Жусупова г. Е., Литвиненко ю. А., Жусупова а. И
Дәрілік өсімдік шикізатындағы биологиялық белсенді заттарының
жүктеу/скачать 2.25 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 2.2.2.1 Аминқышқылдар
| 2.2.2 Дәрілік өсімдік шикізатындағы биологиялық белсенді заттарының
негізгі топтарының жіктелуі, құрылысы, қасиеттері және табылуы Дәрілік өсімдік объектісінің терапиялық құндылығын оның құрамына кіретін синергиялық әсер ететін биологиялық белсенді заттар анықтайды. Сондықтан оларды ДӨШ идентификациялау кезінде анықтайды, бұл олардың жіктелуін, химиялық құрылымының ерекшеліктерін және қасиеттерін білгенде мүмкін болады. 2.2.2.1 Аминқышқылдар Аминқышқылдар құрамында азоты бар табиғи қосылыстардың маңызды класы болып табылады, сонымен қатар молекуласында амин (-NH 2 ) және карбоксил (-СООН) топтары бар бифункционалды органикалық қосылыстарға жатады. Амин және карбоксил топтарының бір-біріне қатысты орналасуына байланысты α -, β-және γ-аминқышқылдары болады. α -аминқышқылдарында амин және карбоксил топтары бір көміртек атомында орналасады, β-аминқышқылдарында-олар бір көміртекті атоммен бөлінген, γ-амин қышқылдарында осы функционалдық топтар арасында екі көміртек атомдары бар. Протеиногенді деп аталатын барлық ақуыздарда тұрақты кездесетін 20 аминқышқылы α-аминқышқылдары болып табылады, ағзада біріншілік метаболиттер болып табылады (Б қосымшасы, сур. Б-1). Олар генетикалық кодпен кодталады және трансляция процесінде ақуыздарға қосылады. α -амин қышқылдарының жалпы формуласы: Ұсынылған формулада С* ретінде бейнеленген көміртек атомы асимметриялық немесе хиральді көміртек атомын білдіреді, ол төрт түрлі атомдармен немесе атомдардың топтарымен байланысты, яғни төрт түрлі орынбасардан тұрады. Табиғи α-аминқышқылдарының жіктелуі 1-кестеде келтірілген. 1-кесте-амин қышқылдарының жіктелуі Аминқышқылдарының құрылымы Аминқышқылдарының толық және қысқартылған атауы pK a α- CO 2 H pK a α-NH 3 + pI* 1 2 3 4 5 Глицин (Gly) 2.3 9.8 6.1 Аланин (Ala) 2.3 9.9 6.1 Валин (Val) 2.3 9.7 6.0 Лейцин (Leu) 2.3 9.7 6.0 H 2 N CH R COOH 22 1-кестенің жалғасы 1 2 3 4 5 Изолейцин (Ileu) 2.3 9.7 6.0 Цистеин (Cys) 1.9 10.7 5.2 Метионин (Met) 2.1 9.3 5.7 Серин (Ser) 2.2 9.2 5.7 Треонин (Thr) 2.1 9.1 5.6 Аспарагин қышқылы (Asp) 2.0 9.9 3.0 Глутамин қышқылы (Glu) 2.1 9.5 3.1 Аспарагин (Asn) 2.1 8.7 5.4 23 Глутамин (Gln) 2.2 9.1 5.7 1-кестенің жалғасы 1 2 3 4 5 Лизин (Lys) 2.2 9.1 9.8 Аргинин (Arg) 1.8 9.0 10.8 Фенилаланин (Phe) 2.2 9.3 5.7 Тирозин (Tyr) 2.2 9.2 5.7 Гистидин (His) 1.8 9.3 7.6 Пролин (Pro) 2.0 10.6 6.3 Триптофан (Trp) 2.5 9.4 5.9 * – изоэлектрлік нүкте C NH 2 CH O OH 24 1-кестеде келтірілген мәліметтерден көрініп тұрғандай, онда көрсетілген табиғи α- аминқышқылдарының барлығы R (бүйірлік тізбектер) радикалының құрылысымен ерекшеленеді, бұл олардың әртүрлі физика-химиялық қасиеттерін негіздейді. α-аминқышқылдарын бүйір тізбектерінің құрылысы мен полярлығына байланысты үш топқа бөлуге болады, бұл ретте көрсетілген үш топта құрамында аминқышқылдары өзара байланысуы мүмкін: 1) майлы, ароматты және гетероциклді қатарлардың аминқышқылдары; 2) бейтарап, негізгі және қышқылды аминқышқылдары; 3) полярсыз (гидрофобты) және полярлы (гидрофильді) аминқышқылдары. 1-кестеде көрсетілген аминқышқылдарының жоғарыда аталған топтарының әрқайсысын егжей-тегжейлі талдайық. жүктеу/скачать 2.25 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|