Жоғарымектебі
жүктеу/скачать 4.86 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Мүктәрізділер
| ШҚУ Е Ф 010-22-09
Сары бас жылан (Natrix natrix) – су жыланның бір түрі. Негізінен Еуропаның суларында тараған. Еуропаның батыс, шығыс аймақтарындағы және Алакөл ойысы мен Балқаштың оңтүстік өңіріндегі өзен, көл жағалаулары мен батпақтарда тіршілік етеді. Денесі біршама ірі, ұзындығы 1 м-ден асады, басының екі жағында ашық түсті үлкен дақтар анық көрінеді. Жылдың сегіз айында белсенді. Бір маусымда 6 – 18 жұмыртқа салады. Негізінен қорегін аулауға кешқұрым немесе түнде шығады. Балықтармен, қосмекенділермен, ұсақ құстар және кеміргіштермен қоректенеді. Усыз жылан, сондықтан адамды шаққаны қауіпті емес, бірақ балықтардың жас шабағын жеп, зиян келтіреді. Мүктәрізділер (.Bryophyta) — жоғары сатыдағы автотрофты өсімдіктердің құрылысы қарапайым тобы. Қазба қалдықтары карбон кезеңінен белгілі. Үштік және төрттік кезеңдерде Мүктәрізділер құрлыққа тарап, ареалдары қалыптасты. Солтүстік жарты шардан тропиктік, қоңыржай аймақтарға дейінгі пайда болған шымтезектердің қалың қабаттарының қалыптасуы Мүктәрізділердің тіршілік әрекетіне байланысты. Құрлықтағы тіршілікке бейімделген алғашқы өсімдіктердің бірі. Мүктерде өткізгіш не тірек ұлпалары жоқ, сондықтан олардың көлемі шағын болады және тек ылғалды жерлерде ғана өседі. Мүктердің даму циклінде гаметофит басым болып келеді. Бұл сабақтары, жапырақтары және ризоидтары бар көпжылдық жасыл өсімдік. Мүк спорофиті- үлкен гаметофиттің жоғарғы жағындағы қауашақ, онда споралар жетіледі. Мүктер жер бетiнiң барлық жерлерiнде кездеседi. Әсiресе ылғалы мол жерлерде олар қалың болып өседi. Орманның батпақты жерлерiнде мүктер жер бетiн тұтас жауып жатады. Мүктердi ағаштан салынған үйлердiң шатырынан, ағаш дiндерiнен, тастардың, жартастардың бетiнен көремiз. А ғаш арасы (Xylocopa)- адамдарға өздерін жақсы көрмейді. Олар ұяларды ағаш палубаларда, подъездерде және үйлерде қазады, ал еркектер тынышсыз агрессивтілік танытуға бейім. Дегенмен, ұста аралары өздерінің жаман мінез-құлқына қарамастан, зиянсыз және өте жақсы тозаңдандырады. Ірі ұста аралары (500-ге жуық түрлі түр) тұқымдасқа жатады Ксилокопа. Бір қызығы, бұл жәндіктер Антарктидадан басқа барлық континенттерді мекендейді. Ағаш аралары өздерінің атауын ағаш өңдеу дағдыларынан алады. Бұл жалғыз аралар ұядағы туннельдерді ағаштан, әсіресе ағаштан жалаң және ауа райы жағдайында қазады. Бірнеше жыл ішінде ағаштың зақымдануы айтарлықтай кеңеюі мүмкін, өйткені аралар ескі туннельдерді кеңейтіп, жаңаларын қазады. Ұста аралары палубаларда, подьездерде және керндерде ұя салады, оларды адамдарға жақын орналастырады жүктеу/скачать 4.86 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|