Курсы және оқу семестрі: 2 курс, 4 семестр

Студент білуге тиіс:

• 
  Сұйық орталарды былғау әдістері;
  
• 
  Тұтынатын қуатты есептеуге арналған ұқсастық сандар теңдеуі;
  
• 
  Былғауыштың тұтынатын қуатына әсер ететін факторлар.
  

• 
  Былғауыштың жұмысын сипаттай алатын ұқсастық сандар теңдеуін түзе білу.
  

• 
  Былғауышты аппараттың қуатын есептей алу.
  

1. 
   Былғауышты аппараттың конструктивтік элементтері.
   
2. 
   Былғауыштың жұмысын сипаттай алатын жалпылама ұқсастық сандар теңдеуі.
   
3. 
   Былғауыштың тұтынатын қуатын есептеу.
   

Студенттер былғау процесінің физикалық негіздерімен және былғауышты аппараттың конструкциясымен танысуы керек. Виртуалды зертханалық қондырғыда:

1. 
   Былғауышты аппараттың негізгі мінездемелері бойынша тестілеуден өтіңіз.
   
2. 
   Былғауышты аппараттың конструктивтік элементтерін және өлшеу тәсімін оқыңыз.
   
3. 
   Былғауыштың бір түрінің жұмысын сипаттай алатын ұқсастық сандар теңдеуінжазыңыз.
   
4. 
   Алынған ұқсастық сандар теңдеуінің көмегімен былғауыштың тұтынатын қуатын есептеңіз және оны өлшенген мәнімен салыстырыңыз.
   

Ағатын ортаның макрокөлемдерін аппарат көлемінде бірнеше рет өзара араластыруды былғау деп атаймыз. Былғау үшін ағатын ортаға механикалық былғауыштың, сұйықтың немесе газдың ағыны көмегімен импульс беріледі.

Былғау процесі фармацевтика өндірісінде супензия, эмульсия дайындау үшін, өңделетін жүйелерді қыздыруды немесе суытуды қарқындату үшін, сонымен қатар араластырылатын жүйелерде массаалмасу процестерін қарқындату үшін қолданылады. Қазіргі кезде әртүрлі механикалық былғауыштар (қалақты, ескекті, турбиналы, якорлы, шнекті) кеңінен қолданылады.Бұл былғауыштармен араластырғанда ортаның күрделі үшөлшемді қозғалысы туындайды. Олардың ең негізгісі тангенциалды қозғалыс. Бұл кезде аппарат көлемінде радиалды және аксиалды ағындар қозғалыстар туындайды. Ортаның аппараттағы күрделі қозғалысы процестің аналитикалық сипатын алуға мүмкіндік бермейді, сондықтан есептеулерді ұқсастық теориясы негізінде алынған ұқсастық сандар теңдеуімен жүргізіледі.

Кез келген механикалық былғауыштың маңызды мінездемесі ретінде былғауыштың жұмысшы элементін айналдыруға шығындылған энергияны атауға болады. Бұл кезде былғауыштың өлшемдері және ортаның физикалық қасиеттері белгілі деп есептеледі. Былғауыштың тұтынатын қуаты көптеген факторларға тәуелді. Қуатты анықтауға арналған қазіргі заманғы әдістер және теңдеулер процесс ерекшелігін жеткілікті ескереді деуге болмайды. Осыған орай тәжірибелік зерттеулер жүргізу керектігі туындайды, зерттеулер нәтижесінде керекті ұқсастық сандар теңдеуі алынады..

Араластыру процесін гидродинамикалық тұрғыдан қарағанда тұтқыр сұйық ағынының денені ағуы деп қарастыруға болады, сәйкесінше, осы процесті жалпылама сипаттайтын ұқсастық сандар теңдеуін алады.

Ортаның бетінде шұңқыр түзілмейтін жағдайда, мысалы, шағылдыратын қалқалар орналастырылғанда немесе былғауыштың жұмысшы элементін жеткілікті тереңдікке батырғанда, ауырлық күшінің ықпалын ескермеуге болады. Сонда ұқсастық сандар теңдеуінде Фруда санын ескермеуге болады.

1. 
   Павлов К.Ф., Романков П.Г., Носков А.А. Примеры и задачи по курсу процессов и аппаратов химической технологии - Л.: Химия, 1987
   
2. 
   Промышленная технология лекарств, Том 1. Под ред. Чуешова В.И. – Х.: МТК-Книга, Издательства НФАУ, 2002 – 560 с.
   
