Жұмыс бағдарламасы бекіту парағы (syllabus) Форма пму ұс н 18. 4/19 Қазақстан Республикасының білім және ғылым министрлігі

Оқу жұмыс бағдарламасы бекіту парағы (SYLLABUS)

Форма ПМУ ҰС Н 7.18.4/19

Қазақстан Республикасының білім және ғылым министрлігі

«Қолданбалы ақпарат теориясы» пәні бойынша

Павлодар, 2013 ж.

Оқу жұмыс бағдарламасы бекіту парағы (SYLLABUS)

Форма ПМУ ҰС Н 7.18.4/19

БЕКІТЕМІН

ФМжАТ факультетінің деканы

___________ Испулов Н.А.

(қолы) (аты-жөні)

«___»_____________20__ж.

Құрастырған: аға оқытушы ____________________Ахмерова З.Р.

(лауазымы, ғылыми атағы, қолы) (аты-жөні)

ЖҰМЫС ОҚУ БАҒДАРЛАМАСЫ (Syllabus)

Қолданбалы ақпарат теориясы KАТ 3603

(жұмыс оқу жоспары бойынша пәннің коды мен толық атауы)

(оқу формасы)

(мамандық(тар)дың толық атауы мен шифрі)

Бағдарлама «___» _________20__ж. бекітілген жұмыс оқу бағдарламасы негізінде құрастырылған
Кафедраның отырысында қарастырылған «___»____________20__ж.

Хаттама №_____.

Кафедра меңгерушісі ________________ Потапенко О.Г. «____» ________20__ж.

(қолы) (аты-жөні)

(факультет атауы)

«____»______________20__ж. Хаттама №____
ОӘК төрайымы ________________ Искакова А.Б. «____» ________20__ж.

(қолы) (аты-жөні)

1. 
   Оқу бағдарламасының паспорты
   

Жалпы – 3 кредит

Курс: 3

Семестр: 6

Дәрстер - 15 сағат

Тәжірибелік /семинар сабақтары – 22,5 сағат

Зертханалық – 7,5 сағат

СӨЖ – 90 сағат, сонымен бірге СӨЖМ – 22,5сағат

Жалпы бейнетті- 135 сағат

Қорытынды бақылау формасы

Емтихан – 6 семестр
Пререквизиттер

«Компьютерлік желілер» пәнінің алдында «Ақпараттану», «Алгоритмдік тілде бағдарламалау» және «ЕЭМ ұйымдастыру» сабақтары бойынша алынған білімдерге негізделеді

Студенттер «Компьютерлік желілер» пәні бойынша алған білімі мен дағдыларын мамандандырылған пәндер мен дипломдық жобалауда қолданулары мүмкін.

Аты-жөні Ахмерова Зарема Равильевна

телефон: 87776400336

Е-mail: Ahmerova_Zarema@mail.ru
3. Пәні, мақсаты және мәселесі
Ақпарат теориясы курсында есептеу техникасы мен программалық қамтаманы өңдеу кезінде қолданылатын ақпаратты қабылдау, өзгерту, беру, өңдеу, сақтау және көрсету модельдері мен қазіргі кездегі әдістері қарастырылған.

Пәннің мақсаты ақпараттану теориясының негізі бойынша білімді қалыптастыру мен оларды қазіргі компьтерлік жүйелерді омтимизациялауда қолдану болып табылады.

Бұл курсты оқу нәтижесінде студент:

• 
  пәннің мазмұнын, есептеу техникасы мен программалық қамтамасын өңдеу кезіде негізгі фазаларымен олардың қолдану принциптерін білуі керек;
  
• 
  қазіргі компьютерлік жүйелерді оптималдау үшін ақпараттың негізгі модельдері мен беру құралдарын білуі тиіс;
  

Бұл пәннің алдында «Математикалық талдау», «Ақпараттану», «Алгоритмдік тілде бағдарламалау», «Ықтималдықтар теориясы мен математикалық статистика» пәндері қамтылуы тиіс.

Студенттер «Ақпарат теориясы» пәнінен алған білімі мен дағдыларын келесі «Ақпараттық қауіпсіздік негіздері» шектес пәндерінде қолдана алады.

Ақпарат теориясы курсында есептеу техникасы мен программалық қамтаманы өңдеу кезінде қолданылатын ақпаратты қабылдау, өзгерту, беру, өңдеу, сақтау және көрсету модельдері мен қазіргі кездегі әдістері қарастырылған.

Пәннің мақсаты ақпараттану теориясының негізі бойынша білімді қалыптастыру мен оларды қазіргі компьтерлік жүйелерді омтимизациялауда қолдану болып табылады.
10 Курстың компоненттері

1 Кіріспе

«Ақпарат теориясы» курсының мақсаттары мен есептері, олардың оқу үрдісіндегі алатын орны. Қысқаша тарихи анықтама. Ақпарат теориясының терминологиясы.

