ТӘЖІРИБЕ № 2. Шексіз шағылу
Егер біз айнаның алдына тұраттын болсақ, онда біз өзіміздің ғана кескінімізді көре аламыз. Егер біздің жанымызға тағыда бір адам тұратын болса, біз айнадан екі кескінді көре аламыз. Ал егерде біз бір емес, екі айнаны қолданатын болсақ, онда айнада дененің бір, екі, үш немесе оданда көп кескінін көруге болады. Оны дәлелдеу үшін келесі тәжірибелерді жасаймыз.
Мен екі айна мен апельсинді аламын. Айналарды белгілі бір бұрыштар (1800, 1200, 900 және 600) бойынша орналастырамыз. Ал егер екі айнаны бір-біріне қарама-қарсы қойып, екеуінің арасына денені қоятын болса, дененің шексіз кескінін алуға болады (3-7 сурет).
600 900
3-сурет 4-сурет
Паралель 180
5-сурет 6-сурет
Егер үш айнаны теңбүйірлі үшбұрыш етіп орналастыратын болсақ, онда да шексіз кескін алуға болады. Ол кескін бізге калейдоскоп ойыншығында кескінді еске түсіреді.
Демек егер екі айнаны белгілі бір бұрышпен қойсақ, өзінің бірнеше кескінінді көруге болады. Ал егер параллель қойсақ, онда шексіз кескінді көруге болады.
7-сурет
ТӘЖІРИБЕ № 3. Айнаның жылу сақтау қасиеті
Бұл түсінікіті дәлелдеу үшін біз біреуінің шыны сауыты айнадан жасалған, екіншісінің шыны сауыты металдан жасалған екі термосты алып, іштеріне қайнаған су құйып, бірнеше сағатқа қалдырамыз.
Біраз уақыт өткен соң термостардың ішіндегі суларды тексеретін болса, айналық сауыты бар термоста судың әлі де ыстық екендігін, ал металл сауытты термостың ішіндегі судың жылынып қалғандығын байқаймыз. Бұл тәжірибе бізге айнаның жылуды шағылдыратының дәлелдейді.
8-сурет
ТӘЖІРИБЕ № 4 Күн қояндары
Жаздың ыстық күндері кез келген мезетте Күн қоядарын ұстауға болады. Ал осы физикалық құбылыс қалай түсіндіріледі?
Ол құбылысты түсіну үшін біз келесідей тәжірибе жасап көреміз. Тәжірибе үшін бізге ауа шары, CD- дискісі және фонарь шамы керек (9-сурет).
Бұл жерде фонарик Күннің рөлін атқарса, дисктер айнаның рөлін атқарады. Егер біз шарға қаншалықты диск бөлшектерін жабыстыратын болсақ, соншалықты жарықтың шағылғандғын байқаймыз. Демек осы тәжірибеден айнаның негізгі қасиетін, яғни жарық пен денені шағылдыратындығын көруге болады. [3]
9-сурет
Достарыңызбен бөлісу: |