Лекции каз по тпмп 1-дәріс. Кіріспе



Pdf көрінісі
бет78/85
Дата05.09.2023
өлшемі4.11 Mb.
#476654
түріЛекции
1   ...   74   75   76   77   78   79   80   81   ...   85
Конструкциялық материалдар мен машина жасау өндірісінің технологиялық процестері - Дәрістер

Люнеттер кесу процесінде дайындама деформацияларын (иілісін) азайту үшін 
қолданылады (L/D > 10 болғанда). Олар қозғалмалы және қозғалмайтын болады. Қозғалмайтын 
люнетті 6 (6.20-сурет) орнақтың 1 екі бағыттаушысына орнатады және тақтайшаның 10 және 
гайкасы 9 бар болттың көмегімен станоктың алдыңғы және артқы тұғырлары арасында бекітеді. 
Өңделетін тетік реттелетін үш таянышпен (жұдырықшалармен) 7 қамтылады. Үлкен 
жылдамдықтармен жону кезінде люнеттердегі кәдімгі таяныштардың орнына аунақшалы 
немесе шарикті мойынтіректерді орнатады, олардың сыртқы сақиналары айналатын тетіктің 
бетіне жанасатын аунақшалардың қызметін атқарады. 
Жылжымалы люнетті суппорттың күймешесіне бекітеді. Оның тетіктің өңделген бетіне 
қатысты және кескіштің қысымын өзіне қабылдайтын екі таянышы бар. Жону станогында ауыр 
және ұзын өлшемді тетікті өңдеу кезінде оның бір ұшын патронда бекітеді, ал екіншісі артқы 
тұғырдың центрімен ұсталынып тұрады. Бұл тетікті қатты және сенімді бекіту үшін қажет. 


124 
 
 
1 – тұғырық; 2 – бұранда; 3 – планшайба; 4 – саусақ; 5 – қамыт; 6 – люнет;
7 – таяныш; 8 – тетік; 9 – гайка; 10 – тақтайша 
6.20-сурет – Қозғалмайтын люнеті бар центрлердегі жону сұлбасы 
Патрондарды (6.21-сурет) тетіктің бос ұшын артқы тұғырдың центрімен ұстап тұрмай L/D 
≤ 4 ара қатысы бар дайындамаларды өңдеу кезінде жону, жону-бұранда кесу, револьверлі және 
басқа станоктарда айтарлықтай кеңінен қолданады. Патрондар жетектеме, үш жұдырықшалы, 
төрт жұдырықшалы, цангалы және т.б. болады. Патрондар жұдырықшаларының жетегі 
механикалық, пневматикалық, гидравликалық және электрлік болуы мүмкін және негізінде 
станокты автоматтандыру деңгейіне байланысты болады. Үш жұдырықшалы өздігінен 
центрленетін патронды (6.21-сурет, а) симметриялы тетіктерді бекіту үшін пайдаланады. Бұл 
патронда жұдырықшалар 1 радиал жылжиды. Осы мақсатта шет жағында кесілген жазық 
спираль ойымы бар үлкен тісті конустық доңғалақ 2, сондай-ақ онымен байланысты патронның 
корпусына 4 жинақталған, үш шағын конустық тісті доңғалақ 3 қызмет атқарады. 
Жұдырықшалар шығыңқылықтары үлкен доңғалақтың спираль ойымына кіреді және соңғысы 
айналғанда жұдырықшалармен бірге патрон корпусының радиал ойықтарында жылжиды.
Төрт жұдырықшалы патронда (6.21-сурет, б) патрон корпусының 4 радиал ойықтарында 
бекітілген жұдырықшалардың 1 әрқайсысы тәуелсіз орын ауыстырады. Бұл патрондарды 
күрделі және симметриялық емес пішінді тетіктерді орнату және бекіту үшін қолданады. 
Тілімшелер жазықтықтарын және басқа жазық тетіктерді өңдеуді тұрақты магнитпен 
жабдықталған патрондарда жүргізу ыңғайлы. 
 
а – үш жұдырықшалы өздігінен центрленетін патрон; б – төрт жұдырықшалы патрон; 
1 – жұдырықша; 2 – конустық доңғалақ; 3 – тісті доңғалақ; 4 – патрон корпусы 
6.21-сурет – Жону патрондарының типтері 


125 
Планшайбаны симметриялы емес тетіктерді және оларды жұдырықшалы патрондарда 
бекіту ыңғайсыз немесе мүмкін емес болатын, күрделі пішінді тетіктерді өңдеу кезінде 
қолданады. Планшайба 1 (6.22-сурет) станоктың айналдырығына бұралады және радиал ойық-
тары бар дискіні білдіреді. 
Өңделетін тетікті (келте құбырды) 3 планшайбада болттармен бекітеді. Егер мұндай 
бекіту қиынға соқса, онда алдымен бұрыштықты 2 қояды, сонан соң оған өңделетін тетікті 
бекітеді. Бекітілген тетік тең салмақпен 4 теңестіріледі. Планшайбадағы тетікті жону кезінде 
кескіштерді орындалатын жұмыстың түріне байланысты қолданады. Келте құбыр ернемегін 
өңдеу кезінде тілімдейтін кескішті пайдаланады. 
1 – планшайба; 2 – бұрыштық; 3 – өңделетін тетік; 4 – тең салмақ 
6.22-сурет – Тетікті планшайбаға бекіту 
Құрал білікті төлкелер, сақиналар, стакандар және т.с.с. типті дайындамаларды станокта 
өңдеу кезінде қолданады. Конструкциялық орындалуы бойынша құрал біліктер конустық, 
цангалық, гидроқабаттық және т.б. болады. 6.23-суретте цангалық құрал білік кескінделген, 
онда гайканың және шайбаның көмегімен тетік бекітілген. Құралдарды орнату және бекіту 
үшін қолданылатын құрылғылар аспаптық блоктар деп аталады. Револьверлі станоктарға және 
сандық-программалық басқарылатын (СПБ) станоктарға аспаптық блоктарды қолдану тән 
болады. 
 
 
1 – тетік; 2 – құрал білік; 3 – гайка; 4 – шайба 
6.23-сурет – Тетікті цангалық құрал біліктің көмегімен бекіту 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   74   75   76   77   78   79   80   81   ...   85




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет