Лекция: 60 сағат Практика: 30 сағат СӨЖ: 90 сағат обсөЖ: 90 сағат Барлық сағат саны: 270 сағат

Лекция № 25-26

(2 саѓат)

Жоспары:

1. 
   Математиканы орындауда ғылымилық принціпі
   
2. 
   Тәрбиелеу принціпі
   
3. 
   Көрнекілік принціпі
   
4. 
   Саналақ және белсенділік принціпі
   

1. Д.Е Әбілқасымова т.б Математиканы оќытудыњ теориясы мен әдістемесі А.: 1998 ж

2 Ә. Бидосов. Математиканы оќытудыњ методикасы А.: 1989 ж

3. О.А Жәутіков. Ақиқаттыњ шынын білудегі математиканың рөлі А.: 1995 ж.

4. В.А. Огенесян, Ю.М. Колягин и др. Методика преподование математики в средный школе. М 1980

б) ќосымша:

5. .Бейсеков Ж., т.б. Орта мектепте математиканы оқыту әдістемесіне арналған оқу құралы. Ш. 2003.

6. Пышкало А.М. т.б. Математиканы бастауыш курсының теориялық негіздері. А. 1984.

7. Антонов Н.С. , Гусев В.А. Современные проблемы методики преподавания математики. М. 1984.

8. Моро М. И., Пышкало А.М. Методика обучения математике в І-ІІІ классах. М. 1975.
Педагогиканыњ дидактика деп аталатын таруында кез-келген оќу пєнін оќытуѓа ќойылатын жалпы, бірыњѓай талаптар жиыны дидактикалыќ принциптер таѓайындалѓан. Математиканы оќытуда басшылыќќа аланытан негізгі дидактикалыќ прнциптері мыналар:

1. 
   Ѓылымилыќ прринципі.
   

а) білімнің мазмұны қазіргі ғылымның деңгейіне сәйкес келуі;

ә) танымның жалпы әдістемесінің дұрыс екеніне оқушылар сенімін қамтамасыз ету;

б) таным үрдісінің маңызды заңдылықтарын көрсету.

Бұл айтылған шартта бір-бірімен тығыз байланысты және әрқайсысының алдыңғысы келесінің қажетті шарты болып саналады.

Бірінші шарт бойынша математика материалдарын ғылыми тұрғыдан баяндауды талап етеді.

Егер мектепте оқылатын математика пәні материалдарының теориялық дәрежесі жоғары болып ұғымдардың анықталуы мен сөйлемдердің тұжырымдалуы олардың мазмұнын дәл, толық және дұрыс ашып беретіндей болса, ал дәлелдеу үрдісі баянды және жүйелі жүргізілсе, сонда ғана ғылымилық принцин орындалады.

Екінші шарта бойынша оқытудың ғылымилық принципі ғылыми таным жөніндегі білім талап теіледі. Бұл білімнің ғылымилығының қажетті шарты ғана болып есептелінеді. Сондықтан бұл оқушылардың таным үрдісі жөніндегі ұғымдарын қалыртастыруға жеткіліксіз. Математикада ғылыми танымның тиімді әдістерінің бірі болып, қарастырылып отырған құбылыстың немесе ұрдістің математикалық моделін құру болып табылады. Себебі ғылымның әр түрлі саласында модельдеу кең түрде қолданылады. Сондықтан екінші шарт математикалық модельдеу әдісін оқытудың бірінші сатысына көтереді.

Үшінші шарт бойынша оқушыларда таным үрдісі және оның заңдылықтары жөніндегі ұғымдарының қалыптасуын талап етеді.

2. 
   Оқыту үрдісінде тәрбиелеу принципі математиканы оқыту өз бетінше жеке дара жүргізілмей, шәкірттерге жан-жақты тәрбие беру функциясын қатар атқаруға міндетті.
   

Ескертетін бір нәрсе, көрнекілікті қалай болса солай қолдана бермей, тек қажеттілігіне, тиімділігіне қарай пайдалана білудің маңызы зор.

4. Математиканы оқытудағы саналық және белсенділік принципі. Бұл принцип қазіргі қоғамның белсенді де саналы құрылыстарын дайындау жөніндегі мектеп міндеттері мен мақсаттарынан туындайды.

Математиканы оқытуда жүйелік және реттілік, түсініктілік білімнің берік болу принциптері де бар.

1. 
   Математиканы анықтау пішіндері
   
2. 
   Оқыту пішімін пайдалануға қойылатын талаптар
   
3. 
   Үйрену мен үйренудің өзара байланыс
   

1. Д.Е Әбілқасымова т.б Математиканы оќытудыњ теориясы мен әдістемесі А.: 1998 ж

2 Ә. Бидосов. Математиканы оќытудыњ методикасы А.: 1989 ж

3. О.А Жәутіков. Ақиқаттыњ шынын білудегі математиканың рөлі А.: 1995 ж.

4. В.А. Огенесян, Ю.М. Колягин и др. Методика преподование математики в средный школе. М 1980

б) ќосымша:

5. .Бейсеков Ж., т.б. Орта мектепте математиканы оқыту әдістемесіне арналған оқу құралы. Ш. 2003.

6. Пышкало А.М. т.б. Математиканы бастауыш курсының теориялық негіздері. А. 1984.

7. Антонов Н.С. , Гусев В.А. Современные проблемы методики преподавания математики. М. 1984.

8. Моро М. И., Пышкало А.М. Методика обучения математике в І-ІІІ классах. М. 1975.

Математиканы оќытудыњ формасы деп оќу ‰рдісініњ ±йымдастыру тєсілдерін т‰сінеді. Олар ењ єуелі сынып- сабаќ, сынып-топ, лабораториялыќ жєне практикалыќ сияќты жалпы формалар. Басќа формалар ішінен оќытудыњ проблемалыќ формасын, оќытудыњ дифференциалданѓан формасын, техникалыќ ќ±рал жабдыќты кењінен ќолдану жаѓдайында µтетін оќу формасын т.б. бµліп айтуѓа болады.

Педагогиканыњ аса мањызды ќаѓидаларыныњ бірі мынадай: єрбір ‰йрету єдісіне белгілі бір ‰йрену єдісі сєйкес келуі ќажет. Былайша айтќанда єрбір оќыту жєне рќу єдістері арасында белгілі бір араќатынас саќталуы тиіс. Алайда практика ж‰зінде оќыту єдісін ‰йрену жєне ‰йрету єдістеріне ажырату м‰мкін бола бермейді жєне оларды білудіњ керегі де жоќ.

Математиканы оќыту ‰рдісінде белгілі бір єдісті немесе бір оќыту формасын жемісті т‰рде пайдалану ‰шін м±ѓалім осы єдісті жетік білуі ќажет. М±ныњ мєнісі мынада: а) б±л єдістіњ мєнін т‰сініп оны оќытудыњ єрт‰рлі наќты жаѓдайларында ќолдана білу ќажет; є) оќыту ‰рдісінде єрбір єдістіњ жиі кездесетін формаларын білу керек; б) б±л єдістіњ байќалатын, кездесетін жаќсы жєне теріс жаќтарын білу керек; в) осы єдіс арќылы мектеп матемактика курсындаѓы ќандай мєселені оќу ќолайлы болатынын алдын ала біліп отыру керек; г) оќу материалдарын ‰йрену ‰рдісінде оќушыларды осы єдіспен ж±мыс істеуге ‰йрете білу ќажет.

Математиканы оќыту єдістерін м±ѓалім мен шєкірттіњ оќып ‰йрену кезіндегі ќызмет єрекет айырмашылыќтарына ќарай екі т‰рге бµлуге болады:

1. 
   Оќыту єдістері (м±ѓалім єрекеті). Б±ѓан аќпараттыќ жєне оќушыныњ ќызметін басќару єдістері жатады;
   
2. 
   Оќу єдістері (шєкірт єрекеті). Б±ѓан оќу материалдарын танып, білу єдістерє жатады.
   

‡йрену мен ‰йрету, оќу мен оќ±ыту егіз ж‰ретін ‰рдістер. Сондыќтан да математика дидактикасында ‰йрету (оќыту) єдістері мен формаларына ‰лкен орын беріледі. Оќыту єдістері деп оќушыларѓа математикалыќ білім, білік жєне даѓдылардыњ белгілоі бір ж‰йесін тєсілдерін айтады.

Оќушыларды белгілі бір ‰лгі бойынша єрекетке ‰йрету немесе оларѓа µте к‰рделі, µздігінше мењгеруге ќиын т‰сетін оќу материалын µту кезінде оќыту єдістерініњ кµмегі зор болады.