Лекция: 68 сағ. Практикалық сабақтар: 136 сағ СӨЖ: 33 сағ обс¤Ж: 33 саѓ Барлық сағат саны: 270 сағ

8.Лекция сабақтарының жоспары

1. 
   Алгоритм анықтамасы.
   
2. 
   Алгоритм қасиеттері
   
3. 
   Алгоритмнің жазылу тәсілдері.
   
4. 
   Алгоритмдік тіл.
   
5. 
   Сызықты алгоритм.
   
6. 
   Тармақталу командасы.
   

1. 
   О.Камардинов “есептеуіш техника және программалау”.
   
2. 
   Е.В.Алтухов, П.А.Рыбалко, В.С.Совченко “Основы инфарматики и вычислительной техника”.
   

Алгоритм арқылы, яғни бір рет қолданған тиімді ережені өмір бойы пайдалану арқылы адам күш-жігерін және уақытын үнемдейді.

1. 
   Дискреттілік . Алгоритм аяқталған іс-әрекеттер тізбегінен –қадамдардан тұрады. Келесі қадамға өту тек алдығы қадам жүзеге асқан соң немесе аяқталған соң ғана орындалады. Әрбір жеке қадамның орындалуы орындаушыға арнаулы нұсқау арқылы алдын-ала көрсетіледі. Алгоритмнің жеке қадамдардан тұру қасиетін дискреттілік деп аталады.
   
2. 
   Анықтылық. Бұл қасиет, алгоритмнің әрбір ережесі анық, бірмәнді және ешқандай күмән туғызбауы керектігінен тұрады. Бұл қасиеттің арқасында алгоритмнің орындалуы ешқандай қосымша нұсқау немесе есептер туралы мелімет қажет етпейді.
   

3. 
   Жалпылық.Алгоритмнің көмегі арқылы тек бір ғана тиянақты есепті шығаруға емес, сонымен катар соған ұқсас есептер жиынын шығаруға болады. Мұндай есепті шешудің алгоритмі жалпы түрде құрылады. Ал есептер бір-бірінен тек бастапқы берілгендерінен ғана ажыратылады.
   
4. 
   Нәтижелілік. Бұлқасиет алгоритмнің қадамдарының белгілі бір саны есепті шешуге алып келуі керектігінен тұрады.
   

1. 
   a,b,c мәндерін енгізу
   
2. 
   b²-4ас формуласы бойынша d-ны есептеу.
   
3. 
   Егер d<0 болса, онда 6-шы қадамға өту .
   
4. 
   Х1,Х2 мәндерін формуласы бойынша есептеу.
   
5. 
   Есептің шешімі ретінде х₁және х₂-нің мәндерін алу,яғни 7-ші қадамға өту.
   
6. 
   d 0-ден кіші болғандықтан есептің шешімі болмайды.
   
7. 
   Соңы
   

1. 
   Сөзбен жазылу тәсілі
   
2. 
   Алгоритмдік тіл.
   
3. 
   Графикалық тәсіл.
   
4. 
   Программалау тілі.
   

5. 
   Бір сериялы жай командалардан құралған алгоритмдер алгоритмдік тілде сызықтық алгоритм болады. Жоғарыда мысал сызықтық алгоритм.
   
6. 
   Алгоритмнің тармақталушы және циклдіки деген типтері бар.
   

А)егер

егер

ә) егер ...

онда ...

Егер а

Онда y:=а

әйтпесе y:=b

бітті.

Соңы.

Мыс:



Алг өрнек

Арг х

Нәт у

басы

егер

онда

әйтпесе у:=100

бітті.

Соңы.

Мыс:



алг квадраттық теңдеуді шеш.

Арг

Нәт

Басы



егер

онда у:=”шешімі жоқ”

әйтпесе у:=”шешімі бар”



бітті

соңы

Егер айнымалы шама алгоритмнің аргументі де, нәтижесі де болмайтын болса, онда аралық шама делінеді. -аралық шама.

Лекция 2

Таќырыбы: Қайталану командасы
Жоспар:

1. 
   “Әзір” қайталану командасы.
   
2. 
   “Дейін” қайталану командасы.
   
3. 
   “Үшін” қайталану командасы.
   

Пайдаланылѓанєдебиеттер:

1.А.П.Ершов, М. Лапцик. “Информатика мен есептеу техника негіздері.”

2.Е.В.Алтухов, П.А.Рыбалко, В.С.Савченко

“Основы информатики и вычислительной техники”.

Адам өзінің іс жүзіндегі қызметінде шешуі үшін белгілі бір амалдарды бірнеше рет қайталауға тура келетін есептермен ұдайы кездеседі. Бұл есептерді, яғни осындай мәселені шешу үшін қайталану құрама командасы қолданылады.

ЭЕМ-де орындалатын алгоритмдерді құру үшін қайталану командасының маңызы зор, себебі бұны пайдалану ЭЕМ-нен аса жоғары жылдамдықты керек ететін өте ұзақ амалдар тізбегін орындауға арналған жарлықтарды біршама қысқа алгоритмдер арқылы жазуға мүмкіндік береді.

Қайталану командасының мынадай үш түрі:

1.”Әзір” қайталану командасы.

2.”Дейін” қайталану командасы.

3.”Үшін” қайталану командасы.

1.”Әзір” қайталану командасы былай жазылады:

әзір шарт

цб

серия

цс

Осы команданың орындалуы бұнда көрсетілген командалар сериясының бірнеше қайтара орындалуына келтіреді. Бұл команда көрсетілген шарт сақталудан қалғанша қанша рет керек болса, сонша рет орындалады.

Егер шарт басынан бастап сақталмайтын болса, онда серия бірде-бір рет орындалмайды. Циклдің шарты серияны орындау процесі кезінде емес, оны орындар алдында тексеріледі.

Мысалы: 1-ден 10-ға дейінгі сандардың қосындысын табу.

алг қосынды аж

арг

нәт s

басы s:=0; n:=1

әзір n10

цб жоқ ия

s:=s+n

n:=n+1

цс

соңы.

Мысалы: 7 литрлік шелекті жылы сумен толтыру

алг толтыру

басы

әзір шелек тола емес

цб

1л суық су құю керек

1л ыстық су құю керек

цс

соңы.

2. “Дейін” циклі былай жазылады:

цб

серия

цс

дейін шарт
Бұл командада алдымен серия орындалады. Кейін шарт тексеріледі. Шарт сақталмаса серия тағы орындалады. Яғни шарт сақталғанға дейін серия қайталанып орындала береді.
Мысалы: 1-ден 10-ға дейінгі сандардың қосындысын “дейін” циклі бойынша табайық.




алг қосынды

нәт s

басы s:=0; n:=1

цб

s:=s+n

n:=n+1

цс

дейін n10

соңы.

3.”Үшін” циклі немесе параметрлі қайталану командасы.

Бұл команданың жалпы түрі мынадай болады.
Х үшін Х min бастап Х max дейін [қадам P]
Цб

Серия

Цс
Мұндағы Х-бүтін санды айнымалы шама, ал Х min мен Х max-бүтін санды мәндер қабылдайтын өрнектер.

Команда былай орындалады:

1. 
   Х min мен Х max өрнектерінің мәндері есептеледі.
   

2. Х айнымалысына біртіндеп Х min, Х min+1, Х min+2,… Х max мәндері меншіктеледі және де осы мәндердің әрқайсысы үшін цб мен цс аралығындағы командалар сериясы орындалады, дербес жағдайда Х min = Х max болғанда, серия тек бір рет қана орындалады. Егер де ең басынан Х min =Х max болса, онда серия бір рет те орындалмайды.

[қадам P]- Х min –пен Х max-ге дейін қадаммен баруды көрсетеді. Егер р=1 болса, онда қадам жазылмайды.

Мысалы: 1-ден 10-ға дейінгі сандардың қосындысын “Үшін” циклі арқылы есептеу.
алг қосынды

нәт S

басы

S:=s+n

n үшін 1 бастап 10 дейін

цб

S=s+n

цс

соңы.
Мысалы: 1-ден 100-ге дейін тақ сандардың көбейтіндісін анықтайтын алгоритм жаз.

“әзір” циклі бойынша

нәт Р

басы р=1 n=1

әзір n100

цб

p=p*n

n:=n+2

цс

соңы.

“дейін” циклі бойынша

алг көбейтінді

нәт Р

басы р=1 n=1

цб

p=p*n

n:=n+2

цс

дейін n>100

соңы.

жүктеу/скачать 1.39 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: