Зерттеу нәтижелерін өңдеу және талдау

• 
  ішкі мотивтердің үш түрі: таным, жетістікке жету және өзін-өзі дамыту (жетілдіру) мотиві,
  
• 
  сыртқы мотивтердің үш түрі: экстерналды (проблемаларды болдырмау үшін іс-әрекеттерді орындауға ұмтылу), интроекцияланған (автономия қажеттілігінің бұзылуымен анықталған және борыш пен ұят сезімін сезінуде көрінетін) және өзін құрметтеу мотивациясы.
  
• 
  амотивация (оқу әрекетіне қызығушылықтың болмауы).
  

Сурет 8 - Студенттердің академиялық мотивациясының орташа

5 - кесте мен 8 - суреттен студенттер арасында ішкі мотивацияның (46,5%) басым екенін көруге болады: танымдық мотиві (орташа ариф. = 15,6), жетістікке жету мотивациясы (орташа ариф. = 14,7) және өзін-өзі дамыту мотивациясы (орташа ариф.=15.3).

Кесте 6 - Студенттердің ішкі мотивациясының жиілік кестесі (%)

• 
  студенттердің 18,1% - ында жетістікке жету мотивациясы, 25,3% - ында танымдық мотивациясы және 27,2% - ында өзін-өзі дамыту мотивациясы төмен екендігі анықталды. Ішкі мотивация көрсеткіштері орташа мәндер аймағына түседі. Ол 23,5 %-ды құрады.
  

Кесте 7 - Студенттердің сыртқы мотивациясының жиілік кестесі (%)

Сыртқы мотивация студенттердің 38,4% - ында басым екендігі анықталды, бірақ бұл жерде орташа көрсеткіш өзін-өзі бағалау мотивациясы бойынша ең айқын екенін атап өткен жөн (орт.ариф.=14,7), бұл берілген мотивацияның орташа даму деңгейіне сәйкес келеді.

Кесте 8 - Студенттердің амотивациясының жиілік кестесі (%)

Сурет 9 - Студенттердің мотивация түрлерінің иерархиясы (%)

Алынған нәтижелер студенттердің 47,1% - ында мотивация жоқ екенін көрсетеді. Айта кетейік, Э. Деси мен Р. Райанның пікірінше, амотивациялық ішкі жүйе белсенділіктің, қызығушылықтың жоқтығынан және оқу әрекетінің мәнділігін түсінбеуден көрінеді.

• 
  олардың қабылдауында мінез-құлық пен оқу нәтижелері арасында байланыс жоқ;
  
• 
  оларда қабылдайтын құзыреттілік деңгейі төмен, өзін-өзі бағалау деңгейі төмен және өзіндік детерминация деңгейі төмен (өзіндік тиімділік);
  
• 
  оларға дәрменсіздік, қабілетсіздік, бақылаусыздық сезімінің болуы тән, өйткені студенттер өзіндік детерминация (өзіндік тиімділік) қабілетін бағаламайды;
  
• 
  эмоциялары көрінбейді.
  

• 
  шешім қабылдау және өз мотивтерін эффективті басқару;
  
• 
  ішкі қабылданатын себептілік (каузалды) локусы;
  
• 
  марапат ретіндегі өзіндік детерминация сезімі;
  
• 
  адам қабылдайтын өз құзыреттілігінің (өзіндік тиімділіктің) жоғары дәрежесі және өзін-өзі бағалаудың жоғары деңгейі;
  
• 
  эмоцияларды анықтаудағы ішкі сигналдардың басым рөлі. Эмоциялар мінез-құлықты қоршаған ортадан алынған және естегі бар ақпаратпен бірге анықтайды. Мінез-құлықты таңдауда ақпарат көзі ретінде қарастырылатын эмоцияларға интуитивті және феноменологиялық бағалау бар.
  

• 
  ішкі ынталандырудан гөрі сыртқы заттарға көбірек жауап беру үрдісі;
  
• 
  сыртқы көрінетін себептілік локусы;
  
• 
  адамның жеке таңдауымен емес, марапатпен басқарылатын мінез-құлық;
  
• 
  ішкі мотивациясы басым студенттерге қарағанда, өзін-өзі бағалау деңгейі төмен;
  
• 
  санасыз және автоматтандырылған мінез-құлық;
  
• 
  эмоциялар сыртқы жағдаяттарға көбірек байланысты.
  

• 
  Жетістіке жету мотивациясы (r=0,774**);
  
• 
  Өзін - өзі дамыту мотивациясы (r=0,781**);
  
• 
  Өзін құрметтеу мотивациясы (r=0,583**);
  
• 
  Амотивация (r=-0,458**).
  

• 
  Танымдық мотивация (r=0,774**);
  
• 
  Өзін-өзі дамыту мотивациясы (r=0,790^**);
  
• 
  Өзін құрметтеу мотивациясы (r=0,525^**);
  
• 
  Амотивация (r=-0,295^**).
  

Кесте 9- Мотивтердің интеркорреляциялық (өзара байланысының) матрицасы

Сурет 10 - Академиялық мотивтердің интеркорреляциялық байланысы

Өзін-өзі дамыту мотивациясы (ӨДМ) келесі мотивтермен 4 жағымды және 1 теріс корреляциялық байланысты көрсетті:

• 
  Танымдық мотивация (r=0,781^**);
  
• 
  Жетістікке жету мотивациясы (r=0,790**);
  
• 
  Өзін-өзі дамыту мотивациясы (r=0,781**);
  
• 
  Өзін құрметтеу мотивациясы (r=0,764^**);
  
• 
  Интроекцияланған мотивация (r=0,300^**);
  
• 
  Амотивация (r=-0,370^**).
  

• 
  Танымдық мотивация (r=0,583^**;
  
• 
  Өзін-өзі дамыту мотивациясы (r=0,764^**);
  
• 
  Жетістікке жету мотивациясы (r=0,525^**);
  
• 
  Ішкі мотивация (r=0,440^**);
  
• 
  Экстерналды мотивация (r=0,225^*).
  

• 
  Өзін-өзі дамыту мотивациясы (r=0,300^**);
  
• 
  Өзін құрметтеу мотивациясы (r=0,440^**);
  
• 
  Экстерналды мотивация (r=0,674^**);
  
• 
  Амотивация (r=0,296^**).
  

• 
  Өзін құрметтеу мотивациясы (r=0,225^*);
  
• 
  Ішкі мотивация (r=0,674^**);
  
• 
  Амотивация (r=0,644^**).
  

• 
  Танымдық мотивация (r=-0,458^**);
  
• 
  Жетістікке жету мотивациясы(r=-0,295^**);
  
• 
  Өзін-өзі дамыту мотивациясы(r=-0,370^**);
  
• 
  Интроекциялық мотивация (r=0,296^**);
  
• 
  Экстерналды мотивация (r=0,644^**).
  

• 
  Жетекші мотивтердің үштігін құраған: өзін-өзі дамыту, өзін сыйлау және амотивация;
  
• 
  Мотивацияның келесі қабаты – танымдық мотивация, жетістікке жету мотивациясы және интроекцияланған мотивация;
  
• 
  Ең маңызды академиялық мотив – экстерналды мотивация.