Лекция конспектісі «6В06103 Есептеу техникасы және бағдарламалық қамтамасыз ету» мамандығы үшін Шымкент 2023 «Деректер қорын құру және басқару»
жүктеу/скачать 2.71 Mb.
|
| Ri < 0
болса, онда бөліндіге 0 жазылады да бөлгіш қалдыққа да бөлгіш қалдықтан азайтылады; 4 жəне 5-пункттерді бөліндінің (n+1) цифрын алғанша қайталанады; бөлінді дөңгелектенеді де оған таңба меншіктеледі. Бөлгішті жылжытып бөлуді іске асыру үшін оңға жылжыту тізбегі бар 2n-разрядты бөлгіш тіркегіші (Тр1) жəне бөлінді мен қалдықтардың 2n разрядты қосындылағыш (ҚОС), солға жылжыту тізбегі бар бөліндінің (n+1) -разрядты тіркегіші (Тр2), цифрды түрлендіру құрылғысы (ЦТҚ) жəне басқарушы автомат (БА) керек (5.1-суретті қараңыз). Қалдықтарды жылжытып бөлуді іске асыру үшін n-разрядты бөлгіш тіркегіші (Тр1), (n+1)-разрядты солға жылжыту тізбегі бар n разрядты қосындылағыш (ҚОС), цифрды түрлендіру құрылғысы (ЦТҚ) жəне басқару сұлбасы - басқарушы автомат (БА) керек. ЦТҚ қалдықтың таңбалық цифрын оны бөліндіге жазар алдында терістеуге арналған құрылымға қосылған. Əр қадамда бөліндінің цифрын бір ғана разрядқа (Тр2) енгізу үшін екі вариантта да бөліндіні солға жылжыту ұйғарылған. Бөлу сұлбалары варианттарын талдау екінші вариант аппараттық шығындар бойынша бірінші вариантқа қарағанда əлдеқайда тиімді екенін көрсетеді: тіркегіштер мен ҚОС-тардың жалпы разрядтығы бірінші вариантта шамамен 5n-ге, ал екіншіде - 3n-ге тең. Қосындыны жылжытып бөлу операциясының орындалу уақыты Tб = (n +1)(t + t ) , мұнда (n+1)-бөліндінің б жыл өлгішті қалдыққа қосу (азайтуға) кететін уақыт. Бөлу уақытын бағалағанда б қ б өлудің бірінші варианты аппараттық шығындар бойынша үнемді емес, бірақ өте жылдам жұмыс істейді. Бөліндінің таңбасы 0 Å1 = 1. |