Кодексіне түсіндірме жалпы және Ерекше бөліктер алматы «жеті жарғЫ» 2015

407
 
§1. Экономикалық қызмст саласындагы кылмыстык кукык 
бузушылыкіардың жалпы сипаттамасы 
Қылмыстық кодекстің 8-тарауы «Экономикалық қызмет саласындағы қылмыстық куқық 
бузушылықтың» арналган. 
Осы тарауга енген қылмыстық қуқық бузушылықтардың топтық объектісі экономикалық қызмет 
саласын қуқықтық жолмен реттейтін өзара біртектес қогамдық қатынастардың тобы болып 
табылады. Осы тарауга енген кылмыстық қуқық бузушылықтардың барлыгы дерлік экономикалық 
кызметтің әр түрлі саласында көрініс табады. 
Қылмыстық құқық бұзушылықтың тікелей объектісі - экономикалық қызмет сала- сын реттейтін 
нақты қоғамдық қатынастар болады. Кейбір накты қылмыстық қуқық бұзушылықтардың қурамы 
қосымша тікелей объектіге кол суғуы мүмкін. 
Көптеген экономикалық қызмет саласындагы қылмыстық құқық бұзушылықтардың белгісі - 
оның заты болып табылады. Мысалы: жалған ақша немесе бағалы қағаз (231-бап); тауарлык белгі 
(222-бап); осы топқа жататын қылмыстық куқык бұзушы- лықтардың объективтік жагы эрекет 
немесе әрекетсіздікпен сипатталады. Біршама экономикалық қызмет саласындагы қылмыстық құқық 
бұзушылықтардың құрамының міндетті белгісі - қоғамға қауіпті іс-эрекеттерді істеу тэсілі болып 
табылады. Мысалы: экономикалық контрабандыны істеу тәсілдері (234-бап); салық төлеуден 
жалтару (244, 
245- баптар); кеден төлемдері мен алымдарын төлеуден жалтару тәсілдері (236-бап). 
Көптеген кылмыстык қуқық бұзушылыктардың объективтік жағының белгісі - қогамға қауіпті 
зардаптың - зиян келтірудің орын алуы болып табылады. Зиян келтіру - едәуір, ірі, аса ірі болуы 
мүмкін, бұларга тиісінше түсінік кейбір баптардың ескертуінде берілген, (Мысалы, 214, 215, 221-
баптар). 
Субъективтік 
жагынан 
экономикалық 
кызмет 
саласындағы 
кылмыстық 
қуқық 
бузушылыктардың барлыгы кінэнің қасақаналық түрімен жүзеге асырылады. Бул тұргыдагы 
қылмыстардың ішінде бірде-бір абайсыздықпен істелген қылмыстық құқык бұзушылык қурамы жоқ. 
Бірақ жекелеген кылмыстык куқық бузушылық түрлері кінэнің екі нысанымен жасалады (іс-әрекетті 
касақаналықпен, ал қоғамга қауіпті зардапты абайсыздыкпен). Мысалы, 230-бап. 
Қылмыстык куқық бузушылықтың субъектісі - жалпы, сондай-ак арнаулы субъект болуы 
мүмкін. Осы тараудағы барлық қылмыстық қуқықбұзушылықтар үшін субъектінін жауаптылығы 16-
жастан басталады. 
Экономикалык қызмет саласындагы қылмыстық қуқық бузушылықтардың арнаулы субъектілері 
болып кызмет бабын пайдаланып жасаған мемлекеттік органның лауазым- ды адамдары, сондай-ақ 
коммерциялық немесе басқа уйымдардың баскарушылары не- месе жеке кәсіпкерлер танылуы 
мүмкін. 

жүктеу/скачать 7.26 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: