Бір орталықтан басқарылатын жергілікті компьютер желісі (шиналық топология)

Бір орталықтан басқарылатын жергілікті компьютер желісі (шиналық топология) :

• Мұнан әрбір компьютердің (жұмыс станцияларының) тек сервер арқылы ортақ принтерді пайдаланып, ортақ дискідегі мәліметтерге қол жеткізіп, басқа желілермен байланыса алатынын көреміз.

• ДИСКІЛЕР

• СЕРВЕР

• ПРИНТЕР

• МОДЕМ

• БАСҚА ЖЕЛІЛЕРМЕН БАЙЛАНЫСУ АРНАЛАРЫ

• қызмет саласына қарай: банк желісі, ғылыми мекемелер желісі, университет желісі, т.б.;
• жұмыс түріне байланысты: коммерциялық немесе тегін желі, корпоративті және жалпы мақсаттағы желілер;

• Желілерді жіктеудің басқа да түрлері бар, мысалы:

• атқаратын қызметіне байланысты:
• есептеу желісі - берілген мәліметті өңдеу тәсіліне қарай басқару есептерін шығаруға арналған;
• информациялық желі - тұтынушылардың сұранысы бойынша әр түрлі мәлімет алуға арналған;
• аралас желі – есептеу және информациялық функциялар қатар орындалатын желілер, т.б.

3. Желінің негізгі программалық және аппараттық компоненттері

• Желі құрамындағы негізгі элементтер:
• Компьютерлер: (ПК; ноутбуктер; мэйнфреймдер).
• Коммуникациялық жабдықтар: (коммутаторлар; маршрутизаторлар; байланыс арналары).
• Операциялық жүйелер: (Windows; Novell NetWare; Unix).
• Желі қосымшалары: (желілік принтер; желілік диск; мәліметтер базасы).

• А) Компьютердегі стандартты аппараттық жабдықтамалар – желі тұтынушысының шеткі жүйесі болып табылатын компьютер немесе терминалдық құрылғы (кез келген мәлімет енгізу-шығару немесе информация бейнелеу құрылғысы). Олар хост-машина-мен байланысады. Хост-машина деп желі тораптарында (түйіндерінде) орналасатын негізгі компьютерлерді айтады.

• Желінің программалық-аппараттық құралдарын бірнеше сатыға бөлінген модельмен беруге болады, олар:

• Ә) Коммуникациялық жабдықтар. Желідегі мәлімет өңдейтін негізгі элемент компьютер мен оның программалары болғанмен, соңғы кездерде коммуникациялық құрылғылар да компьютер тәрізді маңызды рөл атқара бастады.

• Оларға модемдер, кабель жүйелері, көпірлер (мосты), коммутаторлар, маршрутизаторлар, модульдік концентраторлар, т.б. жатады. Қазіргі кезде коммуникациялық құрылғылар арнайы күрделі мультипроцессор түрінде де кездеседі, сондықтан оларға конфигурациялау, оптимиза-циялау және администрациялау істерін жүргізу керек.

• Б) Желінің программалық жабдықтамалары - бұлар операциялық жүйелер немесе системалар (ОС).
• Жергілікті немесе аймақтық желі ресурстарын басқару негізіне алынған ОС типіне қарай жалпы желінің жұмыс тиімділігі де өзгеріске ұшырайды
• Желіні жобалау кезінде таңдап алынған ОС-тің басқа ОС-термен қалай дұрыс байланыса алатындығы, оның мәліметтерді сақтау, қорғау мүмкіндігі, қай деңгейге дейін тұтынушылар санын көбейте алатындығы, ОС-тің басқа компьютерге жеңіл көшірілетіні және т.б. қасиеттері есепке алынады.