1.2 Кеңістік пен уақыт жөніндегі классикалық түсініктер. Кеңістік пен уақыт туралы постулаттар.
Кез – келген механикалық процесс кеңістікте уақыттың өтуімен байланысты өтеді. Кеңістік пен уақыт жөніндегі түсінік әрқашан өзгеріп, дамып отырады. Классикалық механикада кеңістік изотропты, яғни кеңістіктің физикалық қасиеттері барлық таңдап алынған бағытта бірдей. Сонымен қатар классикалық механикада кеңістік біртекті, яғни оқиға өтетін кеңістік барлық бағытта табиғаты бірдей, тығыздықтары өзгермейді.
Классикалық механикада уақыт – абсолют, яғни тоқтап қалмайды, кері жүрмейді. Сонымен қатар уақыт біртекті әрі изотропты, яғни барлық бағытта уақыт бірдей өтеді. Классикалық механикада уақыт пен кеңістік жайлы келесі постулаттар бар.
1 – постулат: Классикалық механикады макроскаопиялық денелердің қозғалысын сипаттайтын физикалық шамаларды кез – келген дәлдікпен бір уақытта өлшеуге болады. Бұл дегеніміз өлшеу процесі кезінде қондырғы мен макроскопиялық денелердің өзара әсерін қарастырмайды ( әсер өте аз болады). Сондықтан өлшеу процесі макроскопиялық денелердің қозғалысын өзгертпейді.
2 – постулат: Классикалық механикада процесс ұзақтығы бір – бірімен салыстырғанда тәуелсіз қозғалатын барлық санақ жүйелерінде бірдей болады.
(1)
Мұндағы :
және
1 процестің әртүрлі санақ жүйелерден ұзақтығы. Бұл постулаттар 2 оқиғаның арасындағы уақыт интервалының абсолюттілігін көре аламыз. 2 –ші постулат қозғалыстың сипатына тәуелсіз периодты сағаттардың бар екендігін және оның қоғалыстағы кез –келген санақ жүйесінен басқа санақ жүйесіне көшкенде өзгермейтіндігін көрсете алады. (1) - өрнекке сәйкес барлық санақ жүйе ретінде бірдей кооринаталар басын таңдап ала аламыз және барлық санақ жүйелері үшін 1 уақыт координатасын енгізуімізге болады.
3- постулат: Классикалық механикада кез – келеген екі нүктенің арақашықтығы берілген уақыт моментінде барлық санақ жүйесінде бірдей
Дербес жағдайда екі шексіз жақын орналасқан нүктелер арақашықтығы мына теңдікпен анықталады:
Бұл постулат кеңістік интервалының абсолюттілігін көрсетеді.
Достарыңызбен бөлісу: |
