| 4. Ауылшаруашылық дақылдарының зиянкестерiне климаттың әсерi
Зиянды организмдердiң көпшiлiгi денесiнiң температурасы тұрақсыз болатын жануарлар тобына жатады. Олардың активтi түрде тiршiлiк етуi әр түрдiң тек өзiне ғана тән белгiлi бiр температура диапазоны аралығында ғана мүмкiн. Қоршаған орта температурасы сол шекаралық температурадан төмен немесе жоғары болса, онда организмнiң денесi тоңазып немесе ысып кетедi де тiршiлiк әрекетiн тежейдi. Түрдiң дамуына мүмкiндiк туатын температура аралығының жоғарғы және төменгi шекараларын даму табалдырықтары, ал шектердiң аралығындағы температура диапазонын тиiмдi температура деп атайды.
Даму кезеңiн аяқтау үшiн әрбiр организмге белгiлi бiр мөлшерде жылу энергиясы, яғни сол түрге ғана тиiстi тұрақты тиiмдi температура жинағы қажет. Мысалы, күздiк көбелектiң бiр ұрпағының дамуы үшiн 10000С, алма жемiр көбелегi үшiн 7250С, ал қызылша бiтесi үшiн 1200С тиiмдi температура жинағы керек.
Тиiмдi температура жинағын мынадай формула арқылы анықтауға болады:
Достарыңызбен бөлісу: | 