2. 
   Ақпараттану жүйесі – ақпараттану теориясының негізгі үрдістері мен тәсілдерінің қолдану объектісі.
   

3 Ақпарат теориясы – ақпараттану жүйелерін сипаттайтын сапалық және сандық әдістерінің негізі.

Сигналдың математикалық моделі. Детерминделген сигналдардың жиілік пішінде бейнеленуі.

Ақпараттың құрылымдық, статистикалық және семантикалық өлшемдері. Энтропияны анықтау, оның негізгі құрылымы. Шартты энтропия. Энтропияның бірігуі. Ақпараттың шығындық бағасы. Ақпараттың артықтығы жайлы түсінік. Дифференциалды энтропия.

Кодтау теорияның жалпы түсінігі. Шеннонның түпкі негіздік (іргелі) теоремалары. Аналогты-кодтық түрленгіштер. Тиімді кодтау. Кедергіге тұрақты кодтау.

Байланыс арнасы – деректерді беру торабының негізі. Модуляциялық және демодуляциялық процедуралардың мақсаты мен мазмұны. Модуляцияларының әр түрінің кедергіге тұрақтылығы бойынша мінездемелік салыстырулары. Арна мен сигналдың физикалық сипаттамаларының келісілуі. Арна байланысының деректерді тасымалдау жүйелерінің негізі. Процедураның модуляциясы мен демодуляциясы. Мазмұны және тіке тұратын жұмысы. Салыстырмалы сипаттама тұрақты кедергілерінің әр түрлі түрлері. Арна мен сигналдың ақпараттық сипаттамалары. Физикалық сипаттамаларын сәйкетендіру сигналы мен арналары. Байланыс арналарының және хабарлаудың шығу орнынның статистикалық қасиеттерінің сәйкес келуі. Деректер тасымалдау жүйесі. Байланыс жүйесінің өткізу мүмкіншілігі. Статикалық маршрутизацияның есептерін шығару әдістері.

4 Ақпарат теориясы – ақпараттану жүйелерінің декомпозициялауы мен синтездеу құралы.

Ақпараттану жүйелерінің моделі; ақпараттану жүйелерінің декомпозициялауы мен синтездеуі шешімдерді қабылдаудың ақпараттық моделдері.

Тәжірибелік сабақтар мазмұны

1. 
   Ақпараттың сандық бағасын зерттеу.
   
2. 
   Шуылдары бар байланыс арналарының хабарды бергендегі ақпараттық шығынын есептеу.
   
3. 
   Байланыс арналарының жіберу мүмкіндігі мен ақпаратты жіберу жылдамдығын есептеу.
   
4. 
   Тиімді кодтаудың ринциптері және әдістерімен танысу.
   
5. 
   Кедергіге шыдамды кодтауды оқып меңгеру.
   
6. 
   Циклдік және үзіліссіз кодтарға арналған кодтаушы және декодтаушы регистрлерді құрау.
   
7. 
   Детерминделген сигналдардың спектрлік мінездемелерін есептеу.
   
8. 
   Байланыс желілерінің жіберу мүмкіндігін есептеу.
   
9. 
   Тораптарды статикалық маршруттауды есептеудің тәсілдерімен танысу.
   
10. 
    Ақпарат теориясының негізгі әдістері мен үрдістерін жүзеге асыру объектісі ретінде жүйелік программалық қамтаманы игеру.
    

Зертханалық сабақтар мазмұны

1. 
   Сигналдарды бұрмалаусыз жіберуді үйрену.
   
2. 
   Модуляияның импульстік түрін, модуляцияланған сигналдарды алу тәсілдерімен олардың демодуляция тәсілдерін игеру.
   
3. 
   Көпарналы хабарларды жіберуге арналған уақытша айыру түрлерін үйрену.
   
4. 
   Дискретті хабарлар жіберу тәсілдері мен танысу және дискретті модуляциямен байланыс жүйесінің кедергіге тұрақтылығының бағалық тәсілдерін үйрену.
   
5. 
   Жүйелік программалық қамтамалардағы ақпараттану теориясының үлестірудің қазіргі заманғы әдістерімен танысу.
   
6. 
   Тиімді кодтау.
   

Тәлімгерлердің өздік жұмысының мазмұны

11 Курстың саясаты

Сабаққа міндетті түрде қатысу керек. Қандай да бір себеппен сабақты босатса да, тәлімгер барлық зертханалық, тәжірибелік және өздік жұмыстарды тапсыруы тиіс.

Тәлімгер «Қолданбалы акпараттар теориясы» сабағына 5 минутқа кешігіп келсе, ол сабаққа жіберілмейді.

Сабақ үстінде тәртіп ережесін бұзған үшін — бір сабақтан 5 балл азайтылады!

Барлық аудиториялық уақыт дәрістерге, зертханалық және тәжірибелік жұмыстарға бөлінген. Сіздің дайындығыныз бақылау жұмысымен, тесттермен және межелік бақылау тапсырмаларымен тексеріледі.

Семестрдің қорытынды бақылауы емтихан болып саналады.

Барлық тапсырмалары дер кезінде орындалуы тиіс. Дер кезінде тапсырылмаған жұмыстың балы азайтылады. Емтиханда және бақылау жұмысында көшіруге тиім салынады. Көшірген жағдайда бақылау түрі балының 80% азайтылады.

Егер қандай да бір себептермен бақылау жұмысына қатыспаған жағдайда көрсетілген кесте бойынша бір аптаның ішінде оқытушының кеңес беру уақытында тапсыруға мүмкіншілік беріледі.

1 Семестрдің ортасы және аяғында 100 балдық шкаламен ағымды үлгерім анықталады (АҮ)

2 АБ бағасыда 100 балльной шкаламен анықталады.

Аралық бақылауға ағымды үлгерімнен баллдары бар студенттер ғана жіберіледі.

3 АҮ және АБ қорытынды бағалары мен пәннің рейтингі анықталады (Р1 және Р2)

Р1(2) = AҮ 1(2)*0,7 + РК1(2)*0,3.

4 Студенттің рейтингтен өту (РӨ) бағасын келесі түрде есептейді

РӨ = (Р1+Р2)/2.

Егер пәнен жұмыс жоспары бойынша курстық жұмыс және емтихан болса онда рейтингтан өтуі анықталу кезінде курстық жұмыстың бағасы ескеріледі.

РӨ = (Р1+Р2)* 0,7/2 + КР*0,3.

Сырттай оқитын студенттерге рейтингтен өту бағасы келесі түрде есептеледі

РӨ = Р1 немесе РӨ = Р1*0,7 + КР*0,3.

Қорытынды бақылауға келесі студенттер жіберіледі:

- жұмыс бағдарламасы бойынша барлық талаптарын: СӨЖ жұмыстарын, барлық зертқаналық және тәжірибелік тапсырмаларды жасап өткізген жағдайда

- курстық жұмыстан жақсы баға алса және соған орай рейтингі 50 –ден жоғары болу керек.

5 Студенттің әр пәннен оқу жетістіктерінің денгейін (соның ішінде қорытынды баға ретінде МЕ болса да) қорытынды бағамен анықталады (Қ), қорытынды баға РӨ және ҚБ (қорытынды бағалау – емтихан, диф. есеп, немесе курстық жұмыс)

И = РД*0,6 + ИК*0,4

7. 
   Қорытынды бағалауда алған бағаны жақсы бағаға көтеру үшін қайта тапсырылмайды.
   
8. 
   Егер академиялық қарыздар болса, онда студен сол пәнді ақылы түрде қайта оқиды.
   

Қорытынды бақылау екі тапсырмадан тұрады:

1. Тест (50 сұрақ)

2. Тәжірибелік тапсырма

1 Грищенко В.И. Паньшин Б.Н. Информационная технология, вопросы развития и применения. - Киев: Наукова думка,-1986. - 268 с.

2. Дмитриев В.И. Прикладная теория информации. - М.: Высшая школа, 1989.-319с.

3. Мартин Дж. Вычислительные сети и распределенная обработка данных. Т. 1, Т. 2. Мл Финансы и статистика, 1986.

4. Петров В.И. Информационные системы. - СПб.: Питер, 2002 .-688с.

5 Сириденко С.С. Современные информационные технологии. - Мл Радио и связь, 1989.

6 Советов Б.Я. Информационная технология: Учебник для вузов по специальности "Автоматизированные системы обработки информации и управления". - Мл Высшая школа, 1994.- 368 с.

7 Цымбал В.П. Задачник по теории информации и кодированию. -Мл Высшая школа,

1976. - 276 с.

8 Шаврин Ю.А. Информационные технологии: Учебное пособие: В 2 тт: Т.ПОсновы информатики и информационных технологий//Т.2: Офисная технология и информационные системы. Серия: Информатика. - Мл 2001.

9 Цымбал В.П. Теория информации и кодированию. - Киев, Высшая школа, 1992.
Қосымша әдебиеттер

10 Калымов В.В., Сенин А.И. Основы теории информации. Учебное пособие. – Мл МГТУ. 1992.

11 П.Горяинов О.А., Хохлов Г.И. Элементы теории информации кодирования. Учебное пособие.-Мл МИРЭА.1985.

12 Колесник В.Д., Полтырев Г.Ш. Курс теории информации. - М., Наука, 1982.

13 Филипчук Е.В., Пахомов СВ. Теория информации и помехоустойчивое кодирование. Учебное пособие. - Мл МИФИ, 1989.

14 Н.Данилевский Ю.Г., Пастухов И.А., Шабанов B.C. Информационная технология в промышленности. - Д.: Машиностроение, 1988. - 272 с.

15 Галлагер Дж. Теория информации и надежная связь. - М„ Советское радио, 1974.

16 Свириденко С.С. Информационные технологии в интеллектуальной деятельности. М: МНЭПУ.2001 -192с.

1) Delphi 7.0