Есептер шығару мысалдары
Мысал 1. Кремнийдегі литийдің диффузиялық D0=2,310-7 м2/сек және Q=0,65 эВ. Кремнийде ерітілген литий атомы бір секунда бір секіру жасайтын температураны есептеңіз.
Шешімі.
Атомның орын ауыстыру жиілігі f диффузия коэффициентімен келесі қатынаспен байланысқан: . Басқа жағынан: . Онда .
Т-ға қатысты шығарылған теңдеуден соң:
;
Сандық мағынасын қойып:
Жауабы: 260 К.
Мысал 2. Реактивті диффузия кезінде реактивті қабаттың өсу заңы келесі теңдеумен сипатталады: y2=2pt, мұнда y- қабат қалыңдығы; p- парабола параметрі.
Шешімі.
dt уақытында S қимасы арқылы диффузияға ұшыраған заттың саны:
мұнда – қалыңдығы у қабат бойымен концентрацияның кемуі. Басқа жағынан, қабат шекарасында концентрацияны тұрақты деп есептеп, қалыңдық өсуін диффузияға ұшыраған заттың мөлшеріне пропорционал деп есептеуге болады, яғни.: , мұнда а- пропорционалдық коэффициенті.
Онда: немесе осыдан деп алып келесі өрнекті аламыз: яғни берілген температурада қабат қалыңдығы параболалық заң бойынша өседі.
Мысал 3. Кристалдың ішкі жағынан натрий атомының бетке ығысуға қажетті энергия 1эВ-қа тең. Шоттки ақауларының болған кездегі бір металдың бөлме температурасындағы жылусыйымдылығын анықтаңыз.
Шешімі.
Қатты денедегі Шоттки ақауларының саны:
.
Ақаулардың жалпы энергиясы:
.
Осыдан жылусыйымдылықты табамыз:
Жауабы: 3,710-10Дж/(кмольград).
Өз бетімен шығаруға ұсынылатын есептер
9.1. Алюминийде вакансиялар пайда болу үшін 0,75 эВ энергия қажетті. Бөлме температурасында термодинамикалық тепе-теңдік күйіндегі кристалдың бір атомына қанша вакансиядан келеді. 6000С температура жағдайын қарастырыңыз.
Жауабы: 24,910-14; 510-7.
Бөлме температурасында вакансиялар пайда болу энергиясы 0,75 эВ, ал енгізу ақауының 3 эВ деп алып, Шоттки ақауларының санын Френкел ақауларының санына қатынасын анықтаңыз.
Жауабы: е87.
Қатты денеде Т температурасында Френкел ақауларының саны келесі өрнекпен анықталатынын көрсетіңіз:
мұнда Е – атомды қалыпты күйден түймералыққа ығыстыру энергиясы; N – кристалдағы түйме саны; - тепе-теңдік күйдегі түйме саны.
Жағыцентрленген кубтық тордың түймесіне орналасқанда атом өз көршілерін қанша қашықтыққа ығыстыру керек екенін есептеңіз.
Жауабы: 93 %.
Достарыңызбен бөлісу: |