- Қайтымды реакция деп бір мезетте тура бағытта және кері бағытта өтетін реакцияны айтады.
К1 АВ, К2 мұндағы К1 және К2 тура және кері реакцияның жылдамдық константалары. Бұл реакцияның жалпы жылдамдығы: Қайтымды реакция - (1)
- Енді t=0, [cA]=a, [cB]=b десек, онда t>0 болғанда [cA]=a-x, [cB]=b+x болады
- Бұл мәндерді (1) - теңдеуге қойсақ
- (2)
Жақшаны ашсақ, және аламыз:
бұл теңдеуді интегралдасақ:
Қайтымды реакция - (3)
- Алынған (3) - теңдеу бірінші ретті қайтымсыз реакциялардың кинетикалық теңдеуіне ұқсас, айырмашылығы тура және кері реакциялардың жылдамдық константаларының қосындысы (К1+К2) алынады.
- а)теңдік жағдайда жазайық:
- (тепе - теңдік жағдайда х=х)
- (4) мұнда тепе-тенді константасы
Қайтымды реакция - б)тепе-тендік күйде
- теңдеу нөлге тең болуы үшін екі көбейткіштің біреуі нөлге тең болуы керек, бірақ
- (5) (6)
- Бірінші реттілікті қайтымды реакцияның К1 және К2 жылдамдық константаларын жеке-жеке есептеу үшін жоғарыда келтірілген теңдеулер пайдаланылады. Мысалы, реакция тепе - теңдік қалыпқа әлі жетпеген кезде (3) - теңдеу қолданылады, мұнда
- немесе
Олай болса
осыдан
Достарыңызбен бөлісу: |
