3.1 Базистік өлшеу
1. Жолды тазарту және белгілерді 2-3 км сайын алдын ала орнату;
2. 200-300 м сайын базис сызығының алдында қада қағып толық ілу.
Штативтерді орналастыру және базисті келесіде өлшеуді ұзындығы 0,5 - тен 1км дейін аралықтармен жүргізеді. Штативтер арасындағы қашықтықты оларды орнату кезінде болат арқанмен немесе динамометр (10 кг) бойынша созылу кезінде рулеткамен өлшейді.
Соңғы штатив орнында аралықтар ұзындығы 0,3-0,4 м, диаметрі 10-15 см уақытша орталық жасайды.
Соңғы аралық әдетте 24 м аз болады. Бұл қалдықты өлшеу үшін қысқа аралықтарды түзетін 1 немесе 2 штатив орнатады.
Базистің әр аралығын 2 сыммен тура және кері бағыттарда өлшейді. 3 және 4 класс триангуляцияларының базистерін 4 сыммен, ал 1 және 2 класты триангуляцияларының базистерін 6 сыммен өлшейді.
3.2 Базистік тор, базисті өлшеу және құру
Базисті құру үшін келесі жағдайларды орындау керек:
-базис мүмкіндігінше триангуляциялық тордың ортасында орналасуы керек және сырт қабырғаларындағы бұрыштар қосындысы 34-36 болатын ромбылық жүйеден тұрады. Базис ұзындығы 0,8-1,5 км, ал еңістігі 1/10-нан аспауы керек (1.6 - сурет).
φ бұрышының шамасы 36-тан кем болмауы тиіс. Базис ұзындығы қателігі
1:1 000 000 қалайтындай инварь сымдарымен өлшенеді. Базистік тор құру кезінде қажетті ұзындықпен дәлдікті керекті жақты тікелей жерде қысқа базистің негізінде ең аз уақытпен қаржы шығынымен алу үшін. Бір-біріне ұқсас n ромбтарынан тұратын ромбты базистік торда бір-біріне тәуелсіз 1,2,3,4,5 және 6 бұрыштар өлшенеді.
Бұл жұмыстың негізгі есептеулері уақыттың аз кетуімен жақ ұзындықтары мен өлшенген базис жақтарының дәлдігін есептеу.
1.6 - сурет. Базистік тор (қарапайым ромб)
Есептелу реті:
1) Шартты теңдеуді құру:
а) АВС
γ2+γ3+γ4+γ5-180°=0
б) АDC
γ1+γ8+γ7+γ6-180°=0
в) ВСD
γ4+γ5+γ6+γ7-180°=0
1=24° 5=24°
2=66° 6=66°
3=66° 7=66°
4=24° 8=24°
Тексерме шарты:
а) АВС
γ2+γ3+γ4+γ5-180°=0
66°+66°+24°+24°-180°=0
б) АDC
γ1+γ8+γ7+γ6-180°=0
24°+24°+66°+66°-180°=0
в) ВСD
γ4+γ5+γ6+γ7-180°=0
24°+24°+66°+66°-180°=0
Достарыңызбен бөлісу: |