Лекция. № Лекция тақырыбы: ХҮ- xyii ғасырлардағы әдебиеттің даму сипаты, ерекшелігі. Лекция жоспары


! Белгiлi әншi-сазгер Мәдидiң арғы бабалары болып келетiн атақты қазақ биi



бет55/109
Дата02.01.2022
өлшемі1.34 Mb.
#453482
түріЛекция
1   ...   51   52   53   54   55   56   57   58   ...   109
Хандық дәуір әдебиеті. Лекциялар мәтіні

!

Белгiлi әншi-сазгер Мәдидiң арғы бабалары болып келетiн атақты қазақ биi:

/

Қазыбек



/

Әйтеке би

/

Майқы би


/

Тайкелтiр


!

«Үстiңдегi жалғыз тон

Жанат емей немене?

Астыңдағы жалғыз ат

Қанат емей немене?» деген сөздi айтқан қай би?

/

Қазыбек



/

Төле


/

Әйтеке


/

Тайкелтiр

/

Сырым
!



«Атадан ұл туса, құл боламын деп тумайды,

Анадан қыз туса, күң боламын деп тумайды» деген сөзiн Қазыбек би кiмге айтқан?

/

Қоңтәжi



/

Жер дауында бiр биге

/

Қалдан Серенге



/

Шақшақ Жәнiбекке


!

Қазыбек би қайтыс болғанда жоқтау айтқан қызының есiмi кiм?

/

Қамқа



/

Сырбике


/

Қарабас


/

Айкүмiс


/

Белгiсiз
!

Айыпты айып жусын да, ашуды ақыл қусын. Әйел төркiнiн тапсын. Сен өшпендiлiктен босап, еркiндiгiңдi тап“ деген билiк сөзiн Қазыбек қандай оқиғаға байланысты айтқан?

/

ерлi-зайыптылардың арақатынасы



/

барымта


/

әмеңгерлiк жағдай

/

жесiр дауы


!

Қазыбек бидiң туылған жерi:

/

Сыр бойы



/

Арқа жерi

/

Жетiсу өңiрi



/

Жайық бойы

/

Алтай тау


!

Әйтеке бидiң өмiрiне қатысты:

«Өткен жыл Әйтеке би дүниеден өттi,

Келгенде елу алты жасқа ажал жеттi.

Бағыну бiр көсемге дұрыс қой деп

Боларын осы апаттың болжап кеттi» деген деректер кiмнiң шығармасында?

/

Қожаберген жырау



/

Үмбетей жырау

/

Жанкiсi жырау



/

Тәтiқара ақын


!

Б.Адамбаевтың еңбегi:

/

«Шешендік өнер»



/

“Аламан”


/

«Исатай – Махамбет»

/

“Қалмақтың қарғысы''



/

“Қазақ-қырғыз бiлiм комиссиясынан”


!

Шешендік сөздердің негізгі тудырушылар кімдер?

/

билелер мен шешендер



/

ақындар


/

жазушылар

/

жыршылар


/

батырлар
!



Шешендік арнау мен толғау шығармаларының ерекшелігі

/

бата, тілек, әзіл, толғау түрінде айтылады



/

ән түрінде айтылады

/

әңгіме түрінде айтылады



/

жыр түрінде айтылады

/

ертегі түрінде айтылады


!

Қазақ фольклорындағы дидактикалық жанрлардың бір түрі.

/

шешендік сөздер



/

жыр


/

өлең


/

аңыз


/

Ертегі
!



Шешендік даулар шығармаларының ерекшелігі.

/

феодалдық қоғамға тән қылмысты, азаматтық істерді шешуге арналады



/

бата, тілек түрінде айтылады

/

толғау түрінде айтылады



/

әзіл түрінде айтылады

/

ертегі түрінде айтылады


!

Қандай адамды “шешен” деп атаған?

/

ойы ұшқыр, тілі шебер адамды



/

ақынды


/

ертегішілерді

/

жыршыларды



/

батырларды



!

Билер деген кім?

/

Алтын Орда кезінде және одан бұрынғы тайпалық көшпелі мемелекеттер тұсында, кейінгі Қазақ хандығы дәуірінде мемлекет ісіне араласушы тұлға



/

ақындар


/

жазушылар

/

жыршылар


/

батырлар


!

Шешендік сөздердің айтылуында онымен тығыз байланыста болатын жанр.

/

мақал



/

мәтел


/

терме


/

нақыл сөз

/

аңыз


!

Төле бидiң бiрден онға дейiн санап жасырған жұмбағын шешкен әйгiлi би, шешен?

/

Қазыбек би



/

Досбол би

/

Келдiбек


/

Орманбет



Лекция. № 8.
1. Лекция тақырыбы: Қожаберген жырау өмiрi мен шығармашылығы.
2. Лекция жоспары:

  1. Қожаберген жыраудың өмірі мен шығармашылығы туралы деректер.

  2. Қожаберген жырау шығармаларының зерттелуі.

  3. Қожаберген жыраудың әдеби көркем шығармалары. Өлеңдері.

  4. Қожаберген жыраудың дастандары.


3. Лекция мақсаты: Қожаберген жыраудың өмірі мен шығармашылығы туралы деректермен таныстыра отырып, оның жыраулық дәстүрді жалғастырушы, ел бірлігі мен тәуелсіздігі жолында күреске шығып қол бастаған батыр, ел мұңы мен тағдырын жырларына арқау ете отырып тарих көшін шындықпен жырлап өткен жырау, көрнекті сөз шебері ретіндегі шығармашылық ерекшелігін көрсету. Жырау шығармашы-лығының қырларын, әр түрлі жанрдағы шығармаларының тақырыптық, идеялық мазмұнын, көркемдік ерекшеліктерін игерту.



Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   51   52   53   54   55   56   57   58   ...   109




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет