4. Өмір сүру уақыты t. Тұрақты мыналар ғана: электрон, протон, нейтрино, фотон. Басқа бөлщектер өздігінен ыдырайды. Әртүрлі бөлшектер үшін өмір сүру уақыты 10-20 c-тан (нейтрал бөлшектерлің кейбір электромагниттік ыдырауы) 900 с-қа дейін (нейтрон үшін).
5. Магниттік момент μ. Сыртқы магниттік өріспен тыныштықтағы бөлшектің әсерін сипаттайды.
6. Лептондық заряд L. Лептондар үшін +1ге тең, антилептондар үшін -1ге тең, басқа бөлшектер үшін 0ге тең. Электрондік, мюонндік және таондік лептондық зарядтар түрі бар.
7. Бариондық заряд В. Бариондар үшін +1ге тең ов, антибариондар үшін -1ге тең, басқа бөлшектер үшін 0ге тең. Ядролар үшін ол- массалық сан А.
8. Изоспин Т, изомультиплетке байланысты және оның мүшесін анықтайды: N = 2T +1. Изоспин тек бүтін не жартылай бүтін мән ғана қалылдай алады., 0-ден 3/2-ге дейін.
9. Изоспиннің проекциясы Тз –изомультиплеттің бөлек мүшелерін анықтайды , –Т-дан Т-ға дейін жол жүреді. Электрические заряды членов изомультиплеттің мүшелерінің электрлік зарядын былай анықтайды:
10. Оғаштық S, Гелл – Манн Нишиджимнің қатынасы орындалатындай оғаш бөлшектер үшін енгізілген
S= +1, каон үшін К , S= -1 гиперон үшін S= -2 каскадты гиперон үшін , S= -3 гиперон үшін , және S=0 «қарапайым» бөлшектер үшін
11. Гиперзаряд Y мынамен анықталады: Y= B + S, онда:
13 Ғажайыптылық С мына қатанас орындалу керек , сонда ғажайып бөлшектер үшін гиперзаряд: Y= B+S+C
Элементар бөлшектер физикасының сақталу заңдары
Кванттық физикада сақталу заңдары жүйемен бола алмайтынды анықтайды. Бірақ егер де қандайда бір үрдіс барлық сақталу заңдарымен шешілетін болса, онда ол нөлден үлкен ықтималдылықпен орындалады.
Кванттық физикада классикалыққа қарағанда сақталу заңдары әлдеқайда көп.
Жақындатылған сақталу заңдары, олар классикалық физида жоқ, ал кванттықта көп. Кейбір шамалар барлық әсерлесуде сақтала бермейді.Мысалы: изоспиннің сақталу заңы күшті әсерлесуде орындалады, ал электромагниттікте бұзылады.
Достарыңызбен бөлісу: |