3. 
   Касаткин А.Г. Основные процессы и аппараты химической технологии.9-е изд. - М.: Химия, 1973
   
4. 
   Плаксин Ю.М., Малахов Н.Н., Ларин В.А. Процессы и аппараты пищевых производств. – М.: КолосС, 2008. – 760 с.
   
5. 
   Ақбердиев Ә.С. Тамақ өндірісінің процестері және аппараттары, Алматы; 1998 ж.
   
6. 
   Кавецкий Г.Д. Процессы и аппараты пищевой технологии. - М.: Колос, 2000.
   

1. 
   Романков П.Г., Курочкина М.И. Гидромеханические процессы химической технологии.3-е изд. - Л.: Химия,.
   
2. 
   Жужиков В.А. Фильтрование. 4-е изд. М.: Химия, 1986
   
3. 
   Фармацевтическая технология. Под ред. И.И. Краснюка и Г.В. Михайловой–Москва, Академия – 2006 г.
   
4. 
   Александров И. А. Ректификационные и абсорбционные аппараты. Методы рсчета и основы конструирования. 3-издание - М.: Химия,
   
5. 
   Кафаров В.В. Основы массопередачи - М.: Высшая школа, 1979
   
6. 
   Брагинский Л.Н., Бегачев В.И., Барабаш В.М. Перемешивание жидких сред. - М.:-Химия, 1984.-336 с.
   

1. 
   Былғау процесінің өндірістік мәні.
   
2. 
   Механикалық былғауыштар түрлері.
   
3. 
   Былғау процесі кезінде қуат шығынына қандай факторлар әсер етеді?
   
4. 
   Былғау процесіне арналған ұқсастық сандар теңдеуінің түрі және оның практикалық мәні.
   

Студент білуге тиіс:

• 
  Псевдосұйылудың физикалық негіздері;
  
• 
  Псевдосұйылу қабатының пайда болу шектері;
  
• 
  Псевдосұйылу қабатының структурасы.
  

Студент істей алуға тиіс:

• 
  Сұйылту агентінің мінездеме жылдамдықтарын анықтай алу;
  
• 
  Бөлшектердің орташа диаметрін анықтай алу;
  
• 
  Бұрыс пішінді бөлшектердің эквивалентті диаметрін анықтай алу.
  
• 
  Қозғалмайтын және псевдосұйылған қабаттардың гидравликалық кедергілерін анықтай алу.
  

Тақырыптың негізгі сұрақтары:

1. 
   Псевдосұйылған қабат үшін сұйылту агентінің мінездеме жылдамдықтары
   
2. 
   Қабаттағы бөлшектердің орташа диаметрі.
   
3. 
   Қабат кеуектігінің сұйылту агентінің жылдамдығына тәуелділігі.
   
4. 
   Қозғалмайтын және псевдосұйылған қабаттардың гидравликалық кедергілері.
   
5. 
   Бұрыс пішінді бөлшектердің эквивалентті диаметрі.
   

Білім берудің және оқытудың әдістері:

Студенттер псевдосұйылған қабаты бар аппараттың жұмысымен танысуы керек. Виртуалды зертханалық қондырғыда:

1. 
   Псевдосұйық қабаттың негізгі мінездемелері бойынша тестілеуден өтіңіз.
   
2. 
   ∆Р және ε - нің сұйылту агенті жылдамдығына тәуелділігін тәжірибе жүзінде анықтаңыз.
   
3. 
   Тәжірибе мәліметтері бойынша бірінші аумалы жылдамдықтың мәнін анықтаңыз.
   
4. 
   Қабат бөлшектерінің диаметрін немесе бұрыс пішінді бөлшектер үшін эквивалентті диаметрін және пішін факторын анықтаңыз.
   
5. 
   Тәжірибе мәліметтері бойынша екінші аумалы жылдамдықтың мәнін анықтаңыз. Оны Тодес теңдеуімен анықталған мәнімен салыстырыңыз.
   
6. 
   Қабаттағы материалдың салмағын анықтаңыз.
   

Құрал – жабдықтар: дербес компьютер, виртуалды жұмыстың бағдарламасы.

Теориялық мәліметтер.

Жылумассаалмасу процестерінің, сусымалы материалдардың араласуын, агломерация, түйіршіктеу процестерінің қарқындату үшін түйіршікті материалдардан псевдосұйылған (ПС) қабаты бар аппараттар кеңінен қолданылады. Псевдосұйылған қабатты кейде асылған немесе қайнаған қабат деп те атайды.

Егер решеткада жатқан түйішікті материалдың қозғалмайтын қабаты арқылы төменнен жоғары қарай сұйылту агентінің ағынын өткізсек, онда қабат күйі сұйылту агентінің жылдамдығымен анықталады, былайша айтқанда агент шығынының бос аппараттың көлденең қимасының ауданына қатынасымен анықталады..

