Лекция №1 Сандық анализ пәні және әдістері
жүктеу/скачать 332.91 Kb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 2. Сандық анализ әдістері.
| Екiншiден,
Сандық анализ нәтижесiне сүйенiп, заттың негiзгi компоненттер мен қоспаларының мөлшерiне тәуелдi сапасын анықтауға болады. Сапасына байланысты ол затты пайдалану мүмкiншiлiгi қарастырылады. Мысалы: Болаттың құрамына не кіреді? Болат көміртекті және легирленген болып бөлінеді: Негізі темір, қоспасы - 2%-ке дейін көміртек, Мn (1%-ке дейін), Si(0,4%-ке дейін) қосылады. Ал сапасын жақсарту үшін, қолдану аймағына байланысты тағы белгілі мөлшерде Cr, Ni, Mo , вольфрам, ванадий қосылады, болат легирленген деп аталады. Болаттың сапасы құрамына кіретін элементтер мөлшеріне байланысты болғандықтан, болат алу процесі кезінде элементтер мөлшері қадағаланып отырады. Талшықты оптикада сәуле өткiзетiн шынының сапасы қоспаның құрамына тәуелдi, яғни қосымша қоспа (примесь) мөлшерi 10 -7 -10 -9 %-дан аспауы қажет. Бұдан жоғарыласа, шыны өзiнiң қасиетiн жоғалтады. Үшiншiден, Сандық анализ әдiстерiнiң көмегiмен өндiрiсте технологиялық процестердiң дұрыс жүргiзiлуi қадағаланады, шыққан өнiмнiң сапасы тексерiледi. Қазiргi таңдағы сандық анализ мақсаты – осы көрсетiлген бағыттағы зерттеулердi жүргiзу үшiн жаңа анализдеу әдiстерiн ғылымның соңғы жетiстiктерiмен толықтырып, онан әрi жетiлдiру. 2. Сандық анализ әдістері. Сандық анализ әдiстерi тез, дәл, автоматтандырылған болу керек және затты ерiтiп, бөлшектемей-ақ, алыс қашықтықтан зерттеу әдiстерiн қолдану. Қолданыстағы әдiстердi 3 топқа бөлуге болады: I. Зерттелетiн зат мөлшерiне байланысты: масса,г көлем Микроәдiс 0,1 г және одан жоғары 10 мл. Жартылаймикроәдiс 0,1 г – 0,01 г. Микроәдiс 0,01г – 10 -3 г. Ультромикроәдiс 10 -6 г. Субмикроәдiс 10 -9 г. II. Бөлу және анықтау әдiстерi (гибридтi әдiстер): 1. Экстракциялы – фотометриялық 2. Газды хроматография: компоненттерге бөледi, бөлiнген әр компоненттi сипаттамасына байланысты салыстырмалы түрде анықтайды. III. Анықтаулардың негiзiне жататын зат қасиетiне байланысты: 1. Химиялық 2. Физикалық 3. Физика-химиялық әдiстерге бөлiнедi 1. Химиялық анализдеу әдiстерi. 3 Химиялық анализдеу әдiстерi химияның негiзгi заңдарына негiзделген: құрам тұрақтылық заңы, масса сақталу заңы және эквиваленттер заңы. Химиялық реакция жүргiзіледi: мыс, HCl BaSO SO H BaCl 2 4 4 2 2 егер: 1) алынған өнiм массасы өлшенетін болса - гравиметрлiк әдiс; 2) анықтайтын затпен әрекетесуге кеткен реагент көлемi өлшенетін болса – көлемдiк анализ 3 3 NaNO AgCl NaCl AgNO “Титриметрия” – терминi “титр” сөзiнен алынған, ерiтiндiнiң 1 мл-де ерiген зат мөлшерiн көрсетедi v m T . Титриметриялық (көлемдiк) анализдiң ерекшелiгi – анализдiң тез жүргiзiлуiнде, дәлдiгi жағынан гравиметриялық анализден төмен. Гравиметриялық анализ барысында бiрнеше химиялық операциялар жүргiзіледi. Тұнбаны құрғатады, қыздырады, онан соң аналитикалық таразыда өлшейдi. Тұнбаның мөлшерi реакцияға түскен зат мөлшерiне эквивалент болады, сондықтан тұнбаның шамасына қарап зерттеп отырған алғашқы заттың шамасын бiлуге болады. 4 2 4 2 BaSO SO Ba Химиялық лаборатория практикасында дәл өлшеудi бiрiншi қолданып, енгiзген, сандық анализдiң негiзiн салушы ұлы орыс ғалымы М.В. Ломоносов, негiзгi өлшеу – өте дәл аналитикалық таразыны пайдаланып заттың массасын өлшеу. 2. Физикалық анализ әдiстерi. Физикалық әдiстер – заттың физикалық қасиеттерiн негiзделген анықтауға сүйенедi. (Ерiтiндiнiң түсi, тығыздығы, электрөткiзгiшiгi) Мысалы, Ерiтiндi түсiнiң интенсивтiлiгi концентрацияға байланысты – фотометрия әдiсi. ) (c f P өлшенетiн аналитикалық сигнал концентрация функциясы болады. жүктеу/скачать 332.91 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|