Координаталар (мекендіктер)



бет2/3
Дата18.05.2024
өлшемі491.49 Kb.
#501423
1   2   3
МатТалдауБӨЖ2

полярлық координаталарына көшу
(5)
формуласымен жүзеге асады. Мұндағы


болады.
Егер интегралдау аймағы және сәулелерімен, және ( жатқанда болса) қисық сызықтарымен шектелсе, онда екі еселі интеграл
формуласымен есептелінеді (8-сурет).



    1. сурет

Егер екі еселі интегралдағы айнымалыларды алмастыру
формулаларының көмегімен жасалса, онда мұндағы мен жалпы


полярлық координаталар деп аталады да якобиян

8-мысал. Полярлық координаталар

жүйесіне

.
көшу



арқылы



интегралын есептеу






керек, мұндағы

аймағы

шеңберімен шектелген

.










Шешуі.

аймағы радиусы тең, центрі



болатын



дөңгелек

болғандықтан полярлық

координаталарға

көшеміз.

шеңбері

полярлық координаталар

жүйесінде

формуласы

арқылы

анықталады. болғандықтан (5) – формуланы қолдансақ

    1. мысал. интегралын есептеу керек, мұндағы аймағы , шеңберлерімен шектелген.

Шешуі. аймағы радиустары -ке және -ге тең, ал центрлері координаталар жүйесінің бас нүктесі болатын екі шеңбердің арасындағы
сақина болғандықтан полярлық координаталарға көшеміз. Бұл шеңберлер
полярлық координаталар жүйесінде және формулалры арқылы
анықталады. Сондықтан болғандықтан, (5)-формуланы қолдансақ
.

    1. мысал. интегралын есептеу керек, мұндағы аймағы эллипсімен шектелген.

Шешуі. деп алсақ, онда эллипсінің
полярлық координаталар жүйесіндегі теңдеуі . Якобиян
, ал болғандықтан



    1. мысал. интегралын есептеу керек, мұндағы аймағы

түзулерімен шектелген.
Шешуі. немесе деп алсақ, онда , ал якобиян
болады. Сонымен
Полярлық координаталарға көшу арқылы келесі екі еселі интегралдарды есептеу керек:

  1. , мұндағы аймағы шеңберімен шектелген.

  2. , мұндағы аймағы дөңгелегінің бірінші ширегі.

  3. , мұндағы аймағы және шеңберлерімен шектелген.


29.

,

мұндағы

аймағы

жарты

шеңберімен,

осімен шектелген

.







30. интегралын есептеу керек, мұндағы аймағы пен және мен гиперболасымен шектелген.
Ескерту. .



    1. Жазық фигуралардың (пішіндердің) аудандарын есептеу



аймағымен шектелген жазық фигураның ауданы
(6)

формуласымен анықталады.


Егер аймағы теңсіздіктерімен шектелсе, онда
.
Егер аймағы полярлық координаталар жүйесінде
, теңсіздіктерімен шектелсе, онда


.

    1. мысал. және сызықтарымен шектелген жазық фигураның ауданын табу керек.

Шешуі. Берілген сызықтардың қиылысу нүктелерін табамыз:

олар және нүктелері (9-сурет). Сонымен , болғандықтан


9-сурет





    1. мысал. Полярлық координаталар жүйесіне көшу арқылы қисық сызығымен шектелген жазық фигураның

ауданын табу керек .
Шешуі

Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет