшелігіне, көлемі мен пішініне, капсомер санына нуклеокапсидтің симметрия типіне, қабықшаның барлылығына, жасушада көбею орнына, антигендік қасиетіне.

Бактериофагтар –вирус бактериялары РНК және ДНК түзуші болып бөлінеді.

Фагтар практикада емдік және алдын-алу мақсатта жұқпалы ауруларда қолданылады.

Бактериофагтар гендік-инженерияда ДНК рекомбинанттарын алуда қолданылады.

1. Алекшукина А.В. Медицинская микробиология: учеб.пособие.-Ростов н/Д, 2003.

2. Борисов Л.Б. Медицинская микробиология, вирусология, иммунология: учеб. - 4-е изд., доп. И перераб.-М.,2005.

3. Коротяев А.И., Бабичев С.А. Медицинская микробиология, иммунология и вирусология // С-Петербург: Специальная литература, 2002.

4. Микробиология: учебник / под ред. В.В. Зверева, М.Н. Бойченко. – М.: ГЭОТАР – Медиа, 2012.

5. Сейтханова Б.Т. Учебное пособие к лабораторным занятиям по частной микробиологии (кишечные инфекции): учеб. пособие. – Шымкент: Б.и., 2012.

6. Сбойчаков В.Б. Санитарная микробиология: учебное пособие. - М.: ГЭОТАР – Медиа, 2007.

7. Поздеев О.К. Медицинская микробиология: учеб.п. – 4-е изд., испр. – М., 2007.

8. Медицинская микробиология, вирусология, иммунология: учеб. /ред. А.А. Воробьев. 2-е изд., испр. И доп.-М., 2006.

9. Мальцев В.Н. Основы микробиологии и иммунологии: курс лекций: учеб. пособие.. – М., 2005.

10. Борисов Л.Б. Медицинская микробиология, вирусология, иммунология: учеб. - 4-е изд., доп. И перераб.-М.,2005.

11. Алекшукина А.В. Медицинская микробиология: учеб.пособие.-Ростов н/Д, 2003.

12. Коротяев А.И. Медицинская микробиология, иммунология и вирусология: учеб.-3-е изд., испр. И доп.-СПб., 2002.

Қосымша:

1. Воробьев А.А. Медицинская и санитарная микробиология: учеб. пособие -3-е изд., стер. –М., 2008.

2. Подколзина В.А. Медицинская микробиология: пос. Для подготовки к экзаменам. – М., 2007.

3. Прозоркина Н.В. Основы микробиологии, вирусологии и иммунологии: учеб. Пособие для мед. уч-щ и колледж.- 3-е изд. – Ростов н/Д., 2007.

4. Сбойчаков В.Б. Микробиология с основами эпидемиологии и методами микробиологических исследований: учеб. для сред. учеб. завед. – СПб., 2007.

5. Ткаченко К.В. Микробиология: конспект лекций / К.В. Ткаченко. – М., 2007.

1. Шоқанов Н. Микробиология [Электронды ресурс]: оқулық. – Электрон. Текстовые дан. (24,9 Мб). – Алматы: Арыс баспасы, 2003. -192 эл. опт. диск (CD-ROM).

2. Медицина 3 курс [Электронды ресурс]: курс лекций. – Электрон. текстовые дан. (24,0 Мб). – М: ИД «Равновесие», 2005. -1 эл. опт. диск (CD-ROM).

3. Медицинская микробиолигия АТЛАС – руководство по бактерологии, микологии, протозоологии и вирусологии [Электронды ресурс]: для студ. и врачей/под ред. А.С. Быкова. –М., 2001. -1 эл. опт. диск (CD-ROM).

4. Практикум к лабораторным занятиям по общей микробиологии [Электронды ресурс]: учебно-метод. Пособие / Р.Т. Джанабаев [и др.] –Ш., 2004. -1 эл. опт. диск (CD-ROM).

6. Қорытынды сұрақтары (кері байланысы):

1. 
   Бактериялардың морфологиясына қарай бөліну топтарын атаңыз?
   
2. 
   Вирустардың жіктелуі қандай ерекшеліктеріне қарай негізделеді?
   
3. 
   Бактериялар мен вирустардың құрылымындағы айырмашылықтары?
   

№ 2 Дәріс

Бактериялардың физиологиясы патогенді және шартты патогенді бактериялардың қоректік орталарда өсуі, таза дақылды бөліп алу әдістері, жұқпалы ауруларға диагноз қоюда маңызы жоғары.

Бактериялардың қоректенуі жіктелуі бойынша аутотрофтар, гетеротрофтар, фототрофтар, хемотрофтар-литотрофтар, органатрофтар болып бөлінеді.

Гетеротрофтық дәреже барлық бактерияларда бірдей емес. Бактериялардың ішінде сапрофиттер өлген органикалық заттармен қоректенеді, паразиттер қоректік затты макроағзалардан алады. Паразиттер облигатты және факультативті болып бөлінеді. Бактерия ферменттері-6 класқа бөлінеді; оксидоредуктаза, трансфераза, гидролаза, лигаза, лиаза, изомераза. Ферменттер бактерия жасушасының ішінде орналасатын ферменттер –эндоферменттер, сыртқы ортаға бөлінетін ферменттер –экзоферменттер болып бөлінеді. Тыныс алу түріне қарай бактериялар қатаң аэроб, микроаэрофильдер, облигатты анаэроб, факультативті анаэроб, қатаң анаэроб болып бөлінеді.

Вирустар облигатты жасуша ішілік паразит. Вирустардың репродукциясы 6 стадиядан тұрады.1.вирионның жасушаға адсорбциялануы. 2.вирустың жасушаға енуі. 3.«вирустың шешінуі». 4.вирус компоненттерінің синтезделуі. 5. вирионның құрылуы. 6.вирионның жасушадан шығуы.

4.Иллюстрациялы материалдар: кесте, схема, плакаттар, мультимедиялық жүйе

5. Әдебиет.

Негізгі :

1. Алекшукина А.В. Медицинская микробиология: учеб.пособие.-Ростов н/Д, 2003.

2. Борисов Л.Б. Медицинская микробиология, вирусология, иммунология: учеб. - 4-е изд., доп. И перераб.-М.,2005.

3. Коротяев А.И., Бабичев С.А. Медицинская микробиология, иммунология и вирусология // С-Петербург: Специальная литература, 2002.

4. Микробиология: учебник / под ред. В.В. Зверева, М.Н. Бойченко. – М.: ГЭОТАР – Медиа, 2012.

5. Сейтханова Б.Т. Учебное пособие к лабораторным занятиям по частной микробиологии (кишечные инфекции): учеб. пособие. – Шымкент: Б.и., 2012.

6. Сбойчаков В.Б. Санитарная микробиология: учебное пособие. - М.: ГЭОТАР – Медиа, 2007.

7. Поздеев О.К. Медицинская микробиология: учеб.п. – 4-е изд., испр. – М., 2007.

8. Медицинская микробиология, вирусология, иммунология: учеб. /ред. А.А. Воробьев. 2-е изд., испр. И доп.-М., 2006.

9. Мальцев В.Н. Основы микробиологии и иммунологии: курс лекций: учеб. пособие.. – М., 2005.

10. Борисов Л.Б. Медицинская микробиология, вирусология, иммунология: учеб. - 4-е изд., доп. И перераб.-М.,2005.

11. Алекшукина А.В. Медицинская микробиология: учеб.пособие.-Ростов н/Д, 2003.

12. Коротяев А.И. Медицинская микробиология, иммунология и вирусология: учеб.-3-е изд., испр. И доп.-СПб., 2002.

Қосымша:

1. Воробьев А.А. Медицинская и санитарная микробиология: учеб. пособие -3-е изд., стер. –М., 2008.

2. Подколзина В.А. Медицинская микробиология: пос. Для подготовки к экзаменам. – М., 2007.

3. Прозоркина Н.В. Основы микробиологии, вирусологии и иммунологии: учеб. Пособие для мед. уч-щ и колледж.- 3-е изд. – Ростов н/Д., 2007.

4. Сбойчаков В.Б. Микробиология с основами эпидемиологии и методами микробиологических исследований: учеб. для сред. учеб. завед. – СПб., 2007.

5. Ткаченко К.В. Микробиология: конспект лекций / К.В. Ткаченко. – М., 2007.

1. Шоқанов Н. Микробиология [Электронды ресурс]: оқулық. – Электрон. Текстовые дан. (24,9 Мб). – Алматы: Арыс баспасы, 2003. -192 эл. опт. диск (CD-ROM).

2. Медицина 3 курс [Электронды ресурс]: курс лекций. – Электрон. текстовые дан. (24,0 Мб). – М: ИД «Равновесие», 2005. -1 эл. опт. диск (CD-ROM).

3. Медицинская микробиолигия АТЛАС – руководство по бактерологии, микологии, протозоологии и вирусологии [Электронды ресурс]: для студ. и врачей/под ред. А.С. Быкова. –М., 2001. -1 эл. опт. диск (CD-ROM).

4. Практикум к лабораторным занятиям по общей микробиологии [Электронды ресурс]: учебно-метод. Пособие / Р.Т. Джанабаев [и др.] –Ш., 2004. -1 эл. опт. диск (CD-ROM).

6. Қорытынды сұрақтары (кері байланысы):

1.Бактериялардың тыныс алу түрлерін атаңыз?

2.Вирустардың бактериялардан қоректену қасиеті бойынша айырмашылығы қандай?
№ 3 Дәріс
1. Тақырыбы: Химиотерапияның микробиологиялық және молекулярлы- биологиялық негіздері. Антибиотиктер. Бактериялардың дәрілерге тұрақтылық механизмдері.