1.3. Жанар-жағармай қоймасының негізгі технологиялық параметрлерінің мінездемесі
Сұйық қоймалар
Сұйық қоймалардың негізгі параметрлері.
1.3.1 кесте
№
|
Сұйық қойма түрі
|
Көле
мі
,м
|
Диа
метрі,
мм
|
Биік
тік,
м
|
жуандығы
|
Сақтау қақпағы
түйір
|
Шатыр жуанды
ғы
|
Демалу қақпа
ғы
|
Заттың түрі
|
1
|
Жерүсті тігінен
|
3000
|
19000
|
12
|
6
|
1
|
4
|
1
|
Ст3
|
2
|
Жерүсті тігінен
|
400
|
8500
|
8,25
|
4
|
1
|
4
|
1
|
Ст3
|
3
|
Жерасты көлденең
|
75
|
4,58х3,9
|
3,9
|
3
|
-
|
3
|
1
|
Ст3
|
Құбырлар
Құбырлардың негізгі параметрлері.
1.3.2 кесте
№
|
Құбырлар аймағы
|
Ұзын
дығы,м
|
Диаметрі,
Мм
|
Қа
бырға қалың
дығы,мм
|
Зат
тың түрі
|
Зат
тың мық
ты
лығы,кг/м
|
Сызық коэф.
а10 к
|
Модульдік мықтылығы
Е*10 Па
|
Жылу
Өткізгіш
тік,
Вт/)м*К)
|
1
|
АИ-93,92 ден сорғыға беру сызығы
|
21,5
|
159
|
5
|
Ст3
|
7850
|
10,8
|
32,2
|
460
|
2
|
Дизельді жанар жағармайды сорғыға жіберу сызығы
|
21,5
|
159
|
5
|
Ст3
|
7850
|
10,8
|
32,
|
460
|
3
|
АИ-76,80ді сорғыға жіберу сызығы
|
21,5
|
219
|
6
|
Ст3
|
7850
|
10,8
|
32,2
|
460
|
4
|
ДТ сорғыдан сұйық қоймаға жіберу сызығы
|
36,15
|
159
|
5
|
Ст3
|
7850
|
10,8
|
32,2
|
460
|
5
|
АИ-93,92 сорғыдан сұйық қоймаға жіберу сызығы
|
49,8
|
159
|
5
|
Ст3
|
7850
|
10,8
|
32,2
|
460
|
6
|
АИ-76,80 сорғыдан сұйық қоймаға жіберу сызығы
|
16-45
|
219
|
6
|
Ст3
|
7850
|
10,8
|
32,2
|
460
|
7
|
АИ-93,92 эстакадаға жіберу сызығы
|
28-33
|
108
|
4
|
Ст3
|
7850
|
10,8
|
32,2
|
460
|
8
|
АИ-76,80 эстакадаға жіберу сызығы
|
34-58
|
159
|
5
|
Ст3
|
7850
|
10,8
|
32,2
|
460
|
9
|
ДТ эстакадаға жіберу сызығы
|
44,15
|
108
|
4
|
Ст3
|
7850
|
10,8
|
32,2
|
460
|
10
|
Майды №1 майблогына жіберу сызығы
|
17,8
|
159
|
5
|
Ст3
|
7850
|
10,8
|
32,2
|
460
|
11
|
Майды №2 майблогы
на жіберу сызығы
|
20,9
|
159
|
5
|
Ст3
|
78507850
|
10,8
|
32,2
|
460
|
Теміржолдың құймалы эстакадасы.
Жұмыс қызуы-20*С
Эстакаданың ұзындығы-72м
Бір уақытта қуылатын цистерналардың саны- 6 түйір
Маршруттың салмақ көтеру мүмкіндігі- 440 т
Маршруттың көлем өсімі- 60 м 3- 360 м 3
Сорғының өнімділігі- 270м 3/с
Жұмыс қысымы- 2МПа
АСН-12 автоцистерналардың герметикалық құманың орналастыруы.
