Жоғарыда айтылғандардың барлығы дипломдық жұмыстың зерттеу тақырыбы мен өзектілігін айқындайды
Өрт жағдайын анықтау және бағалау
жүктеу/скачать 2.16 Mb.
|
| 2.2 Өрт жағдайын анықтау және бағалау
Өрт жағдайлары (ӨЖ) өндірістік нысандарда пайда болған, объектілердің жұмыс істеуіне, олардың персоналының және халықтың тіршілігіне әсер ететін, сондай-ақ жазатайым оқиғалардың салдарынан пайда болған өнеркәсіптік нысандарда, өртке қарсы объектілерде және орман алаңдарында өрттің ауқымы мен тығыздығын білдіреді. Өрт жағдайын анықтау, алдын ала айтылғандай, болжау әдістерімен және өртті барлау мәліметтеріне байланысты жүргізіледі. Өрт жағдайын бағалау келесі анықтамалармен байланысты: жекелеген элементтердің өртке әсер ету тұрақтылығы және жалпы көлемі; ғимараттар мен құрылыстардың жану және өрттің таралу мүмкіндігі; өрт жағдайының жекелеген элементтер мен жалпы жұмыс істеуіне, сондай-ақ халықтың тіршілік әрекетіне әсері; өртті оқшаулау және жою жолдары, күштері мен құралдары, тәсілдері. Өрт жағдайы келесілерге байланысты: өрт қауіптілігі өндірісінің санаттары; өртке төзімділік дәрежесі және ғимараттардың қабаттары саны; құрылыстың сипаты (тығыздығы); метеорологиялық жағдайлар (бұлттылық, желдің бағыты мен жылдамдығы, жыл маусымы); өрт қауіптілігі класы; өрт қауіптілігі өндірісінің санаттары мен ғимараттың өртке қарсы тұру дәрежесі. Құрылыс элементтерінің, ғимараттар мен құрылыстардың құрылымыныңөртке қарсы төзімділігі, олардың өртке ұшыраған кезінде өртке төзімділіктің шекті күйінежетпеу қабілеттілігі болып табылады. Осылайша, ғимараттың элементтері мен құрылымдарының өртке төзімділігінің негізгі сипаты өртке қарсы тұру шегі мен өрттің таралу шегі болып табылады. Өртке төзімділіктің шегі – өртке қарсы тұрақтылық жағдайының бірінің пайда болуына дейін уақыттың ұзақтығы: жану кезінде немесе жалынның өнімдерінің ғимаратқа еніп немесе жүктемелік қабілетінің жоғалуы (ғимараттың опырылуы) арқылы өтетін ғимаратта сызаттардың немесе тесіктердің пайда болуы. Ғимараттар мен құрылыстардың өртке қарсы төзімділігі құрылыс материалдарының қасиеттерімен анықталады, олардың отқа төзімділігіне байланысты үш топқа бөлінеді: Жанбайтын – бейорганикалық материалдар (кірпіш, бетон) және металл бұйымдары. Жануы қиын – органикалық толтырылған гипс және бетон бұйымдары, өртке қарсы препараттармен (антипирен) сіңдірілген ағаш. Жанатын – арнайы өңдеуге ұшырамаған барлық органикалық заттар. Ғимараттың тығыздығы ғимаратта өрттің дамуына айтарлықтай әсер етеді, өйткені ғимараттар мен құрылыстың орналасуына және олардың арасындағы қашықтыққа байланысты (кесте 3). Кесте 3 - Құрылыс тығыздығына байланысты ғимараттар мен құрылыстар арасындағы орташа қашықтық
