Қорытынды
Мектеп математика курсында теңдеулер мен теңсіздіктер және олардың жүйелеріне байланысты материалдар математиканың негізгі бөлігін құрайды, өйткені теңдеулер мен теңсіздіктер және олардың жүйелері математиканың әр бөлімдерінде және маңызды қолданбалы есептерді шығаруда кеңінен қолданылады. Осыған орай оқушыларды мектеп қабырғасында теңдеулер мен теңсіздіктер желісінің қолданбалық, теориялық-математикалық желілермен байланысын құру бағыттарын игерту мәселесі теңдеулер мен теңсіздіктерді шешуге үйрету материалдарын талдау мен сапалы игерту мәселесімен тығыз байланысты.
Пайдаланылған әдебиттер
https://www.rusnauka.com/15_KPSN_2015/Matemathics/4_193819.doc.htm
Кіріспе
Сендер білесіңдер, 25 санының арифметикалық квадрат түбірі 5-ке тең, өйткені 5 2 = 25. а санының квадрат түбірі квадраты а санына тең болатын қандай да бір сан. Тура осылай а санының п-ші дәрежелі түбірінің анықтамасын беруге болады.
Анықтама. а санының п-ші дәрежелі түбірі деп п-ші дәрежесі а санына тең болатын b санын айтады.
Мысалы, 27 санының үшінші дәрежелі түбірі 3-ке тең: 27 3 3 , өйткені= 3 27 3 .= п-ші дәрежелі түбір анықтамасындағы түбір көрсеткішінің жұп және тақ болатын жағдайларын жеке қарастырайық. п жұп сан болса, онда 0³ а =b n , тек қана оң сан, себебі кез келген санның жұп дәрежесі теріс емес сан болады. Демек, жұп дәрежелі түбір таңбасының ішіндегі а саны теріс сан болуы мүмкін емес. Егер түбір көрсеткіші п тақ сан болса, онда кез келген саннан п-ші дәрежелі түбірді есептеуге болады.
Бұл жағдайда b а n = теңдігіндегі а және b сандарының таңбалары бірдей, яғни оң саннан оң, теріс саннан теріс түбір шығады.
Мысалы, 1) 32 2, себебі- = -5 32 5) 2( ;- = - 2) 64 4, 3 = себебі 4 64 3 .= а санының п-ші дәрежелі түбірі х-ке тең болсын. Онда анықтама бойынша х а n = теңдеуін аламыз. п жұп болғанда, х а n = теңдеуінің (мұндағы х а n 1¹N , n Î , n= ) a-n және n a екі түбірі, ал п тақ болғанда n a шамасына тең бір түбірі болады.
Мысалы, 7 және -7 сандары х 4 = 2301 теңдеуінің түбірі болады, өйткені 74 = 2301 және (-7)4 = 2301.
Анықтама. Теріс емес а санының п-ші дәрежелі арифметикалық түбірі деп п-ші дәрежесі а санына тең болатын b санын айтады. NÎn және NÎk болғанда а және b теріс емес нақты сандары үшін п-ші және k-ші дәрежәлі түбірлердің мына қасиеттері орындалады:
1) a) a ( n n = 2) b× a =n n n ab 3) nk k n a=a 4) n n n b a b a = 5) ) ( n k k a=n a 6) a=n k nk a
Мұнда а саны - п-ші дәрежелі түбір таңбасының ішіндегі сан, п – түбірдің көрсеткіші және , b саны а санының п-ші дәрежелі түбірі.
Достарыңызбен бөлісу: |