Тіреушінің өнімділігі-16,7л/с
Электроқозғалтқыштың қуаттылығы-1кВт
Жұмыс қызуы- 20*25С тан
Жұмыс қысымы- 2,5МПа
2 бөлім. Жанар-жағармай қоймасындағы өртжарылғыштық аймақтардың пайда болуының сарапталуы
2.1. Аппараттардың ішіндегі қалыпты жұмыс жағдайдағы жарылысқа қауіпті ортаның бағалануы
Бу-ауа көлеміндегі жұмыс қысымында буды шоғырлануын анықтау мақсатында осы қысымды оттың қысым шектелуімен салыстырып келесі шешімдерді шығару керек:
TНПВ- t < tР, tВНП + t
мұнда tнпв, tвпв- жоғарғы және төменгі жалынның таралу шектері;
Өртке қауіпі бар булардың бағалану қорытындысы келесі 2.1.1 кестеде келтірілген.
Өрт қауіпті булардың бағалануы.
2.1.1кесте
№
|
Аппарат аты, жанғыштың түрі
|
Бу-ау аумағының саны
|
Жұмыс қызуы
|
Жалынның жайылу қызуы
|
Жанғыштың аппараттағы аймағы жайлы
|
1
|
Төменгі төгу-құю құралы
|
Жоқ
|
20
|
-35
|
-17
|
Жоқ,құрылым геометриялық
|
2
|
Жоғарғы төгу-құю құралы
|
Жоқ
|
20
|
-35
|
-17
|
Жоқ,құрылым геометриялық
|
3
|
Автоцистернге құятын төгу-құю құралы,3000 м3 көлемі
|
Жоқ
|
20
|
-35
|
-17
|
Жоқ,құрылым геометриялық
|
4
|
АИ-93,92 ден сорғыға беру сызығы
|
Жоқ
|
15
|
-35
|
-17
|
Жоқ,құрылым геометриялық
|
5
|
АИ-76,80ді сорғыға жіберу сызығы
|
Жоқ
|
15
|
-35
|
-17
|
Жоқ,құрылым геометриялық
|
6
|
Дизтопливаны сорғыға жіберу сызығы
|
Жоқ
|
15
|
54
|
98
|
Жоқ,құрылым геометриялық
|
7
|
Мұнай өнімін қабылдайдын поршен сорғысы
|
Жоқ
|
25
|
-35
|
-17
|
Жоқ,құрылым геометриялық
|
8
|
Орталық сорғы
|
Жоқ
|
15
|
-35
|
-17
|
Жоқ,құрылым геометриялық
|
9
|
Ваакумдық сорғы
|
Бар
|
15
|
-35
|
-17
|
Жоқ,tжұм >tвнп 10
|
10
|
ДТ сұйық қоймасы,көлемі3000 м3
|
Бар
|
15
|
54
|
98
|
Жоқ,tжұм >tвнп 10
|
11
|
Жанармай АИ-76,80 мен сұйық қойма,көлемі400м3
|
Бар
|
20
|
-35
|
-17
|
Жоқ,tжұм >tвнп 10
|
12
|
Жанармай АИ-76,80 мен сұйық қойма,көлемі200м3
|
Бар
|
20
|
-35
|
-17
|
Жоқ,tжұм >tвнп 10
|
13
|
Жанармай АИ-76,80 мен сұйық қойма,көлемі3000м3
|
Жоқ
|
15
|
-35
|
-17
|
Жоқ,tраб >tвнп 10
|
14
|
ДТ эстакадаға жіберу сызығы
|
Жоқ
|
15
|
54
|
98
|
Жоқ,құрылым геометриялық
|
15
|
АИ-93,92 сорғыдан сұйық қоймаға жіберу сызығы
|
Жоқ
|
15
|
-35
|
-17
|
Жоқ,құрылым геометриялық
|
16
|
АИ-93,92 сорғыдан сұйық қоймаға жіберу сызығы
|
Жоқ
|
15
|
-35
|
-17
|
Жоқ,құрылым геометриялық
|
17
|
Автоқұйғы эстакадасына сорғыдан құю сызығы АИ-93,92
|
Жоқ
|
15
|
-35
|
-17
|
Жоқ,құрылым геометриялық
|
18
|
Автоқұйғы эстакадасына сорғыдан құю сызығы АИ-76,80
|
Жоқ
|
15
|
-35
|
-17
|
Жоқ,құрылым геометриялық
|
19
|
Дт сызығы сорғыдан автоқұйғыға
|
Жоқ
|
15
|
-35
|
98
|