ХҚН-да ғимаратының тығыздығы (Тғ) 30%-дан аспауы керек. Өндірістік ғимараттарда өрт жағдайын бағалау кезінде толық және нақты өрт жүктемесі маңызды рөл атқарады. Өнеркәсіптік ғимараттар мен құрылыстардағы өрттің толық жүктемесін жеңілдетілген формула бойынша анықтауға болады (1) мұндағы, Рпост - өрттің үнемі тұрақты жүктемесі (ғимараттарға кіретін және жануға қабілетті материалдар), Pпер - ауыспалы өрттің жүктемесі (жануға қабілетті заттар, материалдар, жабдықтар, жиһаз және т.б.). Үлесті өрт жүктемесі (Руд) – бұл құрылыс алаңының 1 м2 шаршы метріне келетін жанатын заттар мен материалдардың мөлшері. Өндірістік ғимараттардағы заттар мен материалдардың физикалық және химиялық қасиеттері ерекшеленетіндіктен, үлесті өрт жүктемесін анықтау үшін, олар ең қолайлы жанғыш материалға дейін азайтылуы керек, яғни ағаштың жану дәрежесіне сәйкес. Осы мақсатта толық өрт жүктемесін ағаштың жану жылуына жатқызады: (2) мұндағы Рпруд – келтірілген үлесті өрт жүктемесі; Pж - жалпы өрттің жүктемесі, МДж / м2; Qағаш - ағаштың жануының жылуы = 17 МДж / м2. Өртке төзімділік деңгейіне және ғимараттардың қабаттарының санына байланысты үлесті өрт жүктемесінің мәндері 4-кестеде келтірілген. Кесте 4 - Ғимараттың үлесті өрт жүктемесініңмәндері, Рпруд, кг / м2
Өндірістік ғимараттардағы өрттің түрі мен ұзақтығы өрттің нәтижесі бойынша анықталады. Ықтимал өрттің түрлері5-кесте бойынша берілген өрт жүктемесінің және құрылыстың тығыздығының мәндеріне сәйкес анықталады. Кесте 5 - Өрттің түрін анықтайтын параметрлер
Егер құрылыстың тығыздығы анағұрлым критикалық емес болса, онда қала құрылысы аудандарындағы ғимараттар мен құрылыстың өртке төзімділігі белгілі бір дәрежесінде жеке өрт шығуы мүмкін. Ғимараттың критикалық тығыздығы асып кетсе, үздіксіз өрттер мен өрт дауылдары орын алуы мүмкін. Өрт жағдайын анықтау өрттің көлемін және сипатын (түрін) анықтауға (жеке өрттің шығу көзі, үздіксіз өрттер, үйінділердегі өрттер, өрт дауылдары және т.б.) және өрт сөндіру құралдарының қауіпсіздігін анықтауды көздейді. Өрттің жағдайын бағалау өрттің жеке элементтер мен тұтастай алғанда объектінің жұмыс істеу тұрақтылығына әсерін анықтау, өртті локализациялау шекаралары және өрт сөндіру бойынша өрт құрылымдық бөлімшелері мен азаматтық қорғаныс бөлімшелерінің өрт аймағынан материалдық құндылықтар объектісінің қызметкерлерін эвакуациялау үшін ең қолайлы іс-әрекеттерді таңдау бойынша ұсыныстар әзірлеу мақсатында жүргізіледі және т.б. Жоғары температурадағы заттарға қашықтықтан термиялық (жылулық) әсер ететін жылу ағынының тығыздығы (qсің Вт/м2) және жылу сәулелену (t, с) әсер ету уақытымен анықталады. Сіңірілетін (жұтылатын) радиация ағынының тығыздығы qсің жалынның (факелдың) жылу ағынының тығыздығына және жылу сезімтал бетінің қаралық дәрежесіне (жұтылу қабілетіне) байланысты және qпогл = qф қатынасы арқылы анықталады. Қызудың максималды рұқсат етілген температурасы және әртүрлі беттерге арналған жылу ағынының критикалық тығыздығы (сәулелену қарқындылығы) 6 кестеден анықталады. Кесте 6 – Рұқсат етілген қызудың ең жоғарғы температурасы және критикалық жылу ағынының тығыздығы
