Жұмыс бағдарламасы «Отынды жағудың арнайы сұрақтары»

Дәріс 12

1. 
   Отынның жану температурасы.
   
2. 
   Калориметриялық температура.
   
3. 
   Жану өнімінің I-t диаграммасы.
   
4. 
   Сорылған ауамен жүретін газдың салқындауы.
   

Отынның жану температурасы калориметриялық, теориялық және нақты болып бөлінеді. Отын мен ауаның барлық жылуы газдарды жылытуға кетсе, және осы толық жану өнімінің қыздырылуына қажетті температура калориметриялық температура деп аталады. Бұл жағдайға арналған жылу тепе-теңдігі, мына теңдікпен өрнектеледі:

мұндағы, Q^н_р-отынның төменгі жану жылулығы,кДж/кг(кДж/нм³);

І_к-жанудың калориметриялық температурасындағы түтін газдарының энтальпиясы;

І_о,І_а- отын мен ауаның физикалық жылуы.

,

(3)

Отынның жануының I-t диаграммасы арқылы калориметриялық температураны анықтауға болады.

Физикалық жылу q_ф мен химиялық жанбай қалған жылу мөлшерін q₃ шегергендегі қалған барлық жылу, жану өнімдерін қыздыруға жұмсалады, осы кездегі температура - теориялық температура деп аталады.

Бұл кездегі жылу тепе-теңдігі мына формуламен табылады:

,

(4)

,

(5)

,

(6)

Сурет 1- Саратов табиғи газының жану өнімінің I-t диаграммасы

Сорылған ауамен жүретін газдың салқындауы.Температурасы 1500⁰С түтін газы жылу шығынысыз температурасы 0⁰С сорылған ауамен араласады және артық ауа коэффициенті α=1.1-ден α=1.5 дейін артады.Газдың бастапқы күйін сипаттайтын В нүктесінен α=1.5 қисығына дейін абцисса өсіне параллель жүргіземіз( С нүктесі).Сонда ВС түзуі сорылған ауамен жүретін газдыңсалқындауын сипаттайды.

Бұл диаграммада изотермиялық процесс ордината өсіне параллель ДС сызығымен сипатталады.Бұл процесс газ қоспаларының температуралары t_с=t_д=const кезінде жүреді.Бұл жағдай түтін газдарының ауамен араласуына сәйкес келеді.
Өздік бақылау сұрақтары

1. 
   Отынның жану температурасының түрлерін атаңыз.
   
2. 
   Калориметриялық температура дегеніміз не?
   
3. 
   Жану өнімінің I-t диаграммасын түсіндіріңіз.
   
4. 
   Сорылған ауамен жүретін газдың салқындауын түсіндіріңіз.
   

1. 
   Бахмачевский Б.И. и др. «Теплотехника» М.,Металлургия, 1969, 291-293 б.
   
2. 
   Лариков И.И. «Теплотехника». М. Стройиздат. 1985. 366 - 370 б.
   

Дәріс 13

1. 
   Жану процесінің калориметриялық температурасын анықтау.
   
2. 
   Отынның жану процесі.
   
3. 
   Оттықтар түрлері.
   

Ауа мен отынның температурасы 0⁰С кезіндегі Жану процесінің калориметриялық температурасын анықтау үшін,I_к= Q^н_ртең абцисса өсіне параллель түзу жүргізу керек.Сонда бұл түзудің α= const қисықтарымен қиылысу нүктесінен Жану процесінің калориметриялық температурасын анықтауға болады.

Отынның жануы күрделі физикалық-химиялық процесс, оның нәтежесінде, отын құрамына кіретін жанғыш заттар ауадағы оттегімен қосылысады. Отынның жанкез температураның көтерілуі себепті, қарқынды жылу бөлінеді.

Отын оттықтарда жанады. Оттық камерасында ауа отынмен араласып, отын жанады. Соның негізінде, химиялық реакция жылу энергиясына айналады. Кәзіргі оттықтарда қатты отындар мынадай үш негізгі: қабатты, жалынды(факелді), кұйынды жағу тәсілдерімен жұмыс істейді. Қабатты жану процесі тордың үстінде жатқан отын артқылы өткен ауа көмегімен жанып, ыстық газ ағынына айналады.

Жалынды(факелді) процестің қабатты процестен айырмашылығы, отынның ұсақ бөлшектері мен ауа оттық кеңістігінде бір-бірімен үздіксіз араласып, «қайнау қабатын» құрайды.

Құйынды процесте отынның ұсақ бөлшектері құйынды ауалы газ ағынымен бірге оттық көлемінде әбден газданып және жанып біткенше айналады. Құйынды процестің ерекшелігі, отын оттық камерасында көп уақыт турбулентті айналыста болады. Бұл отын мен ауаның бір-бірімен жақсы араласуына мүмкіндік береді.

в- құйынды қабат;г-жалынды(факелді) қабат.

1. 
   Жану процесінің калориметриялық температурасын қалай анықталады?
   
2. 
   Отынның жану процесін түсіндіріңіз.
   
3. 
   Оттықтар түрлері қандай?
   
4. 
   Отынның жануы күрделі физикалық-химиялық процесс екенін айтып беріңіз.
   
5. 
   Қатты отынды жағу тәсілдерінің сызбанұсқасын сызып,түсіндіріп беріңіз.
   

1. 
   Бахмачевский Б.И. и др. « Теплотехника».М.,Металлургия, 1969, 294-307 б.
   
2. 
   Резников М.И. «Котельные установки электростанций» - М. Энергоатомиздат., 1987. - б. 99-121.
   
3. 
   Сидельковский Л.Н., Юренев В.Н. «Котельные установки промышленных предприятий» - М. Энергоатомиздат., 1988. - б.78-181.