Жоқ,құрылым геометриялық
|
20
|
Сорып алатын филтрлер
|
Жоқ
|
15
|
-35
|
-17
|
Жоқ,құрылым геометриялық
|
21
|
Майды №1 майблогына жіберу сызығы
|
Жоқ
|
40
|
-35
|
-17
|
Жоқ,құрылым геометриялық
|
22
|
Майды №2 майблогына жіберу сызығы
|
Жоқ
|
40
|
-
|
-
|
Жоқ,құрылым геометриялық
|
23
|
Маймен сұйық қойма,көлемі75 м3
|
Жоқ
|
10
|
10
|
|
Жоқ,құрылым геометриялық
|
Қорытынды: Технологиялық жабдықтауларда өртке қауіпті ортада жүргізілген сараптаулардың қорытындысы бойынша келесі жағдай анықталды: қалыпты жұмыс кезінде ешқандай жабдықта өртке қауіпті қоспа пайда болмайды. Бірақ қыс уақытында сұйық қойманың жұмыс қысымы -250*С ге дейін түсіп кетсе, бекітулі қоймаларда өртке қауіпті қоспалардың пайда болу қаупі байқалады.
2.2. Көлденең құрышты сұйық қоймалар. Тік құрыштан жасалған сұйық қоймалар.
Аппараттың ішіндегі тік құрыштан жасалғансұйық қоймалардың құрылысын бу газ-әуе ортада жарылыс болған жағдайдағы тұрақтылығының бағалануы.
Жанармай сақталу кезінде тұтану төменгі қысымда болса үлкен қауіп-қатер көрсетеді. Жанармай атмосферада ашық айнамен тікелей байланысты.
Жанармай сақталу кезінде үлкен өрт болу қауіпін мынандай жағдайларда туындатады. Егер төменгі қызуда жанармайдың айнасы атмосферамен байланысты болса,жанармайдың қызуы төмен болып будың шоғырлануы 0 ге түсіп өрт тұтану аймағына өтеді. Жоғарыда айтылған жанармайдың «қауіпті» құрмаын жабық сұйық қоймаларда сақтаса,оның қауіпсіздігін жасауға болады. Газ аумағында бензин құйылған сұйық қоймалардың өрттен сақтап қалу шартының жалғыз мүмкіндігі-ол будың жұмыс жағдайдағы шоғырлануынын тұтануын жоғары шекте ұстап қалады.
Газ аумағындағы сұйық қоймалардыңөрт қауіпсіздігінмынандай жағдайларда сақталады.қоршаған ортанын дұрыс қызуы болсамұнай өнімі қозғалыссыз күйде болса, сұйық қоймадағы жанармайдың ең жоғарғы деңгейі қауіпсіз болып саналады. Газ аумағындағы жанармай сұйық қоймаларда өрт қауіпсіздігінен ауытқуы келесі жағдайлардан болады:
-
Қыс уақытында қоршаған ортаның жағымсыз қызуында будың шоғырландыруы өрттін тұтану аймағында болса.
-
Жанармай айдау кезінде жанғыш қоспалар ауа және газ аймағында пайда болған жағдайда.
Сұйық қоймалардағы жарылу барысындағы 3000м 3 көлеміндегі жанармайдың күш қуатын анықтайық.
В= D/D=1519415188=1.0004<1.5
Яғни, күш қуаты мына формуламен анықталады.
β = Dн /Dв = 15194/15188 = 1,0004 < 1,5
Мұнда:
Р= сұйық қойманың орталық қысымы,Па;
C=сұйық қойманың қабырғасының қалыңдығы,м;
S=коррозияға қосымша ,м (таттану)
Ф=жапсардың мықтылық коэффиценті;
Дв=сұйық қойманың ішкі диаметрі.
[δ] = η. δ доп. = 0,9.82.106 = 74 Мпа;
δ = 747 Мпа > [δ] =74 МПа
Сұйық қойманың 400м3 көлеміндегі жанармайдың жарылыс кезіндегі күш қуатын анықтайық.
Яғни, күш қуаты келесі формуламен анықталады:
[δ] = η. δ доп. = 0,9.55,5.106 = 49,9 МПа;
δ = 554,4 МПа > [δ] =49,9 МПа
Қорытынды. Есептей келе мынаны анықтадық: егер сұйық қоймада өртке қауіпті шұғырланудың пайда болып және жану орталығының көзі болса, сұйық қоймадағы жанармай күш қуаты жоғарғы қысымды көтере алмайды.
2.3.Эксплуатация кезінде жанғыш заттардың еш бұзылусыз сыртқа шығуындағы өртқауіпсіздігінің бағалауы мен алдын алу шараларын жоспарлау.
2.3.1. Мұнай өнімдерінің сұйық қоймалардан шығу кезіндегі жанар-жағармай қоймасындағы дайындықтың бағалануы.
Сұйықтықтың денгейі өзгеруі барысында немесе газ кеңістігінің қызуы өзгерген жағдайда сұйық қойманың жұптары үрлемелі құрылымдар арқылы атмосфераға шығарылып қалады. Сұйық қойманың демінің таусылуы мұнай өнімдерінің булануынан,қоршаған орнаның ластануынан және бу әуе жанғыш қоспасының сұйық қойма аумағында пайда болуынан болады.
t тб > tнтп барлық сұйық қоймалар мен жанармайларда болғандықтан, оларға «үлкен дем» циклы үшін сыртқа қанша бу шығуын және өртке қауіпті қоспаның олардың әрқайсысында қанша көлемде пайда болатынын анықтап алу қажет.
Жанармай мен сұйық қойма 3000м 3. «Үлкен дем» арқылы атмосфераға шығатын сұйық қойманың жаңғыш будың көлемі мен есептегенде шығатын формула мынау:
Мұнда:
V- бензиннің сұйық қоймаға құйылатын көлемі;
Pp-сұйық қойманың жұмыс қысымы;
Tp-сұйық қойманың қызуы;
- будың қанық көлемді бөлігі
Мұнда:
Ps-жанармайдың жұмыс қалпындағы қанық көлемді қысымы:
Мұнда:
A,B,Ca- Антуанның тұрақты теңестіруі
t- жанармай буының қызуы
P- ортақ қысым жүйесі
M- жанармай буының молекулалық массасы.
Өртке қауіпті аймақтағы жанармай буының сұйық қоймадан шығу көлемін мына формуламен есептейміз:
Мұнда:
Vв- жанармай буының жарылысқа қауіпті аймағынан шығу мөлшері
Q- тыныс құралдарынан бөлінетін жанармай мөлшері:
Мұнда:
G-бір циклде құралдардан бөлінетін жанармай буының мөлшері
N-циклдің бір сағат ішіндегі саны
B-жабдықтың жұмыс ұзақтылығы
-төменгі тұтанудың бір жерде жиналу шегі
Мұнда:
Vt- келесі қызу мен қысымның молекулалық газының көлемі мен салмағы:
х = 6,8 . Vн . Ибастап/И . φн . Н = 6,8 . 5913/5 . 41,66 . 11,32 = 32
Жер бетіндегі болат сұйық қойманың ең жоғарғы тік көлемі төменгі формуламен анықталады:
Х=6,8 V4 Ннаг И Фн= 6,8 5913/5*4:66011,32=32 м
Мұнда:
V- қақпақтағы қоспаның жұмсалуы
Фшығ- қоспадағы бастапқы будың шоғырлануы
И- желдің жылдамдығы
Н- желдің сыртқа шығу биіктігі
Сұйық қойма көлемі 400 м3.
х = 6,8 . Vн . Ибастап/И . φн . Н = 6,8 . 3599/5 . 41,66 . 8,25 = 19 м
Қорытынды: Жанармайы бар сұйық қоймадан булы газ шыққанда демалуға арналған құрылғының үстінде жарылысқа қауіпті бұлт пайда болады, оның радиусы сұйық қойманың көлеміне, оның биіктігіне және желдің жылдамдығына байланысты. Соған сәйкес 3000 м 3,400м, көлемде су қоймасы 32м,19 м газбен ластанған аумақты құрайды.
2.3.2. Жанар-жағармай қоймасының құймалы-төкпелі эстакада кезіндегі аумақтың газдылық эстакаданың бағалануы
Теміржолда төгу-толтыру сараптаулар көрсеткіші олардың өрт аумағындағы екінші ең қауіпті аймақ екенін көрсетеді.
Екі жақтақ эстакада жұмыс кестесінің шоғырлану графикасы жер үстіндегі жоғарғы шекті шоғырлану нүктесі екенін көрсетті. Шоғырлану мінездемесі бойынша цистернаның қылтасынан шыққан бу төменге түскен және олар іргелес территорияларға көлденең бағыт бойынша жайылып кеткен.
Себуге жағымды булардың шарты бойынша газдылықтың тез төменге түсіп кетуінен біркелкі шоғырлану байқалады. Себуге қолайсыз жағдайда мұнай өнімдерінің ауыр булары жерде жинақталып қалады және жоғарылаған сайын шоғырлануы төмендейді. Булардың 1 метр жоғарыда шоғырлануы 70% дейін жер үсті шоғырлануын құрайды.
«Жабық» құймалы құралдар осындай жағдайларда эстакаданың қауіпсіздігін сақтайды. Цистернаның ашық қалтасы арқылы жанармайды буәуе қоспасы арқылы атмосфераға шығарудан жағдайлар эстакаданың қалыпты жағдайындада туындауы мүмкін. Газдылық деңгейіне желдің жылдамдығы әсер етеді.
Егер жел 2 м/с көп болса өртке қауіпті жағдай деп есептеп, қажетті талаптар орындалады. 2 м/с жоғары жел болғанда өртке қауіпті жағдай эстакадада болу мүмкіндігі төмен.
Төгу-құю эстакадалардың өртқауіпсіздігін бағалау үшін будың шоғырлануының бу қоспасының ішіндегі өзгеру жолын білу керек.
Көптеген авторлардың осы құбылысты зерттеу нәтижелері мына суретте көрсетілген.
Теміржол цистернасын жанармаймен толтырған жағдайындағы 1 қисық сызық Н.Н.Константиновтың тәжірибесінен алынған.
Қылтасында жанармай буларының шоғырлануының өзгерту графикасы.
Сурет 2.3.2.1.
Цистерналардың толтырылуы
1-ашық қойма кезінде
2-ортаңғы шоғырлану
3-жабық құйма кезінде
Жаңа табылған шоғырлану мұнай өнімінің үстіндегі будың жоғарғы шоғырлануынан анықталады. Егер ол цистернаны толтырған кезде одан алыс орналасса және сыртқы газдануға қатыспаса.
Сол себептен будың орта шоғырлануы эстакаданың газдалу деңгейін анықтап бере алмайды. 2 және 3 қисық сызықтар В.Б.Галеев және В.С.Яблонскийдің жұмыстарының мәліметтері бойынша бензиннің ашық және жабық қуылуына сәйкес. Графиктен көрінгендей ашық құйылым кезінде (2 қисық сызық) газдалған ауада будың көлемі толтыру кезеңінің бастапқы қызуында тез өседі. Бұдан біз ауаның газдалғаны жоғарғы деңгейде екенін байқаймыз, сол себептен сұйық қойманы ашық ағыммен толтырмаймыз. Шоғырлану жай қалыпта басталып, операцияның соңында молықтыру жағдайына жетеді.
Төгу және толтырту құралдары өртқауіпсіздігінің талабына сәйкес келмейді, себебі «демалатын» техниқалық құралдар атмосферамен төгу коллекторлары және цистерналардың қылтастары арқылы байланысады, олар арқылы бу сыртқа шығады. Сол себептен аумақтың газдануына қарсы жүргізілетін жұмыс техникалық құралдарды герметикаландырудан басталу керек.
Достарыңызбен бөлісу: |