Жану материалына, оған дейінгі қашықтыққа және желдің жылдамдығына (м/с) байланысты әр түрлі материалдардың жану мүмкіндігін жылу ағынының q (Вт/м2) тығыздығымен анықталады. Егер өрттің қайнар көзінен жылу ағынының тығыздығы q жанғыш материалдың qкр (qф> qкр) критикалық тығыздығынан үлкен болса, онда тұтану пайда болады. Ықтимал көздер мен сәулелендірілген материал арасындағы сәуле алмасуды есептеу өрт қауіпсіздігі формуласына (шартына) сәйкес жүргізіледі: (3) мұнда пр – келтірілген қаралық дәрежесі; C0 - абсолютті қара дененің сәулелену коэффициенті = 5,7 Вт/м2 К4; Tф – жалынның (факел) температурасы, K; Твозг - объекті материалының жану температурасы, К; 2,1 - жалпы сәулелену коэффициенті. Келтірілген қараңғылық дәрежесін (пр) келесі формуламен есептейді (4) мұндағы ф - факелдың қаралық дәрежесі (7-кесте); м - материалдың қаралық дәрежесі (7-кесте). Факелдың температурасы 7 кесте бойынша анықталады. Кесте 7 – Кейбір заттар мен материалдардың жалынының температурасы және қаралық дәрежесі
Сәулеленудің жалпы коэффициенті – факел ауданының 1/4 бөлігіндегі номограмма бойынша (5-сурет) анықталып, 4-ке көбейтілген сәулеленукоэффициенті. Номограммадағы кіріс деректері – а/L және b/L келтірілген факел өлшемдері, мұндағы - факелдың жарты биіктігі (м), ал b – факелдың жарты ені (м), ал L - сәулелендірілген бетке дейінгі қашықтық (м). Сурет 5 - Материалдар бетінің сәулелену коэффициентін анықтауға арналған номограмма ТЖС-пен (тез жанғыш сұйықтық) бірге резервуардағы жанып жатқан факел жалыныбиіктігінің диаметрі 0,7 құрайды, ал ЖС (жанғыш сұйықтық) үшін диаметріне тең ені 0,6 құрайды. Жылу ағынының тығыздығы желдің жылдамдығына байланысты екендігін ескеру қажет. Мәселен, жанып жатқан нысандардың ық жағынан жылу ағыны желдің жылдамдығы 2 м/с кезде 2 есе, ал 3 м/с болса, және одан да көп - 3 есеге артады. Формула (3) бойынша алынған факелдың жылу ағынының (qф) мәні (qкр) критикалықжылу ағынының тығыздығымен салыстырылады және егер qф>qкр болса, онда өрт пайда болады. Бұл жағдайда объектінің тұрақтылығын арттыру бойынша шаралар қабылданады. Өрт жағдайын бағалаудың соңғы сатысы төмендегілерді көрсететін нәтижелерді тұжырымдау болып табылады: - өрттің шаруашылық субъектісінің өндірістік қызметіне ықпалы, АҚБШЖ (апатты-құтқару және басқа да шұғыл жұмыстар) жүргізу және халықтың тіршілікәрекеті; - АҚ (азаматтық қорғаныс) өрт сөндіру бөлімшелерінің АҚБШЖ жүргізген іс-әрекеттеріне ең қолайлы нұсқалары; - халықты, өндіріс персоналын және АҚ қалыптастыру шаралары мен режимдері; - нысанның элементтерінің тұрақтылығын арттыру бойынша ұсынымдар. Осылайша, өрт жағдайын бағалау қорытындылары өрттің жағдайында жұмыс істейтін АҚ-ң қызметкерлерін және құрамдарын қорғауды ұйымдастыруға, сондай-ақ нысан элементтерінің тұрақтылығын арттыру жөніндегі шараларды қабылдау үшін негіз болып табылады. жүктеу/скачать 2.16 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||