Бірінші аумалы жылдамдыққа ω_кр^І (псевдосұйылудың басталу жылдамдығы) дейін қабат қозғалмайды. Сұйылту агенті қабат арқылы сүзгілеу режимінде қозғалады.

Бірінші аумалы жылдамдыққа ω_кр^І жеткенде қабат псевдосұйылу күйіне өтеді. Бұл кезде қатты бөлшектер қабат ішінде қозғала бастайды. Жылдамдықтың одан әрі артуы псевдосұйылған қабат биіктігін арттырады (қабат кеңееді).

Сұйылту агенті екінші аумалы жылдамдыққа ω_кр^ІІ (ұщыру жылдамдығы) жеткенде псевдо қабат бұзылады, ал бөлшектер пневмотранспорт режимінде аппараттан ұшырылады.

Псевдоқабаттың кеңеюі оның кеуектілігімен ε сипатталады. Ол қабаттағы бос көлемнің қабаттың барлық көлеміне қатынасы түрінде анықталады. Қатты түйішіктердің қозғалмайтын қабаттарынң кеуектілігі шамамен 0,4 болатыны белгілі. Сұйылту агентінің жылдамдығы өскенде қабаттың кеуектілігі артады. Қабаттың гидравликалық кедергісі тұрақты шама болып қалады және ол сұйылту агентінің жылдамдығына тәуелсіз болады.

Әдебиет:

негізгі:

1. 
   Павлов К.Ф., Романков П.Г., Носков А.А. Примеры и задачи по курсу процессов и аппаратов химической технологии - Л.: Химия, 1987
   
2. 
   Промышленная технология лекарств, Том 1. Под ред. Чуешова В.И. – Х.: МТК-Книга, Издательства НФАУ, 2002 – 560 с.
   
3. 
   Касаткин А.Г. Основные процессы и аппараты химической технологии.9-е изд. - М.: Химия, 1973
   
4. 
   Плаксин Ю.М., Малахов Н.Н., Ларин В.А. Процессы и аппараты пищевых производств. – М.: КолосС, 2008. – 760 с.
   
5. 
   Ақбердиев Ә.С. Тамақ өндірісінің процестері және аппараттары, Алматы; 1998 ж.
   
6. 
   Кавецкий Г.Д. Процессы и аппараты пищевой технологии. - М.: Колос, 2000.
   

қосымша:

1. 
   Романков П.Г., Курочкина М.И. Гидромеханические процессы химической технологии.3-е изд. - Л.: Химия,.
   
2. 
   Жужиков В.А. Фильтрование. 4-е изд. М.: Химия, 1986
   
3. 
   Фармацевтическая технология. Под ред. И.И. Краснюка и Г.В. Михайловой–Москва, Академия – 2006 г.
   
4. 
   Александров И. А. Ректификационные и абсорбционные аппараты. Методы рсчета и основы конструирования. 3-издание - М.: Химия,
   
5. 
   Кафаров В.В. Основы массопередачи - М.: Высшая школа, 1979
   

Бақылау (сұрақтар, тестілер, есептер және т.б.)

1. 
   Псевдосұйылған қабат үшін сұйылту агентінің мінездеме жылдамдықтарын қалай анықтайды?
   
2. 
   Тәжірибелік мәліметтер бойынша псевдосұйылудың басталуын қалай анықтайды?
   
3. 
   Қабат ішіндегі бөлшектердің орташа диаметрін қалай есептейді?
   
4. 
   Кеуектілік дегеніміз не және оның сұйылту агентінің жылдамдығына тәуелділігін сипаттаңыз?
   
5. 
   Псевдосұйылудың басталу жылдамдығы және ұщыру жылдамдығы неге тәуелді?
   
6. 
   Неге сұйылту агентінің жылдамдығы өскен сайын қозғалмайтын қабаттың гидравликалық кедергісі өседі, ал псевдосұйылған қабаттыкі тұрақты болады?
   
7. 
   Бұрыс пішінді бөлшектердің эквивалентті диаметрін қалай есептейді?
   
8. 
   Пішін тәуелділігі графигін қалай пайдаланады?
   
9. 
   Псевдосұйылған қабаттың гидравликалық кедергісін қалай есептейді, егер оның салмағы белгілі болса?
   

10-тақырып: Қыздыру және жылуды рекуперациялау процестерін оқу.

Мақсаты: Құбырлы жылуалмастыру қондырғысының құрылысымен және жұмысымен танысу.

Оқыту мақсаты:

жүктеу/скачать 0.76 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: